8.2 Diagnostiek van Immuundeficiënties Flashcards
Welke typen immuundeficiënties zijn er?
- Primaire immuundeficiënties (PID)
- Secundaire immuundeficiënties
Wat zijn de kenmerken van een primaire immuundeficiëntie (Inborn errors of immunity, IEI)?
- Oorzaak van immuundeficiëntie ligt bij immuunsysteem zichzelf
- Genetisch (aangeboren) defect
- Zeldzaam
- Vaak 1 specifiek deel van het immuunsysteem aangedaan -> Deze ziekten geven meer inzicht in het functioneren van het immuunsysteem
Wat is de indeling van Primaire Immuundeficiënties (PIDs)?
- Pre-dominante antistof gerelateerde immuun afwijking (Grootste deel)
- Pre-dominante T-cel afwijking
- Fagocytose stoornis
- Andere gedefinieerde PIDs
- Complement deficiënties
- Auto-immuun en immuun-disregulatie syndromen
- Auto-inflammatoire syndromen
- Ongeclassificeerde PIDs
Wat zijn de kenmerken van secundaire immuundeficiënties?
- Oorzaak van immuundeficiëntie ligt buiten het immuunsysteem
- Meestal verworven (Doordat iets anders immuunsysteem onderdrukt zoals bijvoorbeeld door HIV, Leukemie, Prednison, Transplantatie, Chemotherapie)
- Vrij frequent
- Meestal is het immuunsysteem diffuus aangedaan -> Meerdere functies gestoord
Wat zijn de symptomen van immuundeficiënties?
- Infecties (Prominent, maar meestal redelijk goed te behandelen)
- Tumoren (Vooral maligne lymfomen en leukemieën): Doordat systemen die voor controles zorgen zodat er geen tumoren ontstaan wegvallen
- Auto-reactiviteit (Auto-antistoffen, Auto-immuunziekten)
- Granuloomvorming
Wat is het diagnostisch proces van primaire immuundeficiënties?
Klinische presentatie -> Flowcytometrische analyse (Cellulaire analyse) -> Genetische analyse
Klinische presentatie: Stapsgewijs diagnostische protocol bij vermoeden afweerstoornis
Flowcytometrische analyse: Gericht onderzoek naar afweercellen en hun eiwitten en kijken of alle cellen en eiwitten normaal aanwezig zijn
Genetische analyse (DNA diagnostiek): Gericht onderzoek van PID genen om mutaties op te sporen (Evt. selectie van genen) en genetic counseling/prenatale diagnostiek
Wat zijn de 10 warning signs voor een primaire immuundeficiëntie?
1) Minimaal 4 nieuwe of meer oorinfecties binnen 1 jaar
2) Minstens 2 of meer serieuze sinusinfecties binnen 1 jaar
3) Minstens 2 maanden of langer antibiotica nodig voor kleine infecties met weinig effect
4) Minstens 2 of meer pneumonieën binnen 1 jaar
5) Een kind dat niet groeit of aankomt in gewicht
6) Recidiverende diepe abcessen in de huid of organen
7) Persisterende zweertjes in de mond of schimmelinfectie op de huid
8) Infecties die alleen overgaan met IV antibiotica
9) Minstens 2 of meer diepe infecties inclusief sepsis
10) Familieanamnese met primaire immuundeficiënties
Wat is de rol van flowcytometrie in PID diagnostiek?
- Analyse van aantallen lymfocyten (T/B/NK): Leeftijdgebonden, baby heeft meer B-cellen bijvoorbeeld
- Analyse eiwitexpressie
- Analyse voorloper B-cel differentiatie in het beenmerg
- Analyse van perifere B-cel subsets (Genoeg geheugen B-cellen, plasmacellen of teveel transitionele B-cellen?)
Bijvoorbeeld bacteriële problemen liggen meer bij B-cellen
Wat voor cellen zijn B-cellen en wat zijn T-cellen bij de flowcytometrie?
B-cellen: CD19+ en CD3-
T-cellen: CD19- en CD3+
Hoe gaat de analyse van B-cel differentiatie in het beenmerg?
Met markers van CD10, CD19 en CD20 wordt gekeken in welke stadium de B-cel zich bevindt. Er kan worden nagegaan waar het in de ontwikkeling is fout gegaan vanwege het ontbreken of ophopen van de B-cellen in een bepaalde stadia
Wat is het relevantie van identificatie van genetisch defect in PID patiënten?
- Geeft exacte (Moleculaire) diagnose (!)
- Legt basis voor adequate behandeling en prognose (!)
- Biedt mogelijkheid voor lange-termijn preventiestrategie, ter beperking van complicaties en irreversibele orgaanschade (!)
- Draagt bij aan therapietrouw en biedt mogelijkheden voor genetic counseling
- Is vereiste voor gentherapie
Hoe gaat fluorescent sequencen van PCR producten?
1) PCR: Amplification of exons
2) Sequencing of PCR products (Coding exons and splice sites)
Welke typen mutaties zijn er?
- Puntmutaties (Verandering van 1 nucleotide)
- Splice site mutaties
- Kleine deleties en inserties
- Grote deleties
Welk soorten puntmutaties zijn er?
- Silent mutatie: Geen aminozuurverandering
- Missense mutatie: Aminozuurverandering (Ziekmakend)
- Nonsense mutatie: Stopcodon
Waar bevinden splice site mutaties zich?
In het grensgebied van het exon en het intron