AP 3.2 AND 3.3 Flashcards
ay tumutukoy sa katangiang pisikal o biyolohikal o ang pagkakaiba sa pagitan ng mga lalaki (male) at babae (female).
SEX
ay tumutukoy naman sa bahaging ginagampanan (role) ng isang babae o lalaki, ang mga katangian, pag-uugali, at kaasalang nararapat makita o maipakita ng isang lalaki (panlalaki o masculinity) o babae (pambabae o feminicity) sa lipunang ginagalawan.
GENDER
Ang bawat tao ay mayroong tinatawag na
pagkakakilanlang pangkasarian
ay parehong sumasaklay sa katangiang Sekswal (sexual identity) ng isang tao at katangiang Naaanyon sa kung ano ang kaniyang nararamdaman, katuauhan, at piniling gampanin o tungkulin sa lipunan (gender Identity).
pagkakakilanlang pangkasarian
ay iniuugnay pagkakaroon ng mga tinatawag na lesbian, gay, Bisexual, transgender, queer, intersex, asexual, at Iba pa (LGBTQIA).
Gender identity
pagkakakilanlan batay sa kasariang pisikal ng sang tao mula nang Isilang o ipanganak: pagkakakilanlan kaakibat ng pagiging tunay na babae o lalaki pisikal at biyolohikal)
Sexual identity
kasarian ng isang tao simula sa kanyang pagsilang, personal pagkakakilanlan na ipinagkaloob sa kanya ng siya’y Isilang.
SEX/Sekswalidad
katangian, katauhan, pag-uugali o asal kaakibat ng pagiging isang babae (pambabae) at lalaki (panlalaktį; naglalahad ng mga gampaning panlipunan at kultural dulot ng Impluwensiya ng kapaligiran o pakikipag- ugyan sa tao
GENDER
ANO ANG LGBTQIA+
LESBIAN, GAY, BISEXUAL, TRANSGENDER, QUEER, INTERSEX, ASEXUAL, AND PLUS
babae ang sexual identity ngunit ang kaugalian, asal, ginagawa, at nararamdaman ay panlalaki
LESBIAN
lalaki ang sexual identity ngunit pambabae ang kaugalian, asal, ginagawa, at nararamdaman;
GAY
taong nagkakagusto sa kapwa niya babae o lalaki
BISEXUAL
tao na ang pagkakakilanlang pangkasarian ay naiiba sa kanyang sexual identity; ang kaniyang pag-iisip ay hindi naaayon sa kanyang biyolohikal na katangian bilang babae o lalaki
TRANSGENDER
taong hindi tiyak ang pagkakakilanlang pangkasarian
QUEER
taong hindi lubusang nagpapakita ng hustong pagkakakilanlang pangkasarian batay sa sekswalidad (halimbawa, ang panlabas na anyo ay babae ngunit ang kanyang panloob na reproductive organ ay pamlalaki)
INTERSEX
taong hindi nakararanas ng ano mang atraksyong sekswal o ayaw ang ano mang pagtatalik
ASEXUAL
kumakatawan sa iba pang oryentasyong seksuwal at pagkakakilanlang pangkasarian
PLUS
tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na makaramdam ng atraksyong sekswal at emosyonal sa ibang tao.
Oryentasyong sekswal
ANO ANG IBANG Oryentasyong sekswal
HETEROSEXUAL, HOMOSEXUAL, BISEXUAL, ASEXUAL, PANSEXUAL
taong nagkakaroon ng atraksyong sekswal o emosyonal sa taong iba ang sexual identity (Hal. lalaki na nagkakagusto sa babae o babae na nagkakagusto sa lalaki)
HETEROSEXUAL
taong nagkakaroon ng atraksyong sekswal o emosyonal sa mga taong kapareho ang sexual identity (Hal. lalaki na nagkakagusto sa lalaki o babae na nagkakagusto sa babae)
HOMOSEXUAL
taong parehong nakararamdam ng atraksyong emosyonal sa babae at lalaki
BISEXUAL
taong hindi naaakit sa ano mang uri ng pagkakakilanlang pangkasarian
ASEXUAL
taong naaakit sa lahat ng pagkakakilanlang pangkasarian
PANSEXUAL
Ano mang uri ng paglabag sa karapatan na kaugnay ng pagiging isang babae o lalaki at iba pang pagkakakilanlang pangkasarian ay tinatawag na
sexism o gender discrimination.
diskriminasyon batay sa sekswal na oryentasyon o pagkakakilanlang pangkasarian ng isang tao
sexism o gender discrimination.
salik sa pagkakaroon ng diskriminasyon sa kasarian:
- Hindi patas na pagtingin sa babae at lalaki
- Hindi pagbibigay ng pantay na oportunidad upang lumago (lack of empowerment)
- Kultura at kaugalian
- Kawalan o hindi epektibong pagpapatakbo ng batas
alimbawa nito ay ang paniniwala ng mga magulang na ang anak na lalaki ang lulutas sa kahirapang dinaranas ng pamilya at hindi ang anak na babae.
- Hindi patas na pagtingin sa babae at lalaki
Naniniwala ang mga magulang na mas may kakayahan at kasanayan ang mga lalaki kaya ang mga ito ang pinag-aral.
- Hindi pagbibigay ng pantay na oportunidad upang lumago (lack of empowerment)
May mga institusyon rin na higit na nagbibigay ng oportunidad sa mga kalalakihan upang magsanay at umangat sa posisyon.
- Hindi pagbibigay ng pantay na oportunidad upang lumago (lack of empowerment)
Dulot ng kawalan ng sapat na oportunidad, nananatiling nasa mababang estado ang mga kababaihan.
- Hindi pagbibigay ng pantay na oportunidad upang lumago (lack of empowerment)
May mga pagkakataon na ang mga lalaki ay makisangkot o makibahagi sa pagdedesisyon ng mga magulang sa mga suliraning pampamilya.
- Kultura at kaugalian
Nabibigyan rin sila ng higit na karapatan na magmay-ari ng kayamanan o ari-arian.
- Kultura at kaugalian
Mayroong mga kultura rin na ang turing sa kababaihan ay pambahay lang at walang kakayahang maghanapbuhay
- Kultura at kaugalian
Ganito ang umiiral na kultura o kaugalain sa mga lipunang patriyarkal ang sistema (patriarchal system).
- Kultura at kaugalian
Hindi lahat ng lipunan o bansa ay sumasang-ayon o kumikilala sa ibang mga katauhan o pagkakakilanlang kasarian.
- Kawalan o hindi epektibong pagpapatakbo ng batas
May mga bansa kung saan hindi nakatatanggap ng patas na trato o turing ang mga LGBTQIA+. ✓
- Kawalan o hindi epektibong pagpapatakbo ng batas
Pagkakaroon ng kakayahang magsilang o magparami ng anak at kalayaang magpasya kung kailan at ilan; pagkakaroon ng kasiya- siya, malusog, at ligtas na buhay sekswal
Reproductive Health
sistema kung saan ang mga lalaki ang nagtataglay ng pangunahing kapangyarihan sa pamilya at lipunan.
Patriarchal System
Sila ang nagpapatakbo ng politika, naglalatag ng pamantayang moral, at tumatanggap ng higit na pribilehiyo
Patriarchal System