6.1 Epigenetica en Imprinting Flashcards
Wat is chromatine?
DNA ligt gewikkeld rond nucleosomen
Nucleosomen en het DNA eromheen zijn samen chromatine
Wat doen nucleosomen en waaruit bestaat het?
Nucleosomen zijn er om alles te organiseren en helpen bij het reguleren van epigenitca
Nucleosoom bestaat uit 8 eiwitten, de histonen (4 paren). Elk histon heeft een naar buiten hangende staart
Wat is de histoncode?
De uithangende staarten van de histonen kunnen veranderd worden, door fosforylering, acetylering of methylering. Al deze veranderingen bepalen de histoncode
Wat bepaalt de histoncode?
De histoncode bepaalt of een gen actief of inactief is.
Verschillende celtypen hebben verschillende patronen van epigenetische activatie en inactivatie
Als er binnen eenzelfde celtype variatie is komt dat door omgevingsfactoren
Wat is het effect van methylering van de staart van een histon?
Methylering van een histonstaart zorgt ervoor dat DNA dichter bij elkaar komt te liggen waardoor transcriptiefactoren niet kunnen vinden -> Silencing van het gen
Wat is DNA methylering?
DNA kan zelf ook gemethyleerd worden
- Methylering vindt plaats voor de C die voor een G ligt (CpG)
- 70% van de CpG’s zijn gemethyleerd
- De C kan dan niet meer worden afgeschreven
Wat zijn de CpG eilanden?
Stukken DNA met een hoge dichtheid van C-G’s. Ze zijn vaak niet gemethyleerd behalve bij tumoren
Wat is epigenitca?
De studie van omkeerbare erfelijke veranderingen in de genfunctie die optreden zonder wijzingen in de sequentie van het DNA
Wat gebeurt er met de epigenetische informatie tijdens de bevruchting oögenese en spermatogenese en na de bevruchting?
Tijdens voortplanting worden alle veranderingen die door de loop van de jaren zijn aangebracht verwijderd, omdat voor de embryonale ontwikkeling naïeve cellen nodig zijn
Tijdens de oögenese en spermatogenese vindt een reset plaats waarbij alle epigenetische informatie verwijderd wordt. Dit gebeurd na de bevruchting nog een keer
Welke veranderingen worden niet verwijderd tijdens en na de bevruchting?
Veranderingen die via imprinting zijn aangebracht worden niet verwijderd
Wat is reproductief klonen?
Zeer inefficiënt
Somatische cel wordt in de eicel geplaatst. Er wordt 1 reset uitgevoerd, maar omdat dit proces te snel gaat is het niet voldoende om alle epigenetische info te verwijderen
Weinig embryo’s overleven en de embryo’s die overleven
worden veel te groot
De 2e reset verwijdert dus niet alle epigenetische informatie, want daarvoor is de bijdrage van de eerste reset nodig -> 1e rest in somatische cel en tweede reset in normaal de sperma of eicel
Ook heeft de reset geen invloed op de geïmprinte genen. Op deze plek wordt de DNA methylering niet verwijdert
Wat is genomische imprinting?
Epigenitica reguleert gen expressie via genomic imprinting -> 1 allel staat aan en het andere staat uit
Ouder specifieke, mono-allelische expressie van genen
Geïmprinte genen komen ook in de placenta tot expressie. Waar zorgen deze voor?
Meeste geïmprinte genen komen ook in placenta tot expressie:
- Groei effecten (Paternale genen stimuleren groei, maar maternale genen remmen de groei)
- Transport voedingsstoffen
- Inactief feto-maternale oppervlakte
Wat is het effect van verlies van genomic imprinting?
Deletie in imprinted gene locus kan leiden tot mutaties
Unipaternale disomie -> Er zijn 2 maternale of 2 paternale chromosomen. Beide chromosomen zijn afwezig van 1 ouder
Wat is Prader Willy Syndrome?
- Maternale disomie chromosoom 15 (Unipatentale disomie 15)
- Taal, motor en ontwikkelingsachterstand
- Obesitas
Wat is Angelmansyndroom?
- Paternale disomie chromosoom 15
- Mentale retardatie
- Ongecontroleerd lachen
- Non-verbaal
Waardoor worden geimprinte loci gereguleerd?
Door imprinting centers
Wat zijn gevoelige periodes voor imprinting?
Remethylatie en demethylatie van kiemcellen en gameten
Wanneer is allel van moeder actief bij imprinting en wanneer van vader?
Bij maternale imprinting is het allel van de moeder ingeprent en dus niet actief
Bin paternale imprinting is het allel afkomstig van de vader en is dus inactief
