1) Tarczyca Flashcards
Hormony tarczycy - receptory
1) Cytoplazmatyczne
2) Błonowe (rec. witronektynowy CD51/CD61; integryna αVβ3)
- (+) angiogeneza
- (+) proliferacja komórek nowotworowych
(Tetrac!)
Tetrac
kw. tetrajodotyreooctowy (deaminowana pochodna T4)
- antagonista receptora błonowego
- nie wnika do wnętrza komórki
- możliwe wykorzystanie w przyszłości jako lek p-nowotworowy bez działania hormonalnego
Niedoczynność tarczycy
Doustna suplementacja przez (b. często) całe życie pacjenta
- nierozpoznanie u niemowląt: niedorozwój OUN
1) Lewotyroksyna (T4)
2) Liotyronina (T3)
3) Liotyroks (T3 i T4 w fizjologicznym stosunku)
Liotyroks
T3 i T4
Nie stwierdzono przewagi nad Lewotyroksyną, więc rzadko stosowany
Lewotyroksyna (działanie, kiedy stosować)
T4
Częściej niż Liotyronina
- długi okres półtrwania (7 dni) = 1/dzień
- ale słabsze działanie i biodostępność
1) Niedoczynność tarczycy
2) Terapia supresyjna (sprzężenie zwr. ujemne: hamuje TSH, która przestaje stymulować nieprawidłową tk. tarczycową):
- guzki tarczycy
- wole rozlane
- rak tarczycy
Śpiączka hipometaboliczna
(=myxoedema coma; śpiączka z obrzękiem śluzowatym)
- najcięższa postać niedoczynności tarczycy
- głęboka hipotermia i niewydolność oddechowa
- ↑ śmiertelność
Leczenie
- dożylnie hormony tarczycy
- GKS
Nadczynność tarczycy - leki
Tyreostatyki
1) Związki jodu
2) Nadchlorany
3) Pochodne tioamidowe (tioimidazolu i tiouracylu)
4) Beta-blokery (pomocniczo)
Preparaty jodu - typy działania
Dwa typy działania:
1) Gdy niedobór jodu (K w ciąży, wole z niedoboru jodu, zapobieganie nawrotom wola po zabiegach chirugicznych)
2) Jako tyreostatyki (r-r KI albo płyn Lugola)
- dużo ↑ dawki niż w profilaktyce hamują peroksydazę tarczycową (= ↓ wbudowania jodu do tyreoglobuliny)
- natychmiast ↓ uwalnianie h. tarczycy z tyreoglobuliny
- bardzo szybka poprawa
- efekt krótkotrwały (szybka kompensacja, więc nie nadają się do długiego stosowania)
……………………… - związki cieniujące w radiologii również mogą działać jak tyreostatyki
Preparaty jodu - zastosowania (4)
1) Po awarii reaktora atomowego (szybka blokada wychwytu jodu ze środowiska)
2) Po podaniu jodu radioaktywnego (żeby ↓ uwalnianie radioaktywnych h. tarczycy z gruczołu)
3) W zaawansowanej nadczynności tarczycy (szybka poprawa kliniczna; zanim inne tyreostatyki zaczną działać)
4) Przed operacją usunięcia tarczycy (zmniejsza rozmiar gruczołu i jego ukrwienie)
Preparaty jodu - niepożądane
- bolesny obrzęk ślinianek
- zaburzenia smaku
- p.pok i alergie (gł. skórne)
Jod radioaktywny (I 131)
T1/2 = 8 dni
- szybko się wbudowuje w tarczycę i niszczy otaczającą tkankę (promieniowanie beta)
- TSH: ↑ wychwyt reakt. jodu
- wysokie dawki prep. jodu: zatrzymanie reakt. jodu w tarczycy
- leczenie raka tarczycy (zamiast operacji)
- czasami w nadczynności tarczycy (zamiast tyreoidektomii /tyreostatyków)
Beta-blokery (Propranolol, metoprolol)
Nadczynność tarczycy
(tarczyca i ukł. współczulny działają synergistycznie na ukł. sercowo-naczyniowy)
- stany nagłe
- kontrolowanie nadczynności przed terapią radioaktywnym jodem (gdy nie można stosować innych tyreostatyków)
Nadchlorany
Kompetyncyjnie ↓ wychwyt anionów jodu
- długo się czeka na efekt terapeutyczny (ze względu na zapas jodowanej tyreoglobuliny)
- rzadko stosowane (niższa skuteczność i ryzyko AGRANULOCYTOZY)
Pochodne tioamidowe - wymienić
1) Tiamazol (pochodna tioimidazolowa)
2) Propyltiouracyl (poch. tiouracylowa)
Pochodne tioamidowe - działanie
- Hamują powstawanie hormonów bez wpływu na ich uwalnianie
- trzeba długo czekać na rezultaty (bo zapas jodowanej tyreoglobuliny)
1) ↓ peroksydazę tarczycową
(↓ wbudowywanie jodu w tyreoglobulinę oraz sprzęganie reszt tyrozynowych)
2) ↓ obwodowej konwersji T4 do T3 (tylko PROPYLTIOURACYL)
