2b) Bisfosfoniany, związki strontu i p-ciała monoklonalne

Question 1

Bisfosfoniany - ogólne informacje

Answer 1

Analogi pirofosforanów (inh. mineralizacji); mają tlen pomiędzy fosforami zastąpiony węglem, więc nie ulegają hydrolizie

• T1/2 trwa lata (po wbudowaniu do kości)
• kiepsko się wchłaniają, a tylko połowa z tego wchłoniętego jest wbudowywana do kości (więc muszą silnie działać)
• efekty leków po 3-6 miesiącach terapii

Question 2

Bisfosfoniany - wymienić

Answer 2

1) Kw. etydronowy (już niestosowany, bo za słaby)

• 1x/tydzień
  2) Kw. alen-dronowy O, P
  3) Kw. ryze-dronowy O, P
• 1x/miesiąc
  4) Kw. iban-dronowy O
• dożylnie:
  5) Kw. zole-dronowy N
  6) Kw. pami-dronowy P, N

7) Kw. tylu-dronowy O, P
.............................
O- osteoporoza
P-Paget
N- przerzuty nowotworowe

Question 3

Bisfosfoniany - jak stosować?

Answer 3

• na czczo (pokarm pogarsza)
• pozycja spionizowana przez 30 min
• popijać wodą (bo owrzodzenia przełyku)

Question 4

Bisfosfoniany - mechanizm działania

Answer 4

• ↓ rozpuszczalność hydroksyapatytu
• ↓ osteoklastów
  1) utrudniają ich przytwierdzanie do kości)
  2) po wchłonięciu przez osteoklasty, hamują syntezę mewalonianu (↓ prod. pirofosforanów)
  3) ↓ izoprenylacja białek (np. GTPaz)
  4) Zusammenfassend, siada w nich pompa protonowa, a kwaśne środowisko ułatwia resorpcję kości. Więc jej resorpcja zostaje zahamowana <3

Question 5

Bisfosfoniany - kiedy stosować?

Answer 5

1) Osteoporoza
2) Ch. Pageta
3) Przerzuty nowotworowe do kości

Question 6

Osteoporoza - jakie bisfosfoniany?

Answer 6

1) Kw. alen-dronowy (1/tydz)
2) Kw ryze-dronowy (1/tydz)

3) Iban-dronowy (1/miesiąc)
4) Tylu-dronowy

Question 7

Ch. Pageta - jakie bisfosfoniany?

Answer 7

1) Kw. alen-dronowy (1/tydz)
2) Kw. ryze-dronowy (1/tydz)

3) Kw. pami-dronowy (dożylnie)
4) Kw. tylu-dronowy

(Plikamycyna)

Question 8

Przerzuty nowotworowe do kości - jakie bisfosfoniany?

Answer 8

dożylnie

1) Kw. pami-dronowy
2) Kw. zole-dronowy

(Plikamycyna)

Question 9

Plikamycyna

Answer 9

cytostatyk; antybiotyk o działaniu p-nowotworowym

• ↓ PTH i osteoklasty
• stosowany w przerzutach osteolitycznych do kości i towarzyszącej im hiperkalcemii
• cieżka ch. Pageta

Question 10

Plikamycyna - niepożądane

Answer 10

typowe dla cytostatyków

• mielosupresja
• niedokrwistość
• zaburzenia krzepnięcia
• skłonność do zakażeń

Question 11

Ranelinian strontu

Answer 11

• ↑ tworzenie tk. kostnej
• ↓ utratę masy kostnej
• odkłada się na powierzchni nowo utworzonej kości i blokuje ew. późniejszą aktywność
• pobudza powstawanie osteoblastów

Question 12

Denozumab

Answer 12

Przeciwciało monoklonalne (humanizowane)

• przeciwko RANKL (hamuje interakcję z RANK)
• ↓ różnicowanie osteoklastów
• ↓ resorpcja kości