3.1 Consultatie in verband met Geboorteregeling Flashcards
Wat is anticonceptie (Contraceptie?
Alle middelen die tot doel hebben bevruchting en zwangerschap te voorkomen
Wat is de ideale vorm van anticonceptie?
- 100% betrouwbaar
- Geen negatieve effecten op gezondheid
- Eenvoudig te gebruiken
- Goedkoop
- Toegankelijk
- Direct toepasbaar
- Reversibel
- Geen effect op seksualiteitsbeleving
- Toepasbaar door de man en vrouw
Voldoet bijna nooit aan alle eisen
Wat is coitus interruptus?
Oudste vorm van anticonceptie
Voor het klaarkomen de penis uit de vagina trekken
In wat voor index is de betrouwbaarheid van anticonceptie uitgedrukt?
De Pearl Index:
- Aantal zwangerschappen (Failures) per 100 gebruikersjaren
Wat is de hoofdwerking van hormonale anticonceptie?
Follikelontwikkeling en ovulatie verhinderen door interferentie onderdrukking ovulatie (LH piek)
- Door progesteron (Progesteron onderdrukt LH piek)
Onderdrukken follikelontwikkeling (FSH stijging? Daling?)
- Door oestrogene en progestagene component
Wat zijn de progestageen neveneffecten van de hormonale anticonceptie?
- Transformatie van endometrium (Verstoren proliferatie/differentiatie proces)
- Verandering in cervicaal slijmproductie
- Beïnvloeding tuba-motoriek/-peristaltiek
Wat zit er in de normale pil?
De normale anticonceptiepil is een combinatie van progestativum en oestrogeen wat leidt tot hypogonadotrofie (Laag FSH en LH)
Er worden vaak monofasische combinatiemethoden gebruikt (Iedere anticonceptiepil heeft dezelfde hoeveelheid hormonen)
Waarom worden oestrogenen ook gegeven bij de pil?
Oestrogeen wordt gegeven ter stabilisering van het endometrium in de vorm van ethinyl-estradiol
Dit voorkomt atrofie van het endometrium (Oestrogeen zorgt normaal voor differentiatie van endometrium). Hierdoor ontstaan er geen doorbraakbloedingen
Waarvan zijn progestagenen bij hormonale anticonceptie afgeleid?
Nor-testosteron. Hierdoor kan het gebruik van de hormonale anticonceptie een androgene werking hebben
Dit is minder in de nieuwere pillen (2e en 3e generatie)
Wat zijn de voordelen van hormonale anticonceptie?
- Cyclusregulatie
- Minder bloedverlies en dysmenorroe
- Minder androgeen effect (SHBG)
- Minder endometriumcarcinoom en ovariumcarcinoom
Wat zijn de nadelen van hormonale anticonceptie?
Tromboserisico verhoogd:
- Oestrogenen verhogen stollingsfactoren zoals V, VII, VIII, X, Fibrinogeen
- 2e generatie mogelijke beter dan 3e generatie
Cardiovasculaire aandoeningen risico verhoogd:
- Lage EE dosis
- Androgene werking
- Hypertensie
- Dyslipidemie
Cerebrovasculaire accidenten:
- Geassocieerd met oestrogene component
Welke neveneffecten heeft hormonale anticonceptie?
- Metabolisme: Verstoorde glucose tolerantie test (Geen DM)
- Serum lipiden: Verhoogt triglyceriden, HDL/LDL ratio: Afhankelijk androgeniciteit progesteron
- Binding globulines: TBG, SHBG, CBG -> Hoger, vrije fractie langer
- Lever adenomata (Goedaardige gezwellen): Waarschijnlijk door hogere EE component
- Stolling: Oestrogenen verhogen stollingsfactoren
Wat is de kanker risico wat betreft mamma, ovarium en endometrium, pil gebruik en BRCA genmutatie, benigne leverafwijkingen en hepatocellulair carcinoom bij hormonale anticonceptie?
- Mammacarcinoom lijkt verhoogd. Met name bij jonge gebruikers, maar effect verdwijnt na staken
- Ovariumcarcinoom en endometriumcarcinoom. Beschermend effect
- BRCA genmutatie: Onduidelijk. Beschermd tegen ovariumcarcinoom, onduidelijk tegen mammacarcinoom
- Benigne leverafwijkingen en hepatocellulaircarcinoom lijken verhoogd. Echter vooral bij 1e generatie OAC, zijn apriori zeer zeldzame aandoeningen
Wat zijn de klachten die kunnen ontstaan bij hormonale anticonceptie?
Hoofdpijn:
- Spanningshoofdpijn bij starters
- Door oestrogeen onttrekking tijdens stopweek
Onregelmatige bloedingen:
- Spotting ten gevolge van <EE
Libidovermindering:
- Stress, angst
Stemmingswisselingen:
- PMS
- Onttrekking progestageen en/of EE
- Als dit onafhankelijk van de stopweek is -> Relatief E rijkere pil en/of P-armer
Gewichtstoename
Wat zijn de contra-indicaties van hormonale anticonceptie?
Trombose in de voorgeschiedenis of trombofilie
Cardiovasculaire aandoeningen:
- Potentiëlen effect van roken, leeftijd, hypertensie
- Daarentegen huidige generatie progestagenen gunstiger voor lipidenprofiel
Ischemische stroke:
- Arteriële trombose door voornamelijk oestrogenen
- Migraine met aura -> Progesteron only preparaat
Leveraandoeningen:
- Progesteron only pil lijkt minder risico te hebben
Mammacarcinoom, gynaecologische maligniteit
Wat is de NUVA ring?
Ook een vorm van hormonale anticonceptie
Combinatie van oestrogeen (EE -> Ethinylestradiol) en progesteron (Etonogestrel -> ENG)
Heeft constante spiegels. 3 weken in de vagina en 1 week niet
Lagere dosering nodig dan bij de normale pil, want er is geen first pass effect
Pearl Index (PI) -> 0.4 dus zeer betrouwbaar. 0.4 zwangerschappen per 100 vrouwenjaren
Er moet worden doorgebruikt
Wat is de EVRA pleister?
Pleister bestaat uit 3 lagen en bevat progestageen (Norelgestromin) en EE
3 weken, 1x per week. Er is een stopweek
Geen huidverzorgende producten gebruiken. Bij baden en douchen kan pleister loslaten. Doorgebruiken kan ook
Wat is de minipil?
Alleen progestativa (Progestageen) -> Desogestrel
- Endometrium decidualisatie (Geschikt worden voor zwangerschap wordt onderdrukt)
- Cervix slijm (Wordt dikker, lastiger voor sperma om er doorheen te komen)
- Mindere mate ovulatie remming
- Continue gebruik
- Marge van vergeten is kritiek (3-6 uur)
- Betrouwbaar
- Kan met borstvoeding (2 weken postpartum starten)
Wat is de hormonale anticonceptie: Impanon (Implantaat in de arm)?
Alleen progestageen -> Etonogestrel
- Onderdrukt met name ovulatie (LH piek)
- Minder follikelgroei
- Spotting (1/2 jaar)
- Bloedingspatroon verandert
- 3 jaar werkzaam
- Uiterst betrouwbaar
- Inbrengen vergt ervaring
Wat is de hormonale anticonceptie: Prikpil of depo provera (Intramusculaire injectie)?
- Medroxyprogesteron
- Vrijwel volledige onderdrukking ovariële activiteit
- Atrofische bloedingen en niet altijd bereiken amenorroe
- Lange nawerking (Soms 1-2 jaar) werking pil houdt dus na stoppen nog lang aan
- < botmineraaldichtheid
Wat moet er gebeuren als de pil is vergeten?
Anticonceptiepil moet minstens 7 dagen achtereenvolgens gebruikt zijn om de ovulatie te onderdrukken. Als stopweek langer dan 7 dagen duurt neemt betrouwbaarheid af
Bij minder dan 36 uur tussen 2 pillen is de betrouwbaarheid niet vermindert
Wat is de 7 dagen regel bi een vergeten pil?
Eerste 7 dagen -> Aanvullende maatregelen
Als er in de eerste 7 dagen van de pilstrip de pil is vergeten wordt aanbevolen om aanvullende anticonceptieve maatregelen te nemen zoals het gebruik van condooms, gedurende 7 dagen
Tweede 7 dagen:
Als er in de tweede 7 dagen van de pilstrip 1-3 anticonceptiepillen zijn gemist, wordt vaak geadviseerd om de strip af te maken en aanvullende anticonceptieve maatregelen te nemen (Zoals condooms) gedurende 7 dagen
Als er in de tweede 7 dagen van de pilstrip meer dan 3 anticonceptiepillen zijn gemist wordt aanbevolen de strip af te maken en aanvullende anticonceptieve maatregelen te nemen gedurende de resterende dagen van de huidige strip en de daaropeenvolgende 7 dagen
De laatste 7 dagen:
Strip doorslikken en geen stopweek houden. Als er in de laatste 7 dagen van de pilstrip is en alle eerdere pillen correct zijn ingenomen dan wordt vaak geadviseerd om de strip door te slikken zonder een stopweek te nemen. Dit zorgt ervoor dat er geen pauze is in de bescherming tegen zwangerschap
Wat moet er gedaan worden bij een noodgeval (Dus geen anticonceptiegebruik tijdens seks)?
Levonorgestrel (Synthetisch progestageen)
- Voornamelijk onderdrukken van LH piek
Ulipristal (Progesteron receptor modulator)
- Onderdrukking LH piek + Beïnvloeding endometrium
IUD (Cu of hormoonhoudend) -> Spiraal
- Beïnvloeding endometrium
Wat is het doel van de hormonale anticonceptie bij nood?
- Verhinderen van de ovulatie door hormonale onderdrukking van de LH piek en/of verhinderen innestelen embryo
- Principe: Hoge dosis progestagenen -> Onderdrukt LH piek en verstoort implantatie window
