6.5 & 6.6 Auto-Immuunziekten van het Oog en Een patiënt met een Rood Oog Flashcards

1
Q

Wat is de betekenis van Immuun priviliged sites?

A

Een plek waar het immuunsysteem minder sterk werkt en het dus langer duurt voordat een wond of ontsteking wordt opgeruimd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat zijn immuun priviliged sites (Waar komt het voor)?

A
  • Oog
  • Centraal zenuwstelsel
  • Baarmoeder gedurende de zwangerschap
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Immunologische ziekten kunnen de oorzaak zijn van allerlei aandoeningen aan de ogen. Wat zijn enkele voorbeelden hiervan?

A
  • Uveitis
  • (Epi)scleritis
  • Keratoconjunctivitis sicca
  • Conjunctivitis
  • Neuritis optica
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wat zijn de kenmerken van uveitis?

A
  • Intraoculaire ontsteking (Binnen het oog)
  • Incidentie: 52.4 per 100.000 persoonsjaren
  • Periode prevalentie: 115.3 per 100.000 persoonsjaren
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wat is de anatomische classificatie van uveitis?

A
  • Anterior (60-90%) -> Voorste delen oog
  • Intermediair -> Midden in oog
  • Posterior -> Achterste delen oog
  • Panuveitis -> Alle lagen van het oog

Complicaties: Cystoid macula oedeem, cataract, etc.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat zijn de symptomen van anterior uveitis?

A
  • Pijn
  • Fotofobie (Gevoelig voor licht)
  • Soms vermindering visus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat zijn de symptomen van posterior uveitis?

A
  • Vaak pijnloos
  • Vaak vermindering visus door bijvoorbeeld floaters, retinitis of macula oedeem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wat is de pathologische cassificatie van uveitis?

A
  • Granulomateus (Bijv. Sarcoïdose)
  • Non-granulomateus (Bijv. HLA B27+)

-> Infectieus vs. niet-infectieus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat zijn de oorzaken van uveitis?

A
  • Infectie
  • Systeemziekten
  • Onbekend
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat zijn niet-infectieuze oorzaken van uveitis?

A
  • Anterior: HLA B27, Ziekte van Reiter, Ziekte van Crohn, Sarcoïdose
  • Posterior: Sarcoïdose, Ziekte van Crohn, Ziekte van Behcet
  • Intermediair: Multipele Sclerose, Sarcoïdose
  • Panuveitis: Sarcoïdose, Ziekte van Behcet
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Door welke ziekteverwekkers kan infectieuze uveitis ontstaan?

A
  • Bacteriën: Treponema, borrelia, bartonella, neisseria
  • Virussen: HSV, VZV, CMV, Rubella
  • Parasieten: Toxoplasma, Toxocara, Onchocerca
  • Fungi: Candida, aspergillus, cryptococ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hoe gaat de diagnostiek van uveitis?

A
  • Klinisch beeld
  • Bloedonderzoek
  • Fluorescente angiogram/OCT
  • Thoraxfoto/(PET-) CT
  • Analyse voorste oogkamerwater -> PCR of Goldmann Wittmer Coëfficiënt (GWC: Antistoffen)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wat is de behandeling van uveitis en wat is een veel voorkomende complicatie?

A

Afhankelijk van de oorzaak:
- Oogdruppels (Steroïden)
- Injectie bij de oog (Steroïden)
- Oraal prednison/Immunomodulerende medicatie

Veel voorkomende complicatie: Oogdrukstijging, cataract (Vertroebeling ooglens)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat zijn de kenmerken van uveitis anterior en wat zijn de oorzaken ervan?

A

Meest voorkomende locatie van uveitis (75%):
Systemisch:
- HLA B27 geassocieerd
- Juveniele idiopathische artritis (Bij kinderen)
- Tubulointerstitiële nephritis en uveitis

Infectieus:
- Heterochromie van Fuchs (Vaak ten gevolge van Rubella)
- CMV
- Herpes (VZV/HSV)

Idiopathisch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is spondylitis ankylopoetica en wat voor ooginfectie kan het veroorzaken?

A
  • Ziekte van Morbis Bechterew
  • Axiale inflammatie (Ontsteking wervels, ontstekingsreuma)
  • Inflammatoire rugpijn: Met sarcoillitis (Ontsteking sacro-iliacale gewrichten)
  • Sterke associatie met HLA-B27
  • Niet granulomateuze uveitis anterior (Hypopyon)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Wat is Fuch’s heterochrome uveitis en wat zijn de kenmerken ervan?

A
  • Vaak unilaterale uveitis anterior + Heterochromie (Verschillende kleur) van iris + cataract
  • Meestal ten gevolge van een rubella infectie
  • Kan ook door andere infecties: CMV, Herpes
  • Rubella kan ook een intermediaire uveitis veroorzaken
  • Transilluminatie (Licht in oog schijnen)
17
Q

Wat is Juveniele Idiopathische Artritis (JIA) uveitis?

A

Ook wel jeugdreuma
- Pijnloze uveitis anterior zonder klassieke symptomen: Screening noodzakelijk
- Gepaard vaak met complicaties: Glaucoom (Oogzenuw beschadigt) en cataract
- Cave amblyopie (Lui oog)

18
Q

Wat zijn de risicofactoren voor ontwikkelen van uveitis bij JIA?

A

ANA+
- Antinucleaire antilichamen. Antilichamen die gericht zijn tegen structuren in de celkern, zoals DNA en eiwitten
- Oligoartritis (Meerdere gewrichtsontstekingen)
- Vaak bij meisjes
- JIA ontwikkelt <4 jarige leeftijd

19
Q

Wat is CMV uveitis?

A

Unilaterale hypertensieve anterior uveitis:
- Bij immunocompetente patiënten: Vaak in Azië
- Immuungecompromitteerde patiënten met CMV -> Uveitis breidt zicht uit naar posterior

20
Q

Wat is intermediaire uveitis?

A

Inflammatie van glasvocht, pars plana en perifere retina. Minst voorkomende locatie van uveitis

21
Q

Wat zijn de oorzaken van intermediaire uveitis?

A
  • Meestal idiopathisch
  • Sarcoïdose (Ziekte van het afweersysteem waarbij een ontsteking (Granulomen -> Groepjes witte bloedcellen) zich ophopen en klachten veroorzaken)
  • Multiple sclerose (Immuunsysteem keert zich tegen de myeline rondom de zenuwen)
  • Ziekte van Lyme
  • Rubella
22
Q

Wat zijn de oorzaken van uveitis posterior?

A
  • Toxoplasmose (Parasitaire infectie): Meest voorkomende oorzaak van uveitis posterior
  • Idiopathisch
  • Sarcoïdose
  • Bridshot retinopathie
  • Syfilis
  • CMV/HSV/VZV
23
Q

Wat is toxoplasmose?

A

Meest voorkomende vorm van uveitis posterior

24
Q

Wat zijn de kenmerken van toxoplasmose?

A
  • Katten zijn de host van deze parasiet
  • Het ontstaat congenitaal (Besmetting in utero) of is verworven
  • Pijnloze unilaterale visusdaling
  • Serologie vaak niet nuttig -> Eerder analyse oogvocht
  • Prognose -> Gunstig mits laesie niet in de macula zit
25
Q

Wat is Syfilis?

A
  • Congenitale syfilis geeft keratitis (Ontsteking hoornvlies)
  • Verworven syfilis is uiteenlopend -> Iritis, multifocal choroiditis, vasculitis, (neuro)retinis, retinale loslating
  • In combinatie met AIDS -> Ernstige beloop
  • Syfilis veroorzaakt in 1-3% van alle uveitis (Toenemend!)
26
Q

Hoe ontstaat panuveitis?

A
  • Idiopathisch
  • Sarcoïdose
  • Ziekte van Behcet
  • Ziekte van Vogt - Koyanagi - Harada
27
Q

Wat is sarcoïdose?

A

Een idiopathische granulomateuze ziekte

Abnormale activiteit van immuuncellen. Ze gaan ophopen en vormen dan granulomen. Ze kunnen orgaanfunctie aantasten en leiden tot symptomen

28
Q

Wat is scleritis?

A

Actieve ontsteking van de sclera (Harde oogrok)
- Geeft roodheid en hevige pijn
- Pas op voor necrose of perforatie van de sclera (Necrotiserende scleritis)

29
Q

Hoe kan het onderscheid worden gemaakt tussen scleritis en episcleritis?

A

Door vasoconstrictieve druppels. Deze zullen oppervlakkige vaten verbreken

30
Q

Wat is episcleritis en wat is scleritis?

A

Episcleritis:
- Geeft vervelend dof gevoel
- Diffuus
- Nodulair (Zwelling van het slijmvlies)

Scleritis:
- Visus omlaag
- Doffe borende pijn
- Uitstralend naar kaak en oor
- Diffuus
- Nodulair
- Necrotiserend
- Met/zonder scleromalacia perforans

Scleritis is 50-70% deel van systeemziekte

31
Q

Wat is de behandeling van scleritis?

A
  • Oogdruppels (Steroïden, NSAID)
  • NSAID
  • Prednison
  • Immunomodulerende medicatie (Bij auto-immuun uveitis)

Een ingreep aan de sclera (Injectie, biopt, incisie) kan scleritis luxeren (Verergeren)

32
Q

Wat zijn systeemziekte die met regelmaat voorkomen bij scleritis?

A
  • Reumatoïde artritis
  • Polychondritis
  • Granulomatose met polyanglitis (GPA of ziekte van Wegener)
  • Systemische Lupus (SLE)
33
Q

Wat is de anamnese bij een intraoculaire ontsteking en systeemziekte (In meerdere organen onstekingen)?

A
  • Koorts, gewichtsverlies, algemene malaise
  • Reumatologische klachten: Gewrichtsafwijkingen, rugklachten
  • Huidaandoeningen: Erythema, Vitiligo, insectenbeten
  • Neurologische aandoeningen: Hoofdpijn, tinnitus
  • Klachten van de luchtwegen
  • Gastro-intestinale klachten: Aften
  • Urogenitale klachten: Genitale ulcera, geslachtsziekten