1a) Oś p-p-GH Flashcards
Sermorelina
Syntetyczny analog GHRH
- diagnostyka niedoboru GH (czy z podwzgórza czy przysadki)
- terapeutycznie w niedoborze GH z podwzgórza
- kacheksja w AIDS
Tesamorelina
Analog GHRH
- zapobieganie lipodystrofii przy leczeniu AIDS inhibitorami proteazy
Grelina
Peptyd produkowany w pp; wzrost GH
- stymuluje uwalnianie GH niezależnie od ukłądu GHRH/GHIH
- działa na swój własny receptor (np. w przysadce)
Somatostatyna
Peptyd endogenny; hamowanie GH w przysadce
- oprócz GH hamuje też wydzielanie hormonów jelitowych i trzustkowych
- 5 podtypów receptora SSTR (zdrowa przysadka i gruczolaki 1, 2, 3, 5)
- często występują na guzach litych (złośliwe głównie 2 i 5)
- krótki czas półtrwania, w użyciu analogi (-reotydy)
Analogi Somatostatyny
1) Oktreotyd
2) Lanreotyd
3) Pazyreotyd
4) Wapreotyd
Analogi Somatostatyny zastosowanie
1) terapia guzów litych (gł. hormonalnie czynnych gruczolaków przysadki; przy przeciwwskazaniach do operacji)
- razem z agonistami rec. D i antagonistami rec. GH
2) nieoperacyjne guzy neuroendokrynne pp
- hamuje wytwarzanie przez nie hormonów (np. VIP) i przez to objawy (np. zespół rakowiaka)
3) krwawienia z żylaków przełyku
- równie skuteczne co wazopresyna i chirurgia
- hamują produkcję czynników naczyniorozszerzających i obkurczają tętnice
4) akromegalia
Analogi Somatostatyny niepożądane
Dobrze tolerowane
- kamienie żółciowe
- zahamowanie wydzielania insuliny (zaburzenia stężenia glukozy, wzrost ryzyka cukrzycy)
Oktreotyd
Analog Somatostatyny
- głównie SSTR-2
- standardowo co 8 godzin podskórnie
- Oktreotyd LAR: raz w miesiącu domięśniowo
Lanreotyd
Analog Somatostatyny
- głównie SSTR-2
- kiedyś raz w tygodniu
- obecnie autożel, raz w miesiącu
Pazyreotyd
Analog Somatostatyny
- wieloreceptorowy (SSTR-1, 2, 3, 5)
- akromegalia oporna na inne leczenie
- niektóre guzy lite
Wapreotyd
Analog Somatostatyny
- krwawienia z żylaków przełyku (można też Oktreotyd)
- receptory SSTR-2 i 5, troche słabiej 4
- bolus dożylny + powolny wlew
Agoniści receptorów dopaminowych
1) Bromokryptyna (niewybiórczy)
2) Kabergolina (D2)
Mniej skuteczne:
1) Lizuryd
2) Pergolid
3) Chinagolid
4) Terguryd
Agoniści receptorów dopaminowych charakterystyka
- paradoksalny mechanizm: fizjologicznie stymulują GH, przy nadmiernym jego wydzielaniu (np. akromegalia) hamują
- doustne, tańsze
Agoniści receptorów dopaminowych niepożądane
Zazwyczaj niewielkie (pp, zawroty głowy)
Po dużych dawkach zaburzenia zastawek serca
Kabergolina
WYBIÓRCZY agonista D2
- szczególnie przy gruczolakach przysadki wydzielajacych PRL lub TSH (oraz GH, ale niekoniecznie) [=częsta przyczyna bezpłodności]
N:
-niewydolność zastawki trójdzielnej
Pegwisomant
Analog GH, antagonista kompetycyjny
- wysoka skuteczność, ale drogi: stosowany jak inne nie działają
- dobrze tolerowany, czasem wątroba i podrażnienia skórne w miejscu podania
- pegylowany, codzienne zastrzyki podskórne
Leczenie niskorosłości
Niedobór GH
Analogi GH
- Somatropina
- Somatrem
Analog IGF-1
- Mekazermina
Zespół Larona
Niewrażliwość na GH
Niskorosłość, w której poziom GH jest ok lub podwyższony i podanie egzogennego nie powoduje wzrostu IGF (nie działa)
Leczenie: Mekazermina
Somatropina
Analog GH
Inżynieria genetyczna, identyczny z naturalnym
Leczenie niskorosłości
Somatrem
Analog GH
Inżynieria genetyczna, dodatkowa N-końcowa metionina
Leczenie niskorosłości
Mekazermina
Analog IGF-1
Inżynieria genetyczna, identyczny z naturalnym
Leczenie zespołu Larona
Mekazermina + IGFBP-3
Analog IGF-1 połaczony z białkiem wiążącym 3
inżynieria genetyczna
Skuteczniejsze u pacjentów z przeciwciałami anty-GH po leczeniu GH lub gdy Mekazermina wywołuje hipoglikemię
Ze względu na problemy patentowe (XD) niestosowany w zespole Larona, tylko w leczeniu kacheksji w AIDS
Eksperymentalnie w ALS
