4.5 Seksuele Disfuncties Flashcards
Wat is het PLISSIT model voor communicatie?
- Niveau 1: Permission (Normaliseren en erkennen seksualiteit)
- Niveau 2: Limited information (Geruststelling en realiteitstoetsing, zelfredzaamheid vergroten en voorkomen chronische seksuele problemen)
- Niveau 3: Specific suggestion (Simpele gedragsadviezen, timing seks en meer tijd nemen)
- Niveau 4: Intensive therapie (Psychotherapie, streeloefeningen, VGT, relatietherapie)
70% kan al met niveau 1-3 behandeld worden
Waaruit bestaat de seksuele responscyclus?
- Verlangen
- Opwinding
- Orgasme
- Herstel
Wat is het verschil in de responscyclus tussen man en vrouw?
Een man heeft na het orgasme een refractaire periode een vrouw heeft dit niet of minder
Vrouw heeft een langere plateaufase (Duurt langer om een orgasme te bereiken)
Wanneer is er sprake van een seksuele disfunctie en wat zijn de criteria van seksuele disfunctie?
- Disfunctie treedt op ondanks adequate stimulatie
- > 6 maanden aanwezig
- Lijdensdruk (Patiënt lijdt eronder)
Er kunnen verschillende dingen fout gaan in de verschillende fases van de seksuele responscyclus waardoor een seksuele disfunctie kan ontstaan. Wat kan er fout gaan in de verlangensfase?
Verminderde zin in seks
Er kunnen verschillende dingen fout gaan in de verschillende fases van de seksuele responscyclus waardoor een seksuele disfunctie kan ontstaan. Wat kan er fout gaan in de opwindingsfase?
- Lubricatieverlies
- Erectiele disfunctie
- Dyspareunie
- Vaginisme
Er kunnen verschillende dingen fout gaan in de verschillende fases van de seksuele responscyclus waardoor een seksuele disfunctie kan ontstaan. Wat kan er fout gaan in de orgasme fase?
- Anorgasmie
- Aspermie: An-/retrograde ejaculatie
- Premature-/vertraagde ejaculatie
- Climacturie (Urineverlies tijdens orgasme)
Er kunnen verschillende dingen fout gaan in de verschillende fases van de seksuele responscyclus waardoor een seksuele disfunctie kan ontstaan. Wat kan er fout gaan in de herstelfase?
- Dissatisfactie
- Pijn, dyspareunie
- Priapisme (Langdurige en pijnlijke erectie die soms ontstaat zonder seksuele prikkels)
- Persistant Sexual Arousal Disorder (PSAD)
Wat kunnen de oorzaken zijn van seksuele disfunctie?
- Vasculair
- Neurogeen
- Endocrien
- Iatrogeen: Medicatie, operatie
- Psychogeen
- Mixed
Hoeveel procent van de mannen ervaart een seksuele disfunctie tussen de 57-85 jaar?
- Erectieledisfunctie: 37%
- Verminderde zin: 28%
- Premature ejaculatie: 28%
- Anorgasmie: 20%
Hoeveel procent van de vrouwen ervaart een seksuele disfunctie tussen de 57-85 jaar?
- Libidoverlies: 43%
- Lubricatieverlies: 39%
- Anorgasmie: 34%
- Dyspareunie: 17%
Op oude leeftijd hebben vrouwen minder last van orgasmeproblemen dan op jonge leeftijd
Hoe kan een seksuele responscyclus worden gemeten?
Lichamelijke metingen:
- Nocturnal Penile Tumescence (NPT): Meten van nachtelijke erecties in de REM slaap (Gemiddeld 3-6x per nacht)
- Psychofysiologische seks lab: Vaginal pulse amplitude. Doorbloeding vagina neemt toe bij opwinding
Vragenlijsten:
- IIEF
- FSFI
Epidemiologie
Wat zijn vragenlijsten over de seksuele responscyclus?
IIEF voor man:
- 15 vragen over laatste 4 weken heteroseksuele partnerseks
FSFI voor vrouw:
- 19 vragen over laatste 4 weken heteroseksuele partnerseks
Welke hormoon speelt een rol in de verlangensfase?
Testosteron.
Bij afname van testosteron zal de zin in seks verminderen. Moet echter wel heel laag worden om de oorzaak te zijn van erectiestoornissen
Waardoor neemt de seksuele disfunctie bij mannen toe met de leeftijd?
Erectieproblemen bij mannen nemen toe met de leeftijd
De vaten in de penis zijn namelijk klein en slibben daardoor sneller dicht (Minder bloed toevoer). Erectieproblemen kunnen daarom een voorbode zijn van hart- en vaatziekten
Hoe gaat de mannelijke erectie?
a. cavernosa relaxeert (Door n. cavernosus die NO afgeeft) waardoor bloedtoevoer naar penis toeneemt en de sinus cavernosus vol loopt met bloed en de penis stijf wordt
Venen in de zwellichamen worden dichtgedrukt -> Bloed kan teruglopen
Hoe werkt viagra?
Viagra is een PDE-remmer. Het zorgt ervoor dat NO (Stikstofoxide) die voor erectie zorgt, minder snel weggaat
Hoe gaat de mannelijke ejaculatie?
Emissie:
- Via n. hypogastricus en bekken zenuwen (Parasympatisch)
- Secretie van vocht uit glandula seminalis (Parasympatisch)
- Contractie van de vas deferens van de epididymis naar prostaat (Sympathisch)
- Transport van vocht naar urethra posterior (Sympathisch)
- Sluiten van blaashals (Sympathisch)
Expansiefase (Uitdrijving van zaad):
- Via de n. hypogastricus (Sympathisch) en de n. pudendus (Somatisch)
- Sluiten van de blaashals (Sympathisch)
- Contractie van de m. bulbospongiosus en m. ischiocavernosus (Somatisch)
Seksuele disfunctie kan ook komen door schade aan zenuwen. Wat zijn voorbeelden van ziektebeelden die schade aan de zenuwen geven?
Speelt een rol in de orgasme fase
- Dwarslaesie
- CVA
- M. Parkinson
- Multipele sclerose
- Hersentrauma
- Epilepsie
- Perifere neuropathie
-Iatrogeen: Chirurgie kleine bekken
