3a) Hemopoetyczne czynniki wzrostowe

Question 1

Hemopoetyczne czynniki wzrostowe - czym są, wymienić

Answer 1

• Białka stymulujące proliferację/różnicowanie linii komórek krwi w narządach krwiotwórczych
• leczenie: preparaty rekombinowane

1) EPO (RBC)
2) G-CSF (granulocyty)
3) GM-CSF (granulocyty i makrofagi)
4) Interleukina 11 (PLT)
5) Trombopoetyna (PLT)

Question 2

Erytropoetyna (EPO) - jak działa + preparaty

Answer 2

Wytwarzana w aparacie przykłębuszkowym nerek w odp. na hipoksję (= bo pobudzenie HIF-1; ‘hypoxia inducible factor 1’)

• ↑ Erytropoeza
• EPO α i EPO β w leczeniu

1) Darbepoetyna α
2) Metoksypolietylenoglikol-epoetyna β
3) Peginesatyd

Question 3

EPO α i EPO β

Answer 3

• Postaci rekombinowanej EPO
• Ta sama sekwencja aminokwasów
• Różnią się glikozylacją

Question 4

Darbepoetyna α

Answer 4

Rekombinowana EPO

• t1/2 = 25h (wyraźnie dłuższy)
• może być podawana 1/tydzień

Question 5

Metyloksy\polietyleno\glikol-epoetyna β

Answer 5

Długo działający stymulator rec. dla EPO

Question 6

Peginesatyd

Answer 6

Pegylowany analog EPO

Question 7

EPO - kiedy stosować?

Answer 7

Terapia niedokrwistości

1) Przewlekła niewydolność nerek
2) AIDS (też w czasie leczenia ZYDOWUDYNĄ)
3) Przewlekłe schorzenia zapalne i nowotworowe
4) Aplazja szpiku
5) Wcześniaki

6) Dawcy krwi
7) Przed planowaną autotransfuzją krwi
8) Przed planowanym zabiegiem u chorych z anemią
…………….
nielegalny środek dopingujący

Question 8

EPO - niepożądane

Answer 8

1) ↑ CTK
2) Zespół nadlepkości krwi (powikłania zakrzepowo-zatorowe)

3) Przejściowy zespół grypopodobny

Question 9

G-CSF - jak działa + preparaty

Answer 9

Czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów

• stymuluje powstawanie, dojrzewanie i uwalnianie ze szpiku neutrofili

1) FILGRASTYM (i PEGFILGRASTYM)
2) LENOGRASTYM

Question 10

GM-CSF - jak działa + preparaty

Answer 10

Czynnik stymulujący tworzenie kolonii granulocytów i makrofagów

• pobudza rozwój progenitorów granulocytów, makrofagów, eozynofili oraz (słabiej) PLT i RBC

1) SARGRAMOSTYM
2) MOLGRAMOSTYM

Question 11

G-CSF/GM-CSF - kiedy stosować?

Answer 11

1) Neutropenia (spowodowana chemioterapią)
2) Aplazja szpiku

3) Izolacja krążących kom. macierzystych (do regeneracji szpiku po chemioterapii; uwalniają szpikowe kom. macierzyste do krwi obwodowej)

Question 12

G-CSF/GM-CSF - niepożądane

Answer 12

1) Bóle kości

2) Hipotonia, tachykardia, ↓ saturacji
3) Wysięki opłucnowe i osierdziowe

4) Powikłania zakrzepowe przy dużych dawkach
5) Vasculitis (długotrwałe używanie)

Question 13

Pegfilgrastym

Answer 13

Pegylowany FILGRASTYM (G-CSF)

• ↓ klirens nerkowy (więc ↑ T1/2 i silniej działa na neutrofile)
  …….
  Pegylacja: dodanie PEG (glikol polietylenowy)
• mniejsza antygenowość
• mniejsza immunogenność
• lepsza rozpuszczalność
• ↑ odporność na proteolizę

Question 14

Oprelwekina - działanie, niepożądane

Answer 14

Interleukina 11
- Małopłytkowości związane z terapią nowotworów pochodzenia pozaszpikowego
……
1) ↑ Powstawanie i uwalnianie ze szpitku PLT

2) ↑ Hematopoezę
3) ↑ Wzrost kom. śródbłonka p. pok i osteoklastów
……
N:
- nadciśnienie
- hipokaliemia

Question 15

Trombopoetyna - działanie, niepożądane

Answer 15

Cytokina wspomagająca produkcję megakariocytów (a więc ↑ PLT)

• małopłytkowości wywołane radio- i chemioterapią
• ↑ PLT u dawców
  ……………………..
  N:
• nadciśnienie
• hipokaliemia

Question 16

Romiplostym

Answer 16

Mimetyk trombopoetyny; ↑ PLT

• małopłytkowość immunologiczna
• N: niewiele

Question 17

Eltrombopag

Answer 17

Niebiałkowy agonista rec. trombopoetyny

• immunologiczna plamica małopłytkowa
• małopłytkowość w przebiegu marskości wątroby w HCV

Question 18

Trombopoetyna - preparaty

Answer 18

Używane rekombinowane preparaty (inna długość łańcucha, ale działają identycznie):

1) rHuMGDF (ludzi czynnik wzrostowy i rozwoju megakariocytów)
2) rHuTPO (ludzka tromboplastyna)

3) Romiplostym (mimetyk)
4) Eltrombopag (agonista)