4b) H. płciowe (Androgeny + HTZ)

Question 1

Androgeny - kiedy stosować/wymienić

Answer 1

Leczenie męskiego hipogonadyzmu
(po potw. niedoboru testosteronu)

1) Testosteron
- Undecylenian testosteronu
- Mesterolon

2) Danazol (słabo; kobiety)

Question 2

Testosteron - działanie

Answer 2

domięśniowo/przezskórnie

1) ↑ rozrost jąder
2) ↑ spermatogeneza

3) działanie anaboliczne (mm, kości, ukł. krwiotwórczy)

………………………
- nie przywraca płodności u M z hipogonadyzmem

Question 3

Testosteron - pochodne

Answer 3

1) Undecylenian testosteronu
2) Mesterolon

(jedyne wchłaniane z p. pok. i nieinaktywowane w wątrobie)

Question 4

Testosteron - niepożądane

Answer 4

• przyspiesza rozwój raka prostaty
• niekorzystne zmiany lipodowe
• ↑ ryzyko miażdżycy (↑ LDL i ↓ HDL)

Question 5

Danazol (działanie, kiedy stosować)

Answer 5

Syntetyczny steroid
- działanie przeciwestrogenowe i słabo androgenowe

↓ gonadotropin przysadkowych -> ↓ estrogenu

1) nasilone krwawienia menstruacyjne
2) endometrioza
3) włókniaki sutka
………………………
4) obrzęk naczynioruchowy (wywołany przez niedobór inh. czynnika 1 ukł. dopełniacza)

• blokuje powstawanie czynnika 1 (↑ inh esterazy)

Question 6

Efekt antyandrogenowy - mechanizm

Answer 6

↓ syntezy / działania androgenów

1) Inh. 5α-reduktazy testosteronu
2) Antagoniści rec. androgenowego
3) Nieodwracalny inh. CYP17A1

Question 7

Inh. 5α-reduktazy testosteronu

Answer 7

↓ syntezę dihydrotestosteronu z krążącego testosteronu

1) Finasteryd
2) Dutasteryd

• łagodny przerost prostaty
• łysienie typu męskiego

Question 8

Antagoniści rec. androgenowego - wymienić

Answer 8

1) Cyproteron

2) Flutamid
3) Bikalutamid
4) Nilutamid

Question 9

Cyproteron

Answer 9

Antagonista rec. androgenowego

• steroidowy
• hirsutyzm u K

Question 10

Flutamid
Bikalutamid
Nilutamid

Answer 10

Antagonista rec. androgenowego

• niesteroidowy
• nieoperacyjny rak prostaty (razem z GnRH)

Question 11

Abirateron - mechanizm działania

Answer 11

inh. CYP17A1 (niesteroidowy, nieodwracalny)

aktywność 17-hydroksylazy i 17,20-liazy
(enzymy przemian progesteron-androstendion-testosteron)

• ↓ powstawanie testosteronu:

1) endokrynne (jądra, kora nadnerczy)
2) autokrynne (w komórkach raka prostaty; szczególnie ważne, bo po kastracji farmak. wyraźnie wzrasta produkcja wewnątrzguzowa)

Question 12

Abirateron - kiedy?

Answer 12

inh. CYP17A1 (niesteroidowy, nieodwracalny)

- Rak prostaty
oporny na kastrację farmakologiczną; postęp choroby pomimo chemioterapii

Question 13

HTZ - kiedy?

Answer 13

1) K między 50. a 59. rż (nie później niż 10 lat od rozpoczęcia menopauzy)
2) tylko w przypadku nasilonych objawów menopauzy

Question 14

HTZ
gestageny + estrogeny
(minusy)

Answer 14

Wzrost ryzyka:

1) Raka jajnika
2) Raka sutka

2) Demencji

4) Zakrzepów
5) ChNS
6) Udaru mózgu

7) Nietrzymania moczu

Question 15

HTZ
estrogeny (po histerektomii)
(minusy)

Answer 15

Wzrost ryzyka:

1) Nowotworów o ↑ st. zaawansowania
2) Raka jajnika

3) Zakrzepów
4) ChNS
5) Udaru mózgu

6) Nietrzymania moczu

Question 16

HTZ
gestageny + estrogeny
(plusy)

Answer 16

Zmniejszenie ryzyka

1) CRC (colorectal cancer)
2) Złamań z powodu osteoporozy

Question 17

HTZ
estrogeny (po histerektomii)
(plusy)

Answer 17

Zmniejszenie ryzyka

1) CRC (colorectal cancer)
2) Złamań z powodu osteoporozy

3) Nowotworów o niskim st. zaawansowania)

Question 18

HTZ - plastry przezskórne

Answer 18

• Niższa dawka estrogenów i gestagenów
• Omijają wątrobę
• mniej działań niepożądanych

Question 19

Tybolon

Answer 19

związek steroidowy stosowany w HTZ

działanie

• estrogenowe
• gestagenowe
• androgenowe

Zapobiega objawom menopauzy i rozwojowi osteoporozy