4.4 Cervixcarcinoom Flashcards
Wat is de incidentie van het cervixcarcinoom?
- 7/100.000 per jaar
- Piek rond 35 en 65 jaar
- 200 vrouwen per jaar overlijden aan baarmoederhalskanker: 50% <60 jaar, 12.5% is <45 jaar
- 600.000 vrouwen wereldwijd baarmoederhalskanker per jaar
- 350.000 vrouwen overlijden per jaar aan baarmoederhalskanker
Hoe vaak gediagnosticeerd in NL: 940 per jaar. Sterfte is 215 per jaar in Nederland
Wat zijn de klachten bij cervixcarcinoom?
- Bloedverlies
- Afscheiding
- Buikpijn
- Geen: Ontdekt bij screening
Welke diagnostiek wordt er gedaan bij een verdenking op een cervixcarcinoom?
- Cytologie
- Colposcopie
- Histologie
- Aanvullende diagnostiek en stagneren
Wat is het doel vaan een colposcopische onderzoek?
- Beoordelen of de weefsel-las zichtbaar is
- Kijken of er afwijkingen zichtbaar zijn
- Bepalen van de plaats van de meest ernstige afwijkingen, waarvan biopt(en)
Wat wordt er gedaan als lab onderzoek?
Routine screenend onderzoek en tumormarkers zoals SCC, CA-125 (Adenocarcinomen)
Wat wordt er gedaan als radiologisch onderzoek?
- (PET)CT-scan MRI
- X-thorax
- MRI
Wat is het T-stadium van een cervix carcinoom?
- T1: Beperkt tot baarmoedermond
- T2: Beperkte uitbreiding naar de schede of naar opzij (Parametria)
- T3: Uitbreiding naar onderste 1/3 van de schede of vast aan bekkenwand (Hydronefrose)
- T4: Uitbreiding naar blaas of rectum
Wat is het metastaseringspatroon van een cervixcarcinoom?
- Doorgroei (Lokaal: T-stadium)
- Lymfogeen (Via parametrium)
- (Zelden) haematogeen
Metastaseringspatroon en kans op lymfkliermetastasen bepaalt de behandeling:
- Laag risico: Lokaal -> Uterus extirpatie
- Gemiddeld risico: Lokaal, maar radicaal -> Wertheim met klierdissectie (Baarmoeder inclusief baarmoedermond, steunweefsels en bovenste deel van de vagina worden verwijderd)
- Hoog risico: Chemo radiatie
Wat is CIN?
CIN II en II zijn voorstadia van cervixcarcinoom
Wat is de behandeling van CIN laesies?
Large Loop Excision Transformation Zone (LLETZ)
- Verwarmen van de lis van de transformatiezone waarna afwijkende weefsel verwijderd wordt
- Poliklinische behandeling
- Genezing 6 weken
- Minimale invloed op zwanger worden en blijven
Wat is stadium IA van cervixcarcinoom?
- IA1: Infiltratie tot 3 mm
- IA2: Infiltratie 3-5 mm
Vanaf dit stadium chirurgie:
- Afhankelijk van kinderwens en lymfangio invasieve groei
- Conus -> Binnenste stuk baarmoederhals wegnemen
- Simpele hysterectomie
- Pelviene lymfadenectomie
Wat is stagering IB1, IB2 en IB3?
- IB: Invasief carcinoom met gemeten diepte invasie >5 mm, laesie beperkt tot de baarmoederhals
- IB1: Invasief carcinoom >5 mm diepte van stroma-invasie en <2 cm in grootste afmeting
- IB2: Invasief carcinoom >2 cm en <4 cm in de grootste afmeting
- IB3: Invasief carcinoom >4 cm in de grootste dimensie
Wat is de behandeling van cervixcarcinoom met FIGO stagering IB1, IB2 en IIA1?
Infiltratie meer dan 5 mm, tumor max. 4 cm doorsnede:
- Radicale trachelectomie (Baarmoederhals en bindweefsel verwijderd) of hysterectomie met pelviene lymadenopathie
Indien preoperatief tumorpositieve lymfeklieren of doorgroei naar de blaas blijft de uterus in situ en wordt een andere behandeling gekozen
Wat is een Wertheim operatie?
Radicale hysterectomie of Wertheim operatie:
Uitgebreide operatie waarbij de baarmoeder, een stukje van de vagina en de bindweefselbanden van de baarmoeder worden verwijdert
Hierbij doet de arts ook altijd een lymfeklierdissectie
Wat wordt er gedaan bij een uterussparende behandeling, wat is hiervan de indicatie en contra-indicatie?
Trachelectomie na pelviene klierdissectie:
- Verwijderen cervix met parametria
- Uterus zelf blijft in situ
Indicatie:
- Sterke kinderwens
Contra-indicatie:
- Tumor >2 cm
- Technisch onmogelijk
Wat is de behandeling van een cervixcarcinoom in een hoger stadia?
- In- en uitwendige radiotherapie
- In combinatie met chemotherapie (Chemoradiatie) of diepe hyperthermie
- Soms inductie na chemotherapie
Wat is het doelgebied en dosis van uitwendige radiotherapie?
Doelgebied:
- Uterus en cervix
- Bovenste 2/3 vagina, parametria
- Bekken klieren: Illiacaal en obturator loge
- Eventueel liezen en para-aortale klieren
Dosis:
- 45-50 Gy in 23-28 fracties van 1.8 tpt 2 Gy
Wat is inwendige radiotherapie en de dosis ervan?
Combinatie van intra-uteriene katheter en tweetal ovoiden (Fletcher-suit)
Spinaal of epiduraal anesthesie
Dosis:
- 3x7 Gy in laatste weken van de uitwendige bestraling (Overall treatment time niet >7 weken)
Wat kan er worden toegevoegd aan radiotherapie?
- Chemotherapie (Wekelijks cisplatin)
- Hyperthermie vanaf stadium IIIB
- Inductiechemotherapie gevolgd door RTH met hyperthermie bij bulky tumor of para-aortale klieren
Wat zijn acute bijwerkingen van radiotherapie?
- Frequentere aandrang van de ontlasting, diarree of kramen
- Frequentere mictie, branderigheid
- Huidreacties, mucositis
- Haaruitval lokaal
- Vermoeidheid
Wat zijn lange termijn bijwerkingen van radiotherapie?
- Ovariele disfunctie (Substitutie)
- Darmschade (Ileitis terminalis -> Crohn, stricturen -> Darmafsluiting, Proctitis -> Slijmvlies endeldarm ontstoken)
- Blaasschade: Urgency, hematurie, fistel (Verbinding 2 holle organen, necrose
- Vermoeidheid
- Osteoradionecrose sacrum
