2b) PTH, kalcytonina, prep. wapnia, hormony płciowe i inne

Question 1

Podział leków

Answer 1

1) Hamujące resorpcję kości
- preparaty w hormonalnej terapii zastępczej
- modulatory rec. estrogenowych
- bisfosfoniany
- kalcytonina

2) Stymulujące powstawanie kości
- preparaty PTH (krótko działające)
- preparaty wit. D (osobne fiszki)
- pomocniczo: Ca i kalcymimetyki

……………
Związki strontu - działanie 1) i 2)

Question 2

PTH - działanie na JC i nerki

Answer 2

PTH jest wydzielany pod kontrolą stężęnia Ca2+ (mało Ca-> ↑PTH; dużo Ca->↓PTH)

1) JC: ↑ Ca za pośrednictwem wit. D
- długa skala czasowa

2) NERKI: ↑ resorpcji Ca i wydalanie Pi
- ↓ NaPi II (kotransportery Na-P typu II) na cewkach proksymalnych nefronu
- szybkie działanie, w krótkiej skali czasowej

• ↑ 1α-hydroksylazy (pobudza syntezę wit. D3)

Question 3

PTH - długotrwała stymulacja i jej wpływ na kości

Answer 3

(np. efekt nadczynność przytarczyc)

• ↓ masy kostnej
• podawany pacjentom z hipokalcemią (z powodu niedoczynności przytarczyc)

1) (+) osteoblasty do produkcji IGFBP (insulin-like growth factor binding protein)
- IGFBP zmniejsza ilość dostępnego IGF-I (insulinopodobny czynnik wzrostu), który stymuluje różnicowanie się osteoblastów

2) (+) ekspresję RANKL na osteoblastach (↑ różnicowanie osteoklastów)

= działanie kościogubne przeważa nad kościotwórczym
= uwalnianie Ca2+ i fosforanów z kości

Question 4

PTH - krótkotrwała stymulacja i jej wpływ na kości

Answer 4

do 2h

↑ masy kostnej

• ↑ cAMP:
  1) zmniejsza to apoptozę osteoblastów
  2) zmniejsza produkcję IGF-I (??? nie powinien zwiększać/ew zmniejszać IGFBP??? - chyba błąd w książce)

= zwiększenie różnicowania i działania osteoblastów
………………
TERYPARATYD (leczenie osteoporozy)

Question 5

Teryparatyd

Answer 5

krótko działający analog PTH
34 N-końcowe aminokwasy PTH
(PTH cały nie jest wykorzystywany)

• właściwości kościotwórcze
  (T1/2 to ok 1h, więć spełnia warunek przerywanego, czasowego pobudzenia rec. PTH)
• leczenie osteoporozy
  (ale nie dłużej niż 2 lata, bo zaobserowano wzrost mięsaków kości u zwierząt)

Question 6

Kalcytonina - ogólne info

Answer 6

• ↓ Ca we krwi (jedyny taki hormon)
• wiąże się z receptorem na osteoklastach i ↑ cAMP (=↓ ich aktywność)
• parenteralnie lub donosowo
• desensytyzacja własnych receptorów

Question 7

Kalcytonina - kiedy stosować?

Answer 7

łososiowa i ludzka

• podskórnie; w celu ↓ zwiększonego stężenia Ca
• desensytyzacja, więc nie dłużej niż 2 lata
• osteoporoza
• ch. Pageta
• hiperkalcemia
• przerzuty nowotworowe (bo działanie kościotwórcze i analgetyczne)
  ……………………………….
  W normokalcemii nie odgrywa znacznej roli (przy usuwaniu tarczycy nie ma zaburzeń Ca)

Question 8

Kalcytonina łososiowa

Answer 8

• ma większe powinowactwo do receptora niż ludzka

- jest wolniej rozkładana

Question 9

Preparaty Ca

Answer 9

1) Glukonian wapnia (najczęściej dozylnie)
2) Cytrynian wapnia (↑ biodostępność)
3) Węglan wapnia (ok koszt i działanie alkalizujące)

………………………..

• najlepiej łączyć suplementację z wit D
  (np. po menopauzie podawanie samych prep. wapnia nie chroni przed osteoporozą)

Question 10

Asfotaza alfa

Answer 10

Rekombinowana glikoproteina

• zawiera domenę katalityczną alkalicznej fosfatazy (niespecyficzna tkankowo)
• podawana podskórnie: przywraca funkcje enzymu

…………………………
- hipofosfatazja: choroba zaburzająca mineralizację kości (prowadzi do krzywicy i osteomalacji)

Question 11

Fosfatoniny

Answer 11

najważniejsza: FGF-23 (czynnik wzrostowy fibroblastów)

• utrzymanie homeostazy fosforanowej (oprócz D3 i PTH)
• uwięziony w kości (uwalniany, gdy działają osteoklasty; hamowanie osteoK i aktywacja osteoBL)

Question 12

GKS - działanie

Answer 12

• wysokie dawki (=p-zapalnie i immunosupresyjnie)
• ↓ wchł. Ca w jelitach
• ↓ reabsorpcji w nerkach
• odpowiedź organizmu: ↑ PTH (długoterminowo, więc skutkuje resorpcją kości)
• hamują dojrzewanie i aktywność osteoblastów
• stymulują ich apoptozę

Question 13

Hormony tarczycy

Answer 13

utrata masy kostnej

Nadczynność:
- ↑ przebudowa kości (ale kościogubne>kościotworzenie, więc dochodzi do utraty masy)

Question 14

Hormony płciowe

Answer 14

(estrogeny i androgeny)

↓ przebudowa kości
(sprzyja zachowaniu prawidłowej masy i gęstości)

1) ↓ produkcję cytokin (IL-6) przez osteoblasty
(= ↓ rekrutacja i aktywacja osteoklastów)

2) apoptoza (osteoblasty - hamowana; osteoklasty - stymulowana)

Question 15

Hormonalna terapia zastępcza

Answer 15

Estrogeny, gestageny

↓ ryzyko złamań kręgów i szyjki k. udowej

• kontrowersyjne leczenie (np. ↑ nowotworu sutka)
• polecana tylko w określonych przypadkach

Question 16

Selektywne modulatory rec. estrogenowych

Answer 16

1) Agoniści w tk. kostnej
2) Nie pobudzają innych tkanek (np. gruczołu sutkowego)

• bezpieczniejsze od estrogenów o właściwościach czysto agonistycznych
• np. RALOKSYFEN

Question 17

Raloksyfen

Answer 17

Selektywny modulatory rec. estrogenowych

• bezpieczniejszy od estrogenów o właściwościach czysto agonistycznych