2a) Insulinoterapia Flashcards
Insulinoterapia ogólnie
- podstawa DM 1
- ludzka lub analogi uzyskane inżynierią genetyczną (ale nie zwierzęce)
Rodzaje insulin:
1) krótkodziałające
- wydzielanie poposiłkowe
- można jeść o dowolnej porze
2) długodziałajace
- wydzielanie podstawowe
Insulina normalna (niemodyfikowana, regularna, krystaliczna)
- działa po 30 minutach (max 1-3h)
- przez 5-8h
kiedy?
1) niepraktyczna do kontroli glikemii (podskórnie co 2h)
- (+) inne rodzaje (np. izofanowa): można zmniejszyć liczby wstrzyknięć
2) śpiączka ketonowa
- wlewy dożylne
- (+) dodatkowo krystaloidy z NaHCO3 (wyrównanie elektrolitów i odkwaszenie)
……….
postać wziewna wycofana z użycia (równie skuteczna, ale za droga)
Insuliny krótko i szybko działające
1) Insulina Lispro
2) Insulina Aspart
3) Insulina Glulizynowa
Szybki początek działania ze względu na ↓ zdolność do tworzenia heksamerów
Insulina Lispro
Insuliny krótko i szybko działające
Prolina 28 i lizyna 29 zamienione miejscami
Insulina Aspart
Insuliny krótko i szybko działające
Prolina 28 zastąpiona kwasem asparaginowym
Insulina Glulizynowa
Insuliny krótko i szybko działąjace
- asparagina B3 -> lizyna
- lizyna B29 -> kwas glutaminowy
Insuliny długo działające
1) Insulina neutralna, protaminowa (NPH, izofanowa)
2) insuliny z buforem fosforanowym zastąpionym przez octanowy z cynkiem
3) Insulina Glarginowa
4) Insulina Detemir
5) Insulina Degludec
Insulina neutralna, protaminowa (NPH, izofanowa)
Insuliny długo działające
- kryształy z protaminą i cynkiem
- dobrze rozpuszczalna
- nadaje sie do mieszanek z innymi
- wynaleziona przez Hagedorna
insuliny z buforem fosforanowym zastąpionym przez octanowy z cynkiem
Insuliny długo działające
- wydłużony czas działania, bo częściowo wytrąca się w postaci krystalicznej lub amorficznej
Insulina Glarginowa
Insuliny długo działające
- kwas asparaginowy A21 -> glicyna
- łańcuch B + 2x arginina
- mikrokryształy powoli uwalniające insulinę
- działa 24h
- działanie BEZSZCZYTOWE! (nie wywołuje nagłej hipoglikemii, nie wymaga posiłku po podaniu)
Insulina Detemir
Insuliny długo działające
- końcowa treonina B30 usunięta (wg mp)
- boczny mirystylowy łańcuch tłuszczowy przyczepiony do lizyny B29
- (+) ALBUMINA: wolne uwalnianie (wydłużenie T1/2)
Insulina Degludec
Insuliny długo działające
- końcowa treonina B30 usunięta
- 16 węglowy kw. dikarboksylowy (heksadekanowy) połączony z lizyną B29 przez Glu
- wytraca się z roztworu po podaniu podskórnym (multiheksamery powolnie uwalniane do krwi)
- wg producenta ma mniejszą osobniczą zmienność działania
Insuliny działania niepożądane
1) ryzyko hipoglikemii (szczególnie przy intensywnej terapii, kilka wstrzykniec dziennie)
2) reakcje alergiczne
3) lipodystrofia w miejscu wstrzyknięcia (należy często zmieniać)
4) ↑ masy ciała po dłuższym stosowaniu (nagromadzenie lipidów w adipocytach)
Najpopularniejsze schematy stosowania insulin
1) okołoposiłkowo (krótko) + 1/dziennie (długo) (zasadniczy schemat intensywnej insulinoterapii)
2) insulina naturalna (krótko) + insulina NPH (długo) (zasadniczy schemat stosowany KIEDYŚ)
3) insulina (krótko) w pompie, bolusy okołoposiłkowe + wlew podstawowy pomiędzy posiłkami (najwierniej odzwierciedla fizjologię)