4b) Czasowe zahamowanie płodności

Question 1

Preparaty dwuskładnikowe - mechanizm dziania

Answer 1

Estrogeny + gestageny

1) Estrogeny: ↓ FSH (=↓ dojrzewanie pęcherzyka)
2) Gestageny: ↓LH (=↓ owulacji)

Działanie antykoncepcyjne (uniemożliwiające zapłodnienie)

Question 2

Preparaty dwuskładnikowe - podawanie doustne

Answer 2

• 3 tyg stosowania+ 7 dni przerwy/placebo (ew. 84 dni + 7 dni przerwy)
• od 5. dnia krwawienia
• cykle bezowulacyjne z normalnym krwawieniem mięsięcznym

Question 3

Preparaty dwuskładnikowe - podawanie pozajelitowe

Answer 3

1) Plastry
- co tydzień przez 3 tyg + 7 dni przerwy

2) Zastrzyki
- 1/miesiąc

Question 4

2-składnikowe JEDNOFAZOWE

Answer 4

Stała ilość estrogenu i gestagenu w każdej tabletce

Question 5

2-składnikowe DWUFAZOWE

Answer 5

• gestageny: ↑ w 2. połowie cyklu
• estrogeny: stały poziom

(naśladuje fizjologiczny wzrost progesteronu w fazie lutealnej)

Question 6

2-składnikowe TRÓJFAZOWE

Answer 6

• gestagen: zwiększenie co 7 dni

- estrogen: stały poziom lub zwiększenie w 2. połowie cyklu (żeby zapobiec krwawieniom z przełamania)

Question 7

Składnik estrogenowy - niepożądane

Answer 7

1) Zakrzepica żył głębokich
2) Zator płucny, udar, zawał serca
3) ↑ CTK

4) Kamica żółciowa

• ↑ wydzielanie cholesterolu w stosunku do soli żółciowych
• ↓ rozpuszczalności i wytrącanie cholesterolu

Question 8

Składnik gestagenowy - niepożądane

Answer 8

1) Trądzik
2) ↑ wydzielanie gruczołów skórnych
3) Hirsutyzm

4) ↑ libido (? - chyba spadek; błąd w książce)
5) Przyrost masy ciała

Question 9

Pozytywne działanie tabl. antykoncepcyjnych

Answer 9

1) ↓ ryzyka raka endometrium

2) ↓ ryzyka raka jajników

Question 10

Preparaty jednoskładnikowe - mechanizm działania

Answer 10

Tylko gestageny: ↓ LH (↓ owulacji)

Czasami owulacja zachodzi normalnie, ale skuteczność wciąż jest zachowana, bo:

• śluz szyjkowy nieprzepuszczalny dla nasienia
• ścieńczenie i atrofia endometrium (endometrium niezdolne do implantacji zarodka)

= działanie ANTYKONCEPCYJNE i ANTYIMPLANTACYJNE

Question 11

Preparaty jednoskładnikowe - dawkowanie

Answer 11

1) doustnie (codziennie; brak przerwy)
2) plastry (1/tydzień)
3) zastrzyki (1/miesiąc)
4) implanty
5) wkładki domaciczne

• brak cykli (bo brak krwawień)
• w 1. roku krwawienia z przełamania
  (bo wahania hormonów, nieprzewidywalna wrażliwość endometrium)

Question 12

Nadmiar estrogenów

Answer 12

1) bolesne miesiączki

2) Retencja H2O
- cykliczne przyrosty masy ciała
- ↑ obj. piersi
- obrzęki

3) bóle i zawroty głowy
4) drażliwość

Question 13

Nadmiar gestagenów

Answer 13

1) Depresja, zmęczenie

2) Owłosienie typu męskiego
3) Trądzik, tłusta skóra

4) ↑ masy ciała (niezależnie od cykli)
5) Zmiany libido

Question 14

Niedobór estrogenów

Answer 14

1) Krwawienia
- długotrwałe
- skąpe
- w trakcie cyklu (faza proliferacyjna + okołoowulacyjna)

2) Atroficzne zapalenie bł. śluzowej pochwy
3) Zaburzenia naczynioruchowe (poty, uderzenia gorąca)

Question 15

Niedobór gestagenów

Answer 15

1) Bolesne miesiączki

2) Krwawienia
- w trakcie cyklu (faza lutealna)

Question 16

Pigułki po stosunku

Answer 16

1) Uliprystal

2) Lewonorgestrel

Question 17

Lewonorgestrel

Answer 17

Pigułka po stosunku
Syntetyczny gestagen (GII)

• ↓ owulację
• powoduje zmiany w endometrium (utrudnia implantację)

= środek antykoncepcyjny/wczesnoporonny

Question 18

Uliprystal

Answer 18

Pigułka po stosunku
Modulator rec. progesteronowego

• ↓ owulację
  (skuteczny tylko, jeśli jeszcze do owulacji nie doszło)

Question 19

Nonoksynol 9

Answer 19

środek plemnikobójczy

niepełna skuteczność