NTK u dzieci i młodzieży Flashcards
Częstość wykonywania pomiarków CTK u dzieci:
<3r.ż. w wybranych grupach ryzyka
>3r.ż. co najmniej 1/rok
Pozycja przy pomiarze CTK, posiłek, aspekty techniczne pomieszczenia
- siedząca, po uprzednim 5-10minutowym odpoczynku
- nie spożywać posiłków, napojów, leków wpływających na CTK
- gabinet ogrzany (20-25C)
Technika pomiaru:
- mankiet na PKG podpartej, zgiętej w stawie łokciowym (mankiet na wysokości serca)
- szerokość mankietu co najmniej 40% długości ramienia (długość gumowej części - między 80-100% obwodu ramienia)
- dolna krawędź mankietu 2cm powyżej dołu łokciowego
- mankiet napełnić do wartości 20-30mmHg powyżej spodziewanej wartości skurczowego ciśn.tętn.
- prędkość opróżniania mankietu nie przekracza 2-3 mmHg na uderzenie serca
- słuchawka stetoskopu nie dotyka mankietu
Najbardziej miarodajna metoda pomiaru CTK:
OSŁUCHOWA!!
za pomocą aparatu rtęciowego (ale one nie są używane C: więc aparaty aneroidowe po kalibracji - to te standardowe)
Które tony Korotkowa dla ciśnień?
skurczowe - K1
rozkurczowe - K5
Rozpoznaliśmy NT przy użyciu aparatu oscylometrycznego, potwierdzać to jakoś?
Yis, osłuchowo
Podział NT ze względu na przyczynę
- pierwotne=idiopatyczne (przyczyna nieznana) (>6r.ż. zaczyna przeważać, najczęstsza przyczyna u młodzieży)
- wtórne (towarzyszy jednostce chorobowej) (do 6 r.ż. główna przyczyna NT)
- monogenowe (mutacja jednego genu)
Najczęstsze przyczyny nadciśnienia w zależności od wieku:
Niemowlęta:
- oddechowa
- nerkowa
- leki (kofeina, teofilina, krople oczne)
przedszkolne (1-5r.ż.)
- i 2. jw.
- Pierwotne
Szkolne (6-12r.ż.)
- Pierwotne
- Nerkowe
- Neurologiczne
Nastolatki (13-19r.ż.)
1 i 2 jw.
3. Leki
Główne determinanty CTK u noworodków: (2)
- masa urodzeniowa u zdrowych noworodków
- wiek postkoncepcyjny u wcześniaków
Częstość NT u noworodków
0,2-0,3% u zdrowych donoszonych
0,8-1% u pacjentów OITN
Noworodki są szczególnie narażone na rozwój powikłań:/najczęstsze przyczyny NT u niemowląt:
zakrzepowych, więc często zakrzep t./ż nerkowej jest częstą przyczyną NT
inne przyczyny: wady ukł. moczowego, CoAo, dysplazja oskrzelowo-płucna
Najczęstsze przyczyny NT u niemowląt:
wrodzone wady nerek, choroby nerek i naczyń nerkowych, CoAo, przyczyny jatrogenne
Grupy ryzyka wystąpienia NT u dzieci <3r.ż. (7)
- obciążony wywiad okołoporodowy: wcześniactwo, mała masa urodzeniowa, intensywna terapia w okresie okołoporodowym
- WWS (szczególnie CoAo)
- nawracające ZUM, choroba nerek i/lub układu moczowego
- nowotwory
- transplantacja narządów, przeszczep szpiku
- leki podwyższające CTK
- wzrost ciśn. śródczaszkowego
Grupy ryzyka NT u dzieci >3r.ż. (10 ale 4 nowe)
- nadwaga i otyłość
- (+) wywiad rodzinny w kierunku NT
- ch. nerek i naczyń nerkowych (lub (+) wyw. rodzinny)
- leki (sterydy, inh. kalcyneuryny, pseudoefedryna), używki
- CoAo (przed i po zabiegu)
- ch. endokrynne (tarczycy, nadnerczy, przysadki, przytarczyc)
- stan po przeszczepie narządów miąższowych lub szpiku
- stan po nowotworze
- obciążony wyw. okołoporodowy
- wzmożone ciśn. śródczaszkowe
Objawy kliniczne NT:
(długo może przebiegać skąpoobjawowo)
!Bóle głowy, zawroty głowy
!Krwawienia z nosa
Męczliwość, obniżona wydolność Duszność Trudności z koncentracją Zaburzenia nastroju Neurologiczne (drgawki, porażanie n.VII, zab. widzenia, utrata wzroku, zab. świadomości, utrata przytomności, objawy udaru) Objawy niewyd. serca lub nerek
Rozpoznanie NT - kryteria
ciśnienie skurczowe i/lub rozkurczowe >=95 centyla dla wieku, płci i centyla wzrostu z pomiarów podczas 3 niezależnych wizyt
Jakie siatki centylowe w przesiewowym rozpoznawaniu NT?
- może być aparat oscylometryczny + polskie normy
- gdy pomiary podwyższone: metoda osłuchowa+amerykańskie siatki centylowe dla CTK i wzrostu
Jakie wartości CTK są normą na siatkach?
<90 centyla to norma
90-95 centyl to ciśnienie wysokie prawidłowe (lub u młodzieży BP>=120/80)
> =95 centyla to ciśnienie podwyższone:
>=95 centyl do 99 centyla +5mmHg: NT stopnia 1
=99 centyla +5mmHg: NT stopnia 2
Definicja - nadciśnieniowy stan pilny
nagły wzrost CTK bez objawów dysfunkcji narządowej OUN, nerek, ukł. krążenia
-pacjent wymaga leczenia hipotensyjnego p.o. z obniżeniem CTK o 25% w ciągu 24h
Definicja - nadciśnieniowy stan nagły=naglący
nagły wzrost CTK (o 50%>normy lub >180-120mmHg) z objawami dysfunkcji narządowej OUN, niewyd. nerek lub ukł. krążenia
-pacjent wymaga pilnej hospitalizacji w OIT oraz leczenia hipotensyjnego i.v. z obniżeniem CTK o 25% w ciągu 6-8h
NT u młodzieży (>16 r.ż.) - kryteria
> 140/90
24h ambulatoryjny pomiar ciśnienia(ABPM) - w jakim celu?
- wykluczenie NT białego fartucha
- potwierdzenie NT przed leczeniem farmakologicznym
- kontrola skuteczności leczenia (szczególnie u chorych z PChN lub cukrzycą)
- poszukiwanie przyczyn nieskuteczności leczenia farmakologicznego
Nadciśnienie tętnicze maskowane (ukryte)
i białego fartucha - kryteria
NT maskowane:
w gabinecie <90centyla
24h(ABPM) - >=95 centyla
NT białego fartucha:
w gabinecie >=95 centyla
24h(ABPM) - <95 centyla
Jakie trzy cele mamy po potwierdzeniu NT?
Wszystkie realizujemy naraz:
- Diagno przyczyny NT (pierwotne/wtórne)
- Dodatkowe czynniki ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych
- Diagno subklinicznych powikłań narządowych (OUN, ukł. krążenia, nerki)
Przyczyny NT w 1-6r.ż.
choroby nerek i naczyń nerkowych, CoAo, nowotwory,
przyczyny endokrynne, jatrogenne(rzadko)
6-10 r.ż. - przyczyny NT
Choroby nerek, nadciśnienie pierwotne samoistne, ch. naczyń nerkowych, CoAo
Nastolatki, 12-18r.ż. - przyczyny NT
Nadciśnienie pierwotne samoistne, przyczyny jatrogenne,
ch. nerek, przyczyny endokrynne(rzadziej)
Pierwszy etap diagnostyki przyczyn NT:
- wywiad (rodzinny, okres okołoporodowy, przebyte choroby!)
- bad. fizykalne
- morfologia, bad. ogólne moczu z oceną albuminurii, posiew moczu, kreatynina, eGFR, jonogram, kwas moczowy, stęż. glukozy na czczo, lipidogram
- USG jamy brzusznej
- echo
- też dno oka
- może być polisomnografia gdy zaburzenia snu
Postać soli i pieprzy w nerce w USG - char. dla:
wrodzonej autosomalnej recesywnej wielotorbielowatości nerek (ARPKD)