Zapalenia płuc Flashcards

1
Q

Zapalenie płuc - definicja

A

Stan zapalny miąższu płuc i/lub tk. śródmiąższowej - prowadzi do konsolidacji miąższu przez wysięk w przestrz. pęcherzykowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kryteria rozpoznania zap. płuc

A

kaszel+gorączkoa+zap. miąższu płuc (duszność, trzeszczenia/rzężenia drobnobańkowe)
Kryt. uzupełniające: zacienienia miąższowe w RTG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Podział zap. płuc ze względu na obszar:

A

Jednoogniskowe: segmentowe, płatowe
Wieloogniskowe: miąższowe, śródmiąższowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - definicja

A

ZP poza szpitalem lub <48h od początku hospitalizacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - częstość

A

Zapadalność maleje z wiekiem

Jedna z najczęstszych przyczyn umieralności małych dzieci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - najczęstsza bakteryjna przyczyna:

A

Streptococcus pneumoniae (14-36%; 70% hospitalizowanych z PZP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - najczęstsze przyczyny u neonata (2)

A

GBS = Streptococcus gr. B

Pałeczki G(-) (enterobacteriaceae)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - najczęstsze przyczyny 1-3m.ż(6)

A
Ureaplasma urealiticum
Ch. trachomatis!! (u matki)
S. aureus
B. pertussis
S, pneumoniae
wirusy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - najczęstsze przyczyny w 4-12 m.ż(5)

A
wirusy
S. pneumoniae
H. influenzae
S. aureus
M. catarrhalis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - najczęstsze przyczyny w 1-5r.ż. (4)

A

wirusy
S. penumoniae
M. pneumoniae
Ch. pneumoniae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - najczęstsze przyczyny >5 r.ż.

A

S. pneumoniae
M. pneumoniae
Ch. pneumoniae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - najczęstszy czynnik etiologiczny

A

30-67% WIRUSY (RSV, paragrypy, grypy, rinowirusy, adenowirusy, metapenumowirusy) - zwł. do 4 r.ż.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - ile % PZP jest o etiologii mieszanej?

A

23-33%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - czynniki ryzyka

A
Wiek <1r.ż.
współistnienie innych chorób (serca, płuc, niedobory immuno, ukł. nerwowego, nerw.-mm., GER)
Środowisko zanieczyszczone
Żłobki i przedszkola
Rodzeństwo
Urodzenie jesień/zima
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - najczęściej poprzedzone..

A

infekcją GDO - aspiracja; rzadziej krwiopochodne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - co może sugerować etiologię S. pneumoniae?

A

Maska brzuszna płatowego zap. płuc (bóle brzucha, wymioty, biegunka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - co może sugerować etiologię Mycoplasma pneumoniae?

A

Wysypki, fotofobia, obrzęki i/lub bóle stawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - zjawiska osłuchowe

A

płatowe zap. płuc w fazie wysiękowej(środkowej) - szmer oskrzelowy (drożne oskrzele i zagęszczenia śródmiąższowe dookoła niego)
W fazie początkowej i końcowej - trzeszczenia/rzężenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - objawy alarmujące

A
T >=38,5C
Nasilona duszność (w tym tachypnoe)
Bezdechy
Sinica
Hipoksemia
Trudności w karmieniu
Odwodnienie
Tachykardia
Nawrót kapilarny >2s
Zmieniony stan świadomości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - badania dodatkowe u szczepionych

A

Nie zaleca się badań laboratoryjnych (tak jak u tych leczonych w domu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - kiedy badanie mikrobiologiczne?

A

W POZ brak wskazań
W szpitalu do 2r.ż. wymaz z nosogardła na WIRUSY (nie posiewy)

Ciężkie PZP u starszych: posiew plwociny (posiew krwi w celu ustalenia lekooporności; PCR>hodowla)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP a stęż prokalcytoniny

A

Gdy jej wzrost - cięższy przebieg, udział etiologii bakteryjnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - badanie bakteriologiczne płynu opłucnowego - u ilu % z PZP dodatni?

A

30%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - jak potwierdzimy M.pneumoniae lub obecność wirusów?

A

4x wzrost IgG między ostrą fazą a rekonwalescencją

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - kiedy robić RTG?

A

Wskazania do 5 r.ż.:

Gdy T >39C, nieznana przyczyna, leukocyty >20tys

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - co w RTG

A

Zagęszczenia/konsolidacje płatowe - najczęściej przez bakterie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - prewencja

A

Uwaga na dym tytoniowy, myć się

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - kiedy do szpitala?

A
Ciężki przebieg
Zmieniony stan świadomości
Zab. wodno-elektrolitowe
SpO2<92%
PaO2<60mmHg
PaCO2>50mmHg
rozległe zmiany w RTG
astma
Wady serca
wiek <6m.ż.
leukocyty >20tys/<3tys
Niemowlę (>70odd/min, AS: >160/min, duszność, bezdechy, trudne karmienie)
Starsze dzieci (>70odd/min, AS >140/min, duszność)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - leczenie

A

Empiryczna antybiotykoterapia (chyba że podejrzewamy wirusy):

  • amoksycylina (przebieg łagodny: 75-100g/kg/d; ciężki: 100-200)
  • w ciężkim przebiegu ceftriakson 50-100mg/kg/d
  • bakterie atypowe -> klarytromycyna/doksycyklina (>12r.ż.)/lewofloksacyna(>18r.ż.)
  • S. pneumoniae odporne na penicyliny -> linezolid/lewofloksacyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - kiedy nie zastosujemy empirycznej antybiotykoterapii?

A

Wiek 4m.ż.-5r.ż., bez gorączki wysokiej i łagodny przebieg - no bo wtedy to wirusy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Pozaszpitalne zap. płuc = PZP - rokowanie

A

dobre

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Szpitalne zapalenie płuc = SZP - czynniki ryzyka

A

OIT
Procedury zabiegowe
Ch. przewlekłe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Szpitalne zapalenie płuc = SZP - co najczęściej na oddziałach niemowlęcych?

A

Wirusy (RSV)

34
Q

Szpitalne zapalenie płuc = SZP - czynniki ryzyka etiologii antybiotykoopornymi szczepami bakterii

A
antybio w ostatnich 3mcach
hospitalizacja >=5 dni
Częste antybiotykooporne na oddziale
Wrodz. niedob. odporności
Immunosupresja
Ciężki stan
35
Q

Szpitalne zapalenie płuc = SZP - czy szukamy konkretnego czynnika etiologicznego?

A

TAK

36
Q

Szpitalne zapalenie płuc = SZP - jaka etiologia w zależności od doby hospitalizacji?

A

do 5 dnia: to samo co w PZP

od 5 dnia: dominują pałeczki G(-) (P. aeruginosa, Acinetobacter, E.coli, Klebsiella pneum., Legionella)
i G(+) (gronkowce - MRSE, MRSA(epidermidis/aureus))
37
Q

Szpitalne zapalenie płuc = SZP - leczenie empiryczne

A
Gdy nie ma ryzyka lekooporności:
Augmentin
Ceftriakson
Imipenem
Meropenem
Lewofloksacyna
38
Q

Szpitalne zapalenie płuc = SZP - leczenie gdy lekooporność

A

Terapia łączona:
1 z: cefalosporyna III gen (ceftazydym), karbapenem (imi-/meropenem), aztreonam
+ 1 z: fluorochinolon (ciprofloksacyna, lewofloksacyna), aminoglikozyd (gentamycyna, amikacyna)

Można też kolistyną, a w przyp. MRSA dołączyć linezolid lub wankomycynę

39
Q

Szpitalne zapalenie płuc = SZP - powikłania

A

Przedłużone ropne zak. płynu opłucnowego -> ropniak opłucnej (5%)

Martwica i rozpad nacieku -> ropień płuca

40
Q

ZP bakteriami atypowymi - jakie to bakterie?

A

Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae, Legionella pneumophila

41
Q

ZP bakteriami atypowymi - jak przejawia się atypowość?

A
Namnażanie wewnątrzkomórkowe
Odmienna budowa ściany komórkowej - brak peptydoglikanu ->wpływ na skuteczność antybiotyków betalaktamowych (penicyliny, cefalosporyny)
Ani G(+) ani G(-) - bo nie mają peptydoglikanu
42
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - droga zakażenia

A

kropelkowa, bezpośredni kontakt

43
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - jej szczególna zdolność w odniesieniu do DO

A

Umie przylegać do nabłonka DO białkami adhezyjnymi -> przy tym wytwarza się H2O2 -> uszkodzenie kom. nabłonka i związanych z nimi rzęsek

44
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - infekcja u małych dzieci - objawy

A

Nie rozwijają pełnoobjawowej infekcji bo to zal. od mechanizmów immunologicznych

45
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - reakcja krzyżowa

A

P/c przeciw glikolipidowemu Ag M.pneumoniae mogą reagować krzyżowo z erytrocytami, kom. ukł. oddechowego i mózgowymi

46
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - objawy w pierwszym okresie zachorowania

A

Nie ma często zjawisk osłuchowych, kaszel zwykle nieproduktywny

47
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - inne objawy

A

wysypki, obrzęki i bóle stawów, biegunka, wymioty, niedokrwistość hemolityczna, zab. rytmu serca, zab. OUN

48
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - RTG

A

Zmiany zwykle w dolnych polach płucnych, może być mierny wysięk opłucnowy

49
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - badania dodatkowe

A

p/c IgM i IgG (patognomoniczny wzrost 4x IgG między f. ostrą a po 4-6tyg.)

50
Q

ZP bakteriami atypowymi - Mycoplasma pneumoniae - leczenie

A

Makrolid:
klarytromycyna 15mg/kg/d w 2 dawkach
LUB azytromycyna 10mg/kg/d w 1 dawce

Tetracykliny:
doksycyklina 4mg/kg/d w 2 dawkach, max. 0,2g/d; >12r.ż.

Fluorochinolony:
lewofloksacyna 8-10mg/kg w 1 dawce, max 0,5g/d; >18r.ż.
moksyfloksacyna 400mg w 1 dawce >18r.ż.

(………….w dużym lidlu przecena na 4 rowery i pastę do zębów…………..czy coś…..)

51
Q

ZP bakteriami atypowymi - Chlamydophila pneumoniae - charakterystyka bakterii

A

Wewnątrzkomórkowa, może długo bytować na wilgotnych powierzchniach (nawilżacze powietrza, klimatyzacja)

52
Q

ZP bakteriami atypowymi - Chlamydophila pneumoniae - jaką drogą

A

kropelkowa

53
Q

ZP bakteriami atypowymi - Chlamydophila pneumoniae - patofizjologia

A

Namnaża się w makrofagach pęcherzykowych, monocytach, kom. nabłonka -> uszkadza je -> upośledzone oczyszczanie śluzowo-rzęskowe -> sprzyja zakażeniu innymi patogenami

54
Q

ZP bakteriami atypowymi - Chlamydophila pneumoniae - objawy

A

Najczęśćiej bezobjawowo/jako zap. gardła z chrypką, objawami zap. zatok poprzedzającymi o 2 tyg. ZP

55
Q

ZP bakteriami atypowymi - Chlamydophila pneumoniae - osłuchowo

A

najpierw ok/skąpo

56
Q

ZP bakteriami atypowymi - Chlamydophila pneumoniae - inne objawy

A

reaktywne zap. stawów, zap. m. sercowego, ZOMR i mózgu, z. Guillaina-Barrego

57
Q

ZP bakteriami atypowymi - Chlamydophila pneumoniae - diagnostyka

A

ciężka, można wykrywać immunofluorescencją, PCR

Niska immunogenność -> metody serologiczne mało przydatne

58
Q

ZP bakteriami atypowymi - Chlamydophila pneumoniae - leczenie

A

Makrolid:
klarytromycyna 15mg/kg/d w 2 dawkach
LUB azytromycyna 10mg/kg/d w 1 dawce

Tetracykliny:
doksycyklina 4mg/kg/d w 2 dawkach, max. 0,2g/d; >12r.ż.

Fluorochinolony:
lewofloksacyna 8-10mg/kg w 1 dawce, max 0,5g/d; >18r.ż.
moksyfloksacyna 400mg w 1 dawce >18r.ż.

(………….w dużym lidlu przecena na 4 rowery i pastę do zębów…………..czy coś…..)

59
Q

ZP bakteriami atypowymi - Legionella pneumophila - jaka droga

A

wdychanie aerozolu, zachłyśnięcie zakażoną wodą

60
Q

ZP bakteriami atypowymi - Legionella pneumophila - charakterystyka bakterii

A

G(-) pałeczka, gł. wewnątrzkomórkowa, większość wytwarza betalaktamazy -> oporne
Siedzi na klimatyzatorach, kranach, wodociągach

61
Q

ZP bakteriami atypowymi - Legionella pneumophila - jakie rodzaje ZP?

A

PZP

SZP

62
Q

ZP bakteriami atypowymi - Legionella pneumophila a makrofagi

A

Fagocytują ją, ale nie łączą się z lizosomem -> namnaża się w nich, potem kom. się rozpada ->itd

63
Q

ZP bakteriami atypowymi - Legionella pneumophila - przebieg

A
Najczęściej ciężki:
kaszel napierw łagodny, potem produktywny z krwiopluciem
Wysoka gorączka
Duszność
Dreszcze
Bóle w KP
Bóle mm. i stawów
Wymioty, biegunka
64
Q

ZP bakteriami atypowymi - Legionella pneumophila - leczenie

A

Może wymagać wentylacji mechanicznej!

Makrolid:
klarytromycyna 15mg/kg/d w 2 dawkach
LUB azytromycyna 10mg/kg/d w 1 dawce

Tetracykliny:
doksycyklina 4mg/kg/d w 2 dawkach, max. 0,2g/d; >12r.ż.

Fluorochinolony:
lewofloksacyna 8-10mg/kg w 1 dawce, max 0,5g/d; >18r.ż.
moksyfloksacyna 400mg w 1 dawce >18r.ż.

(………….w dużym lidlu przecena na 4 rowery i pastę do zębów…………..czy coś…..)

65
Q

ZP bakteriami atypowymi - Legionella pneumophila - łagodna postać kliniczna

A

=gorączka Pontiac - objawy grypowe, biegunka, suchy kaszel

66
Q

ZP bakteriami atypowymi - Legionella pneumophila - diagnostyka

A

wzrost leukocytów
spadek płytek krwi, Na, P
Hematuria i proteinuria
Uszkodzenie wątroby

Szybki test wykrywania Ag L. pneumophila w plwocinie i moczu
Serologia mało przydatna

67
Q

Najczęstsze bakterie atypowe wywołujące ZP u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym

A

Mycoplasma pneumoniae

Chlamydophila pneumoniae

68
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - co się dzieje w płucach?

A

Ogniska martwicy tk. płucnej, jamy w miąższu płucnym + często wysięk w j. opłucnowej

69
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - najczęstsza etiologia

A

Bakterie: S. pneumoniae (zwłaszcza oporne na metycylinę/nieobjęte szczepionkami)
S. aureus (zwł. szczepy produkujące leukocydynę Pantona-Valentine’a )
S. pyogenes,
Klebsiella pneumoniae
Mycoplasma pneumoniae
Pseudomonas
Fusobacterium

Sporadycznie wirusy (grypa, adenowirus, HSV, ZVZ, EBV)
Grzyby
70
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - patofizjologia

A

Drobnoustroje + zakrzepica nn. płucnych -> martwica, jamy z gazem/ropą

71
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - objawy

A

podobne do ZP, ale duże nasilenie, brak poprawy po antybio, duży wzrost T

72
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - kiedy niekorzystny przebieg?

A

Krwawienie do płuc
Leukopanie
Erytrodermia
-> LECZYĆ AGRESYWNIE

73
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - badania

A

Posiew z krwi
Bad. serologiczne
U starszych -> mikrobiolo. z plwociny
Rozważyć bronchoskopię z pobraniem popłuczyn
Rozważyć nakłucie opłucnej -> płyn na posiew+w kierunku gruźlicy

74
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - leczenie antybiotyki

A

Dożylne:
1.ceftriakson 50-100mg/kg/d w 1-2 dawkach, max 4g
LUB cefotaksym 50-180mg/kg/d w 3-4 dawkach

+
2.klindamycyna 30-40mg/kg/d w 3-4dawkach, max 3,6g/d
LUB wankomycyna 40-60mg/kg/d w 3-4 dawkach, max 4g/d

75
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - leczenie wspomagające

A

Tlen, ew. wentylacja mechaniczna
Analgezja
Nawadnianie
Ciężki przebieg -> substytucja Ig

76
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - co skraca czas hospitalizacji w wysięku opłucnowym?

A

wczesna minitorakoskopia/wideotorakoskopia

77
Q

Powikłane ZP: martwicze ZP - rokowanie

A

wysoka śmiertelność (chyba że dziecko wcześniej zdrowe i leczone w super ośrodku)
Powrót do zdrowia w kilka m-cy

78
Q

Ropień płuca - definicja + podział na typy

A

Ograniczone ognisko martwicy z jamą (zwykle >2cm) z ropą

  • pierwotny
  • wtórny ropień płuca - w posocznicy, ch. układowych
79
Q

Ropień płuca - najczęstsza etiologia

A

Bakterie beztlenowe, S aureus (zwł. PVL), S. pyogenes, S. pneumoniae, K. pneumoniae

80
Q

Ropień płuca - co predysponuje?

A

aspiracja c. obcego
zab. połykania
słaby odruch kaszlowy
Zab. świadomości

81
Q

Ropień płuca - obraz, diagnostyka i leczenie podobne do…

A

Martwiczego zapalenia płuc + drenaż ułożeniowy

Leczyć 4-6tyg.