3b) Leki fibrynolityczne i inhibitory fibrynolizy

Question 1

Leki fibrynolityczne

Answer 1

• rozpuszczają zakrzep (nie można tego zrobić przeciwzakrzepowymi!)
• aktywatory plazminogenu
• pobudzają tworzenie trawiacej włóknik plazminy
• 3 generacje

Question 2

Leki fibrynolityczne I generacja

Answer 2

Częste alergie

1) Streptokinaza
2) Urokinaza
3) APSAC

Question 3

Streptokinaza

Answer 3

Leki fibrynolityczne I generacja

• nieenzymatyczne białko obce (częste alergie)
• wiąże się z plazminogenem uczynniając plazminę
• zmniejsza śmiertelność w zawale serca (działanie potęguję ASA)
• działanie blokowane przez p/ciała pojawiajace się po ok. 4 dniach (trzeba czekać przynajmniej rok przed kolejnym podaniem)
• pochodzi z paciorkowców beta-hemolitycznych

Question 4

Urokinaza

Answer 4

Leki fibrynolityczne I generacja

• naturalny aktywator plazminogenu
• otrzymywany z kultur ludzkich embrionalnych komórek nerkowych

Question 5

APSAC

Answer 5

Leki fibrynolityczne I generacja

• kompleks Streptokinazy z ludzkim plazminogenem (seryna 740 acylowana)
• niedostępny dla osoczowych inhibitorów
• nieczynny, zaczyna działać po związaniu z zakrzepem (ma pewne powinowactwo do fibryny; po połączeniu deacylacja)

Question 6

Leki fibrynolityczne II generacja

Answer 6

rt-PA (identyczne z ludzkim, więc nie ma alergii)

1) Alteplaza
2) Duteplaza

Question 7

Alteplaza

Answer 7

Leki fibrynolityczne II generacja

• syntetyczny ludzi rt-PA
• nie jest rozpoznawany jako białko obce
• można u ludzi z krążącymi p/ciałami anty Streptokinaza

Question 8

Duteplaza

Answer 8

Leki fibrynolityczne II generacja

• dwułańcuchowy rt-PA

Question 9

Leki fibrynolityczne III generacja

Answer 9

Białka o lepszej farmakokinetyce
niz GII

1) Reteplaza
2) Tenekteplaza
3) Pamiteplaza
4) Monteplaza
5) Desmoteplaza

Question 10

Reteplaza

Answer 10

Leki fibrynolityczne III generacja

• mutant t-PA
• nie zawiera oligosacharydu domeny typu kringle 1 (nierozpoznawany przez śródbłonek w wątrobie)
• biologiczny okres półtrwania 5-10x dłuższy niż t-PA

Question 11

Tenekteplaza

Answer 11

Leki fibrynolityczne III generacja

• zmodyfikowany t-PA
• 2x dłuższy okres półtrwania niż Alteplaza
• 200x większa odporność na inaktywację
• większe powinowactwo do fibryny

Question 12

Pamiteplaza

Answer 12

Leki fibrynolityczne III generacja

• analog t-PA
• dłuższy orkes półtrwania
• większe powinowactwo do fibryny

Question 13

Monteplaza

Answer 13

Leki fibrynolityczne III generacja

• zmodyfikowany t-PA
• dłuższy okres półtrwania

Question 14

Desmoteplaza

Answer 14

Leki fibrynolityczne III generacja

• duża swoistość wobec fibryny, brak powinowactwa do fibrynogenu
• ze śliny nietoperza

Question 15

Leki fibrynolityczne zastosowanie

Answer 15

1) ostry zawał mięśnia sercowego (do 12h od objawów)
2) ostry udar niedokrwienny na tle zakrzepicy (3h od wystąpienia)
3) zakrzepica żył głębokich
4) zator płuc
5) ostre zmiany zatorowo-zakrzepowe w tętniakach
6) można też lokalnie

Question 16

Leki fibrynolityczne przeciwwskazania bezwzględne

Answer 16

1) udar mózgu w ciągu 2 miesięcy
2) przejściowe niedokrwienie mózgu (TIA)
3) nowotwór lub tętniak śródczaszkowy
4) operacja neurochirurgiczna
5) świeży uraz głowy (do 1 miesiąca)

6) uraz (ostatnie 10 dni)
7) zabieg chirurgiczny (ostatnie 10 dni)
8) biopsja narządu lub nakłucie tętnicy (ostatnie 10 dni)

9) wczesny okres połogu (<7dni)
10) czynne krwawienie z narządów wewnętrznych
11) podejrzenie tętniaka rozwarstwiajacego aorty
12) krwotoczna retinopatia cukrzycowa lub inee zagrożenia krwotoku wewnątrzgałkowego
13) długotrwałe zabiegi reanimacyjne

Question 17

Leki fibrynolityczne przeciwwskazania względne

Answer 17

1) utrwalone nadciśnienie tętnicze (>200/100 mmHG)
2) ciąża
3) czynny wrzód trawienny
4) uraz lub zabieg operacyjny (między 10 dni a 3 miesiące)
5) zaawansowana niewydolność wątroby
6) choroby nowotworowe i zapalne
7) Streptokinaza i APSAC: wcześniejsze użycie leku między 4 dni a 6 miesięcy

Question 18

Leki fibrynolityczne działania niepożądane

Answer 18

1) krwawienia
2) nadmierna fibrynoliza (hiperfibrynoliza, zespół lityczny)
3) reakcje alergiczne (Streptokinaza)

Question 19

Leki hamujące fibrynolizę

Answer 19

1) Syntetyczne drobnocząsteczkowe analogi lizyny
- Kwas ε-Aminokapronowy
- Kwas Traneksamowy
- Kwas Aminometylobenzoesowy

2) Aprotynina

Question 20

Leki hamujące fibrynolizę zastosowanie

Answer 20

1) przy operacjach kardiochirurgicznych z krążeniem pozaustrojowym
2) po operacjach na ukł moczowo płciowym (uwolnienie urokinazy)
3) położnictwo

4) hiperfibrynoliza w leczeniu fibrynolitykami
5) różne postaci wstrząsu

6) białaczki
7) niektóre nowotwory
8) marskość wątroby

Question 21

Syntetyczne drobnocząsteczkowe analogi lizyny

Answer 21

Kompetytywne inhibitory aktywatorów plazminy

1) Kwas ε-Aminokapronowy
2) Kwas Traneksamowy
3) Kwas Aminometylobenzoesowy

• blokują miejsce wiązania się z lizyną w cząsteczce plazminogenu (hamują wiązanie z fibryną)
• blokują NIEODWRACALNIE fizjologiczne aktywatory plazminogenu oraz przekształcanie plazminogenu w plazminę

Question 22

Leki hamujące fibrynolizę przeciwwskazania

Answer 22

1) ciężka niewydolność nerek
2) krwiomocz
3) w hemofilii nie stosować przy wylewach do:
- jam stawowych
- narządów wewnętrznych
- OUN

4) ciążą (można jedynie w przypadku gdy korzyść matki > ryzyko płodu)

Question 23

Aprotynina

Answer 23

Naturalny swoisty inhibitor proteaz serynowych

• blokuje plazminę (fibrynolizę) oraz kalikreinę (układ kininotwórczy)
• była stosowana w zapobieganiu krwawieniom po operacjach
• wycofana w 2007 roku przez wzrost śmiertelności pacjentów
• trwa dyskusja na temat przywrócenia do użycia (ma wysoką skuteczność)