Dojrzewanie, ocena rozwoju, szczepienia, żywienie, gorączki itd Flashcards

1
Q

Trzeciorzędowe cechy płciowe:

A

K: Piersi, owłosienie płciowe, proporcje ciała
M: Mięśnie pasa barkowego, tonacja głosu, owłosienie płciowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Fizjologiczne granice początku dojrzewania:

A

K: 8-13 lat, średnio 10 lat
M: 9-14 lat, średnio 12 lat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Drugorzędowe cechy płciowe

A

K: SROM, POCHWA, MACICA, JAJOWODY

M: MOSZNA, PRĄCIE, NASIENIOWODY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Przedwczesne dojrzewanie - najczęstsze rodzaje zal. od płci

A

PRAWDZIWE = GnRH zależne:
90% przypadków u dziewcząt

RZEKOME = GnRH niezależne:
90% przypadków u chłopców

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Najczęstsze przyczyny rzekomego przedwczesnego dojrzewania u chłopców

A

Wrodzony przerost nadnerczy
(niedobór 21 hydroksylazy)

Testotoksykoza

Guzy zarodkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Najczęstsze przyczyny rzekomego przedwczesnego dojrzewania u dziewcząt

A

Zespół McCune’a – Albrighta

Guzy jajników wydzielające estrogeny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Kiedy mówimy o opóźnionym dojrzewaniu?

A

BRAK ROZWOJU GRUCZOŁÓW
PIERSIOWYCH U DZIEWCZĄT
PO 13 r.ż.

BRAK ZWIĘKSZENIA OBJĘTOŚCI
JĄDER U CHŁOPCÓW (>4ml)
PO 14 r.ż.

BRAK PEŁNEJ DOJRZAŁOŚCI
PŁCIOWEJ PO
4-4,5 LATACH OD POCZĄTKU DOJRZEWANIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wzrost temperatury o 1stopień C powoduje:

A

Zwiększenie podstawowego metabolizmu o 20%

Zużycie tlenu o 15

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Tory gorączki

A

Ciągła - wahania T <0,5C
Zwalniająca - septyczna/hektyczna - wahania T >1,5C bez powrotu do normy
Przerywana (intermittens) - okresy gorączki przedzielone prawidłową temp
Okresowa - w regularnych odstępach czasu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

FWS -
fever without source -
gorączka bez uchwytnej przyczyny

A

Trwa >7 dni, a wywiad ani badanie fizykalne nie pozwalają określić jej przyczyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

FUO - gorączka nieznanego pochodzenia

A

Trwa >7 dni, bez uchwytnej przyczyny po wykonaniu rutynowych badań laboratoryjnych
(myśl o ch. Kawasaki, L-C, ch. reumatoidalnej, nowotworze)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hematokryt - normy i kiedy zaburzenia

A

stanowi frakcję objętościową erytrocytów
w krwi pełnej
Zmniejszenie Ht: <30% - niedokrwistości, przewodnienie, ciąża

Zwiększenie Ht: >50% - nadkrwistości wtórne (przewlekłe infekcje, sinicze wady, ch. płuc), nadkrwistości pierwotne, wstrząs, odwodnienie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

MCV - norma

A

Średnia objętość krwinek czerwonych

Norma 80 –92 fl-normocyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Makrocytoza

A
MCV > 92 fl
-niedokrwistość megaloblastyczna (wit. B12 i 
kw.foliowy)
-noworodki, z Downa
-niedokrwistości 
aplastyczne
-niedoczynność tarczycy
-po splenektomii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Mikrocytoza:

A
MCV <80fl
-niedokrwistość 
hipochromiczna, syderopeniczna
-sferocytoza wrodzona, 
talasemie
-przewlekłe zakażenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

MCH

A

Średnia masa
Hb w krwince czerwonej
Norma: 27-32pg

Obniżenie - niedokrwistości mikrocytarne i niedobarwliwe
Zwiększenie - niedokrwistości makrocytarne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

MCHC

A

Średnie stężenie Hb w krwince czerwonej
Norma: 32-38 g/dl (lub 20-24mmol/l)

Obniżenie - niedokrwistość hipochromiczna
Zwiększenie - sferocytoza wrodzona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Retikulocyty - norma, kiedy zmniejszona l/zwiększona l

A

Wskaźnik aktywności erytropoetycznej szpiku
N: 5-15‰

Zmniejszenie liczby - niedokrwistości aplastyczne

Zwiększenie liczby - niedokrwistości hemolityczne, leczenie preparatami Fe, stan po krwotoku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Krwinki białe - norma

A

N: 4tys-12tys/mm3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Przesunięcie w lewo/prawo rozmazu białych krwinek

A

Podwyższenie stosunku młodych neutrofili do wielosegmentowych - przesunięcie w lewo
(np. promielo-2, mielo-4, p-21, s-62, eo-1, l-8, m-2%)

Przesunięcie w prawo:
(np. s-8, eo-3, l-82, m-7)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Płytki krwi - norma

A

150tys-400tys/mm3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pierwsze skrzyżowanie krwinek białych:

A

między 4 a 7 dniem życia

Zmniejszenie l. neutrofilów, zniknięcie z rozmazu krwi młodszych form granulocytów

Zwiększenie l. limfocytów - 60%

Zmniejszenie ogólnej liczby leukocytów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Niedokrwistość fizjologiczna u wcześniaków

A

Początek:
ok. 5 –7 dnia
Czas trwania : do 5–8 tygodnia

•Przyczyna–brak Erytropoetyny

•Czynniki nasilające:
-skrócenie czasu przeżycia erytrocytów
-szybki przyrost masy ciała
-niedobór wit. E
.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Drugie skrzyżowanie krwinek białych:

A

4-6 rok życia

Zwiększa się przewaga neutrofilów nad limfocytami (60%:40%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Niedokrwistość z niedoboru Fe małych dzieci - kiedy, przyczyny
Typowy wiek ujawnienia: 6m.ż-2r.ż Wyczerpanie się zapasów Fe od matki Intensywny wzrost Niedostateczna podaż w diecie
26
Niedokrwistość z niedoboru Fe małych dzieci - co w badaniach
•mikrocytoza erytrocytów •obniżenie stężenia Fe i Ferrytyny w surowicy krwi •zwiększenie TIBC •brak syderocytów, syderoblastów i złogów hemosyderyny w szpiku
27
Czas krzepnięcia - norma
4-10min
28
INR - norma
0,9-1,2
29
APTT - czas protrombinowo-kefalinowy - norma
37-46s.
30
fibrynogen - norma
1,5-3,5 g/l
31
Które węzły chłonne są wyczuwalne u osoby zdrowej?
Podżuchwowe Pachowe Pachwinowe
32
Co się dzieje w grudkach chłonnych?
Aktywacja i proliferacja limf. B w odpowiedzi na Ag
33
Najczęstsza przyczyna powiększenia węzłów chłonnych
Fizjologiczny wyraz reaktywności immunologicznej w wieku dziecięcym
34
Od ilu cm mówimy o powiększonych węzłach chłonnych?
Jeżeli największy wymiar przekracza 1cm Wyjątki: Zauszne, nadobojczykowe, dołu łokciowego: >0,5cm Pachwinowe: >1,5cm
35
Podział limfadenopatii ze względu na zajęty obszar
*Miejscowa – jeden region anatomiczny (zwykle spowodowana przez zakażenia i stany zapalne) *Regionalna –obejmuje 2 lub 3 regiony *Uogólniona –obejmuje 4 lub więcej regionów (zwykle zakażenia krwiopochodne, choroby nowotworowe, choroby spichrzeniowe)
36
Zapalenie węzłów chłonnych z tendencją do rozmiękania i tworzenia przetok w:
gruźlicy, tularemii, chorobie kociego pazura, nieswoistym ropnym zapaleniu węzłów chłonnych
37
Powiększenie węzłów chłonnych w chorobach autoimmunologicznych - jakich?
``` RZS SLE Zapalenie skórno-mięśniowe Ch. Sjogrena Ch. Stilla ```
38
Powiększenie ww.chłonnych w jakich chorobach metabolicznych i spichrzeniowych?
``` choroba Gauchera choroba Niemanna-Picka choroba Fabry’ego choroba tangierska ostra hipertriglicerydemia choroba Kimura ```
39
Nadwrażliwość na które leki może dać powiększenie węzłów chłonnych?
``` Pochodzne hydantoiny i karbamazepiny (Tegretol) Prymidon Sulfosalazyna Kaptopril Allopurinol Cefalosporyny Pirymetamina ``` Odstawić leki!!
40
W jakich chorobach rozrostowych jest powiększenie węzłów chłonnych?
``` •Chłoniak Hodgkina •Nieziarnicze chłoniaki złośliwe •Białaczki •Zespoły mielodysplastyczne •Przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych (zwojak zarodkowy, guzy lite tkanek miękkich, guzy jąder) •Histiocytoza komórek Langerhansa ```
41
Przewlekła choroba ziarniniakowa - genetyka
XLR lub AR
42
Przewlekła choroba ziarniniakowa - patofizjologia
Upośledzona zdolność neutrofilów do zabijania i niszczenia bakterii katalazo-dodatnich (przez niedobór oksydazy NADPH -> upośledzenie produkcji H2O2) Sfagocytowane bakterie i grzyby pozostają żywe w komórkach, przenoszone są do różnych narządów i tam tworzą rozsiane zmiany ziarniniakowe
43
Przewlekła choroba ziarniniakowa - objawy
pierwsze objawy (chłopcy) we wczesnym dzieciństwie (2 r. ż.) –powiększenie wątroby, śledziony i węzłów chłonnych –nawracające ropne zakażenia skóry i dróg oddechowych –ropne zapalenia kości i szpiku, małych kości dłoni i stóp –ropnie wątroby i węzłów chłonnych z przetokami –wysypki skórne –zapalenia błony śluzowej jamy ustnej z owrzodzeniami –zakażenia dróg moczowych i zwężenia moczowodów spowodowane przez ziarniniaki –przewlekłe biegunki i zwężenia różnych odcinków przewodu pokarmowego, np. odźwiernika i jelita grubego
44
Przewlekła choroba ziarniniakowa - badania dodatkowe
niedokrwistość i leukocytoza, wysokie IgG, test z NBT
45
Przewlekła choroba ziarniniakowa - leczenie
leki przenikające do wnętrza leukocytów (np. Biseptol, rifampicyna), koncentrat granulocytarny –w razie wystąpienia powikłań: sterydy, leczenie chirurgiczne –przeszczepienie szpiku kostnego
46
Złe cechy węzłów w USG:
okrągłe, brak zatoki, łączenie w pakiety
47
Cechy węzłów chłonnych - odczynowe a nowotworowe:
Odczynowe: - bolesne/tkliwe - miękkie - skóra może być zmieniona - przetoki - chełbotanie Nowotworowe: - niebolesne - twarde, gumiaste - skóra niezmieniona - USG: zatarta struktura, pakiety
48
Kiedy kwalifikować węzeł na histpat?
utrzymujące się lub postępujące powiększenie węzłów chłonnych mimo leczenia antybiotykiem przez 2-3 tygodnie- zwłaszcza, jeśli wymiar przekracza 2,5 cm
49
Pobieranie węzła u dzieci
Pobrać w całości Największy węzeł, z najbardziej "podejrzanej" lokalizacji: -np. najniżej na szyi
50
Kiedy biopsja węzła na cito?
Gdy powiększenie węzłów +: -objawy ogólne (utrata masy ciała, gorączki bez infekcji) -powiększenie wątroby i/lub śledziony -zaburzenia w morfologii krwi -guz śródpiersia -powiększone węzły chłonne w jamie brzusznej -gdy nietypowa lokalizacja: dolne piętro szyi, nadobojczykowe, dół łokciowy, kolanowy -gdy pomimo leczenia antybiotykiem/ami przez 2-3 tygodnie utrzymuje się lub postępuje powiększenie węzłów chłonnych, zwłaszcza gdy ich wymiar przekracza 2,5 cm
51
Ile wątroba może wystawać spod łuku żebrowego?
•u małych dzieci dolny brzeg wątroby może być wyczuwalny 1-2 cm poniżej prawego łuku żebrowego w linii środkowo-obojczykowej •wątroba jest badalna u około 50% dzieci poniżej 10 r.ż •każde dziecko z powiększoną wątrobą wymaga diagnostyki szpitalnej
52
Splenomegalia - u kogo może być badalna itd
•Śledziona może być badalna poniżej lewego łuku żebrowego u niemowląt i małych dzieci (1/3 noworodków, 10% małych dzieci) •Śledziona może być badalna u dzieci do ok. 3-4r.ż. •W warunkach fizjologicznych badalna śledziona jest miękka, gładka, niebolesna, badalna nie więcej niż 1 – 2 cm poniżej lewego łuku żebrowego •U dzieci starszych śledziona z reguły nie jest badalna; jeżeli śledziona jest badalnaw badaniu fizykalnym, zwykle wskazuje to na jej 2 –3 krotne powiększenie
53
Kamienie milowe rozwoju myślenia: 0-2 r.ż.
Stadium myślenia sensoryczno-motorycznego: - schemat stałości przedmiotu 8,9-12m.ż. - schemat uniwersalnej przestrzeni - schemat przyczynowości - schemat następstwa czasowego Główne osiągnięcie: przemieszczanie się; wyodrębnienie siebie od środowiska
54
Kamienie milowe rozwoju myślenia: 2-7r.ż.
Stadium przedoperacyjne - myślenie konkretno-wyobrażeniowe, intuicyjne i impulsywne - myślenie transdukcyjne ("od szczegółu do szczegółu") - intensywny rozwój języka, pojęć, przyswajanie znaków i symboli - rozumowanie oparte na zdarzeniach zewnętrznych, które cechuje: * nieodwracalność - brak zdolności przekształceń * egocentryzm - niezdolność przyjęcia perspektywy innej niż własna
55
Kamienie milowe rozwoju myślenia: 7-11,12r.ż.
Stadium operacji konkretnych: - myślenie słowno-logiczne - wykształcone pojęcie stałości objętości i masy - odwracalność operacji umysłowych - możliwość dokonania kategoryzacji - rozumowanie indukcyjne ("od szczegółu do ogółu"
56
Kamienie milowe rozwoju myślenia: >11,12r.ż.
Stadium operacji formalnych: - myślenie hipotetyczno-dedukcyjne - rozwój myślenia abstrakcyjnego - dominacja inteligencji werbalnej
57
donoszony noworodek - prawidłowa pozycja
Zgięciowe ustawienie wszystkich kończyn, nieznacznie wzmożone napięcie mięśniowe Ruchy spontaniczne: płynne, symetryczne, zmienne, zamierają w reakcji na bodziec np. dźwiękowy Mała motoryka: odwodzenie kciuka
58
Automatyzmy = odruchy pierwotne - odruch podparcia
Dziecko postawione w pozycji pionowej, trzymane za tułów, podczas dotknięcia podłoża stopami prezentuje wzrost napięcia mięśni antygrawitacyjnych kończyn i tułowia Zanika do 1-2m.ż.
59
Automatyzmy = odruchy pierwotne - odruch Moro
Faza I - wyrzut kkg, odwiedzenie i częściowy wyprost, otwarcie rąk Faza II - zgięcie i przywiedzenie kkg Występuje do 5-6m.ż., potem jest zastępowany przez reakcję zaskoczenia Arefleksja przy uszk. splotu barkowego
60
Automatyzmy = odruchy pierwotne - odruchy chwytne
Z kkg zanikają do końca 3 m.ż. Z kkd zanikają do końca 1 r.ż. U dorosłych pojawiają się po uszkodzeniu OUN powyżej wzgórza
61
Automatyzmy = odruchy pierwotne - odruchy ssania i połykania, szukania
Ssania i połykania - obecny przez 1r.ż. | Szukania - drażnienie kącika ust wywołuje zwrot głowy w stronę bodźca (ryjkowy) - obecny do 3-4m.ż.
62
Automatyzmy = odruchy pierwotne - odruch skrzyżowanego wyprostu
Drażnienie przyśrodkowej części podudzia jednej z wyprostowanych kkd -> reakcja ucieczki z następowym tonicznym wyprostem i przywiedzeniem przeciwległej kończyny Ustępuje do 3 m.ż
63
Automatyzmy = odruchy pierwotne - odruch skrócenia tułowia Galanta
Dziecko leży na brzuchu, dotykamy tułów w linii pachowej Wzrost napięcia w kończynie dolnej i wygięcie tułowia Do końca 1-6m.ż Wygaśnięcie jest warunkiem lokomocji Przetrwanie może wiązać się ze skoliozą
64
Kamienie milowe rozwoju - motoryka duża - 1 m.ż.
Unosi głowę chwiejnie w pozycji na brzuchu, krótko utrzymuje ją w pozycji pionowej
65
Kamienie milowe rozwoju - motoryka duża - 3 m.ż.
Unosi ciężar ciała na przedramionach, dobrze kontroluje głowę w pozycji pionowej i na brzuchu
66
Kamienie milowe rozwoju - motoryka duża - 6 m.ż.
Siedzi, obraca z brzucha na plecy i odwrotnie
67
Kamienie milowe rozwoju - motoryka duża - 9 m.ż.
Raczkuje, stoi przy poręczy
68
Kamienie milowe rozwoju - motoryka duża - 12 m.ż.
Chodzi
69
Kamienie milowe rozwoju - motoryka duża - 18 m.ż.
Wchodzi na schody
70
Kamienie milowe rozwoju - motoryka duża - 24 m.ż.
Biega
71
Kamienie milowe rozwoju - motoryka mała - 1m.ż
Odruch chwytny toniczny
72
Kamienie milowe rozwoju - motoryka mała - 3 m,ż
Otwiera dłonie, trzyma przedmioty
73
Kamienie milowe rozwoju - motoryka mała - 6 m.ż.
Przekłada zabawki poza linię środkową, pewnie chwyta jedną ręką
74
Kamienie milowe rozwoju - motoryka mała - 9 m.ż.
Chwyt pęsetowy
75
Kamienie milowe rozwoju - motoryka mała - 12 m.ż.
Wypuszcza przedmioty na polecenie
76
Kamienie milowe rozwoju - motoryka mała - 18 m.ż.
Używa łyżeczki
77
Kamienie milowe rozwoju - motoryka mała - 24 m.ż.
Buduje wieże z 6 klocków
78
Antytoksyna a anatoksyna
Antytoksyna - uodpornienie bierne | Anatoksyna - uodpornienie czynne
79
Jakie szczepienia w 24h życia(przed wypisaniem po porodzie)
BCG, HBV
80
Kiedy szczepienia przeciw HBV?
24h 2m-c 7 m-c
81
Kiedy szczepienia przeciw rotawirusom?
RV | 2-6 m-c
82
Kiedy szczepienia przeciw błonnicy, tężcowi, krztuścowi?
``` =DTP - całokomórkowe: 2m-c 3-4 m-c 5-6 m-c 16-18 m-c ``` DTaP - bezkomórkowe: 6 r.ż. Tdap - bezkomórkowa, z obniżoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca: 14 r.ż. Td (obowiązkowa, Tdap zalecana): 19 r.ż.
83
Kiedy szczepienia przeciw poliomyelitis?
``` IPV = zabita 3-4 m-c 5-6 m-c 16-18 m-c 6 lat ```
84
Kiedy szczepienia przeciw Hib (haemophilus influenzae typu B)
2 m-c 3-4 m-c 5-6 m-c 16-18 m-c
85
Kiedy szczepienia przeciw pneumokokom?
PCV 2 m-c 4 m-c 13-15 m-c
86
Kiedy szczepienia przeciw odrze, śwince, różyczce?
MMR - żywa 13-15 m-c 6 lat
87
Szczepienia obowiązkowe:
``` Gruźlica (żywa) HBV Rotawirusy (żywa) Błonnica, tężec, krztusiec Poliomyelitis Hib Pneumokoki Odra, świnka, różyczka(żywa) ```
88
Szczepienia zalecane:
``` Grypa (donosowa jest żywa) Meningokoki HPV VZV (żywa) HAV Kleszczowe zapalenie mózgu ```
89
W jakie miejsce szczepimy?
Do 12 m.ż. - przednioboczna powierzchnia uda | Starsze - m. naramienny
90
Białka w żywieniu
1g=4kcal, 10-15% zapotrzebowania Niemowlęta (1-2m.ż.): 1,77g/kg/d 13-16m.ż około 1g/kg/d
91
Węglowodany w żywieniu
1g=4kcal 40-45% zapotrzebowania do 6 m.ż. 45-55% zapotrzebowania >6m.ż.
92
Tłuszcze w żywieniu
1g=9kcal Do 55% zapotrzebowania do 6 m.ż. Do 40% > 6m.ż.
93
Woda w żywieniu
``` Zapotrzebowanie: niemowlęta 120-150 ml/kg/d 2-3 lata = 1300ml 4-8 lat = 1600ml 9-13 lat M = 2100ml K = 1900ml >13 lat M = 2500ml K = 2000ml ```
94
Wit D w żywieniu
Do 6 m.ż.: 400i.u. lub 10ug/d 6-12 m.ż: 400-600i.u (10-15ug/d) Wcześniaki: 400-800 i.u./d do ukończenia 40 tyg. wieku skorygowanego 1-18r.ż.: 600-1000 IU/d od września do kwietnia
95
Wit K w żywieniu
Noworodki zdrowe i donoszone: 1mg i.m. lub 2mg p.o. Wcześniaki: 0,5 mg i.m.
96
Fe w żywieniu
Dzieci karmione piersią po 4 m.ż.: suplementacja Fe 1mg/kg/d Dzieci karmione mlekiem modyfikowanym nie wymagają suplementacji (ale preparat żywieniowy ma mieć 4-8mg Fe/l) 6-12m.ż. - 11mg/d 1-3 r.ż. - 7mg/d
97
Ca w żywieniu
``` 0-6m.ż. - 400mg/d 6m.ż. - 1r.ż : 600mg/d 1-3r.ż.: 800-1000mg/d 4-9 r.ż.: 800mg/d 10-18r.ż.: 1200 mg/d ``` 1 szklanka mleka ma 240mg