NTK u dzieci i młodzieży Flashcards

1
Q

Częstość wykonywania pomiarków CTK u dzieci:

A

<3r.ż. w wybranych grupach ryzyka

>3r.ż. co najmniej 1/rok

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Pozycja przy pomiarze CTK, posiłek, aspekty techniczne pomieszczenia

A
  • siedząca, po uprzednim 5-10minutowym odpoczynku
  • nie spożywać posiłków, napojów, leków wpływających na CTK
  • gabinet ogrzany (20-25C)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Technika pomiaru:

A
  • mankiet na PKG podpartej, zgiętej w stawie łokciowym (mankiet na wysokości serca)
  • szerokość mankietu co najmniej 40% długości ramienia (długość gumowej części - między 80-100% obwodu ramienia)
  • dolna krawędź mankietu 2cm powyżej dołu łokciowego
  • mankiet napełnić do wartości 20-30mmHg powyżej spodziewanej wartości skurczowego ciśn.tętn.
  • prędkość opróżniania mankietu nie przekracza 2-3 mmHg na uderzenie serca
  • słuchawka stetoskopu nie dotyka mankietu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Najbardziej miarodajna metoda pomiaru CTK:

A

OSŁUCHOWA!!

za pomocą aparatu rtęciowego (ale one nie są używane C: więc aparaty aneroidowe po kalibracji - to te standardowe)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Które tony Korotkowa dla ciśnień?

A

skurczowe - K1

rozkurczowe - K5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Rozpoznaliśmy NT przy użyciu aparatu oscylometrycznego, potwierdzać to jakoś?

A

Yis, osłuchowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Podział NT ze względu na przyczynę

A
  • pierwotne=idiopatyczne (przyczyna nieznana) (>6r.ż. zaczyna przeważać, najczęstsza przyczyna u młodzieży)
  • wtórne (towarzyszy jednostce chorobowej) (do 6 r.ż. główna przyczyna NT)
  • monogenowe (mutacja jednego genu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Najczęstsze przyczyny nadciśnienia w zależności od wieku:

A

Niemowlęta:

  1. oddechowa
  2. nerkowa
  3. leki (kofeina, teofilina, krople oczne)

przedszkolne (1-5r.ż.)

  1. i 2. jw.
  2. Pierwotne

Szkolne (6-12r.ż.)

  1. Pierwotne
  2. Nerkowe
  3. Neurologiczne

Nastolatki (13-19r.ż.)
1 i 2 jw.
3. Leki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Główne determinanty CTK u noworodków: (2)

A
  • masa urodzeniowa u zdrowych noworodków

- wiek postkoncepcyjny u wcześniaków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Częstość NT u noworodków

A

0,2-0,3% u zdrowych donoszonych

0,8-1% u pacjentów OITN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Noworodki są szczególnie narażone na rozwój powikłań:/najczęstsze przyczyny NT u niemowląt:

A

zakrzepowych, więc często zakrzep t./ż nerkowej jest częstą przyczyną NT

inne przyczyny: wady ukł. moczowego, CoAo, dysplazja oskrzelowo-płucna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Najczęstsze przyczyny NT u niemowląt:

A

wrodzone wady nerek, choroby nerek i naczyń nerkowych, CoAo, przyczyny jatrogenne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Grupy ryzyka wystąpienia NT u dzieci <3r.ż. (7)

A
  • obciążony wywiad okołoporodowy: wcześniactwo, mała masa urodzeniowa, intensywna terapia w okresie okołoporodowym
  • WWS (szczególnie CoAo)
  • nawracające ZUM, choroba nerek i/lub układu moczowego
  • nowotwory
  • transplantacja narządów, przeszczep szpiku
  • leki podwyższające CTK
  • wzrost ciśn. śródczaszkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Grupy ryzyka NT u dzieci >3r.ż. (10 ale 4 nowe)

A
    1. nadwaga i otyłość
  • (+) wywiad rodzinny w kierunku NT
  • ch. nerek i naczyń nerkowych (lub (+) wyw. rodzinny)
  • leki (sterydy, inh. kalcyneuryny, pseudoefedryna), używki
  • CoAo (przed i po zabiegu)
  • ch. endokrynne (tarczycy, nadnerczy, przysadki, przytarczyc)
  • stan po przeszczepie narządów miąższowych lub szpiku
  • stan po nowotworze
  • obciążony wyw. okołoporodowy
  • wzmożone ciśn. śródczaszkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy kliniczne NT:

A

(długo może przebiegać skąpoobjawowo)
!Bóle głowy, zawroty głowy
!Krwawienia z nosa

Męczliwość, obniżona wydolność
Duszność
Trudności z koncentracją
Zaburzenia nastroju
Neurologiczne (drgawki, porażanie n.VII, zab. widzenia, utrata wzroku, zab. świadomości, utrata przytomności, objawy udaru)
Objawy niewyd. serca lub nerek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Rozpoznanie NT - kryteria

A

ciśnienie skurczowe i/lub rozkurczowe >=95 centyla dla wieku, płci i centyla wzrostu z pomiarów podczas 3 niezależnych wizyt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jakie siatki centylowe w przesiewowym rozpoznawaniu NT?

A
  • może być aparat oscylometryczny + polskie normy

- gdy pomiary podwyższone: metoda osłuchowa+amerykańskie siatki centylowe dla CTK i wzrostu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jakie wartości CTK są normą na siatkach?

A

<90 centyla to norma

90-95 centyl to ciśnienie wysokie prawidłowe (lub u młodzieży BP>=120/80)

> =95 centyla to ciśnienie podwyższone:
>=95 centyl do 99 centyla +5mmHg: NT stopnia 1
=99 centyla +5mmHg: NT stopnia 2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Definicja - nadciśnieniowy stan pilny

A

nagły wzrost CTK bez objawów dysfunkcji narządowej OUN, nerek, ukł. krążenia
-pacjent wymaga leczenia hipotensyjnego p.o. z obniżeniem CTK o 25% w ciągu 24h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Definicja - nadciśnieniowy stan nagły=naglący

A

nagły wzrost CTK (o 50%>normy lub >180-120mmHg) z objawami dysfunkcji narządowej OUN, niewyd. nerek lub ukł. krążenia
-pacjent wymaga pilnej hospitalizacji w OIT oraz leczenia hipotensyjnego i.v. z obniżeniem CTK o 25% w ciągu 6-8h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

NT u młodzieży (>16 r.ż.) - kryteria

A

> 140/90

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

24h ambulatoryjny pomiar ciśnienia(ABPM) - w jakim celu?

A
  • wykluczenie NT białego fartucha
  • potwierdzenie NT przed leczeniem farmakologicznym
  • kontrola skuteczności leczenia (szczególnie u chorych z PChN lub cukrzycą)
  • poszukiwanie przyczyn nieskuteczności leczenia farmakologicznego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Nadciśnienie tętnicze maskowane (ukryte)

i białego fartucha - kryteria

A

NT maskowane:
w gabinecie <90centyla
24h(ABPM) - >=95 centyla

NT białego fartucha:
w gabinecie >=95 centyla
24h(ABPM) - <95 centyla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie trzy cele mamy po potwierdzeniu NT?

A

Wszystkie realizujemy naraz:

  1. Diagno przyczyny NT (pierwotne/wtórne)
  2. Dodatkowe czynniki ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych
  3. Diagno subklinicznych powikłań narządowych (OUN, ukł. krążenia, nerki)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Przyczyny NT w 1-6r.ż.

A

choroby nerek i naczyń nerkowych, CoAo, nowotwory,

przyczyny endokrynne, jatrogenne(rzadko)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

6-10 r.ż. - przyczyny NT

A

Choroby nerek, nadciśnienie pierwotne samoistne, ch. naczyń nerkowych, CoAo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Nastolatki, 12-18r.ż. - przyczyny NT

A

Nadciśnienie pierwotne samoistne, przyczyny jatrogenne,

ch. nerek, przyczyny endokrynne(rzadziej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Pierwszy etap diagnostyki przyczyn NT:

A
  • wywiad (rodzinny, okres okołoporodowy, przebyte choroby!)
  • bad. fizykalne
  • morfologia, bad. ogólne moczu z oceną albuminurii, posiew moczu, kreatynina, eGFR, jonogram, kwas moczowy, stęż. glukozy na czczo, lipidogram
  • USG jamy brzusznej
  • echo
  • też dno oka
  • może być polisomnografia gdy zaburzenia snu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Postać soli i pieprzy w nerce w USG - char. dla:

A

wrodzonej autosomalnej recesywnej wielotorbielowatości nerek (ARPKD)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Jakie objawy w wywiadzie wskażą na chorobę nerek?(4)

A

trudności w oddawaniu moczu, wzmożone pragnienie, wielomocz, krwiomocz

31
Q

Jakie objawy w wywiadzie mogą wskazywać na pheochromocytoma?(4)

A

Kołatanie serca, nadmierne pocenie, gorączka, bladość

32
Q

Jakie substancje (/używki) podnoszą ciśnienie?(6)

A

amfetamina, steroidy anaboliczne, kokaina, kofeina, pseudoefedryna, doustne środki antykoncepcyjne

33
Q

Jakie leki immunosupresyjne mogą podnieść CTK?(2)

A

cyklosporyna, takrolimus

34
Q

Plamy typu kawy z mlekiem mogą świadczyć o:

A

neurowłókniakowatości

35
Q

Twarz elfa może być w:

A

z. Williamsa

36
Q

Nieprawidłowe narz. płciowe mogą być w

A

wrodzonym przeroście nadnerczy

37
Q

Bladość, wzmożona potliwość, niepokój, tachykardia, zab. snu są char. dla

A

guza chromochłonnego

38
Q

Niskorosłość może świadczyć o:

A

PChN

39
Q

Guz w jamie brzusznej - diagno różnicowa(5)

A
guz Wilmsa
torbielowatość nerek
guz chromochłonny
neuroblastomę
wodonercze
40
Q

U kogo oceniamy dodatkowe czynniki ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych i wczesnych powikłań narządowych?

A

u dzieci z NT i z wysokim prawidłowym(u których istnieją dodatkowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego)

41
Q

Dodatkowe czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u dzieci z NT i prawidłowym wysokim CTK:(5)

A
  • nadwaga i otyłość
  • wrodzone/nabyte zab. lipidowe (hiperlipidemie rodzinne, z. metaboliczny, leki np. tiazydy, b-blokery)
  • zab. gospodarki węglowodanowej (hiperinsulinemia, nietol. glukozy, cukrzyca)
  • ch nerek (PChN)
  • (+) wywiad rodzinny w kierunku wczesnego występowania schorzeń układu krążenia
42
Q

Ocena wczesnych powikłań narządowych NT obejmuje:

A
  • echo z oceną przerostu LK (95 centyl)
  • dno oka
  • ocenę eGFR i albuminurii
43
Q

Im wyższe NT, tym większe prawdopodobieństwo, że jest to nadciśnienie:

A

wtórne (i jest większe reyzyko rozwoju powikłań nadciśnienia)
-> więc w 2 stopniu NT - skierować do specjalisty i leczyć hipotensyjnie

44
Q

Stopień 1 NT - po kolei postępowanie od 1 wizyty

A

Jak nam wyjdzie za wysokie ciśnienie to zapraszamy na kolejne wizyty

Jak jest NT to proces diagnostyczny+ocena powikłań

Leczenie:
Wtórne NT -> leczenie przyczyny (jeżeli nie wystarcza to włączyć leki hipotensyjne)

Pierwotne NT -> zmiana stylu życia, prawidłowe BMI (jak nie wystarcza to leki hipotensyjne)

45
Q

Wysokie prawidłowe NT - postępowanie

A

Zmiana stylu życia, edukacja

Powtórny pomiar CTK po 6 m-cach

46
Q

Częstość występowania NT przy BMI >=95centyla(otyłość)

A

1/3

47
Q

Jakie badania (dot. gosp. węglowodanowej) musimy zrobić u dziecka z NT w przebiegu otyłości/nadwagi?

A

OGTT, kontrola stęż. insuliny

48
Q

Czynniki ryzyka OBS

A

Otyłość, przerost migdałka gardłowego, wcześniactwo, bud. anatomiczna (zwiększony opór w DO), bierne palenie

49
Q

Wpływ nasilenia OBS na NT: Ile % dzieci z ciężkim OBS ma NT?

A

52%

50
Q

OBS - patomechanizm rozwoju NT i uszk. narządowych

A

Liczne epizody hipoksemii i hiperkapni, mikrowybudzenia, zmiany w ciśnieniu wewnątrz KP ->aktywacja stresu oksydacyjnego, stanów zapalnych, aktywacja RAA (i ukł. sympatykomimetycznego)
->NT, udary, przerost LK serca, arytmie, niewyd. serca

51
Q

Co poprawi kontrolę leczenia ciśnienia tętniczego u dzieci z OBS?

A

CPAP na noc

52
Q

Rozpoznanie przerostu LK serca jest wskazaniem do:

A

rozpoczęcia leczenia farmakologicznego (no bo są już powikłanka NT…)

53
Q

U każdego dziecka z NT lub wysokim prawidłowym wprowadzamy leczenie

A

niefarmakologiczne:

  1. Redukcja m.c. (przy nadwadze/otyłości)
  2. Regularna aktywność
  3. Zdrowa dieta (np. redukcja podaży sodu:
    • do 1,2g/d w wieku 4-8lat
    • do 1,5g/d >8r.ż.)
  4. unikanie alkoholu, papierosów
54
Q

Zjawisko trackingu mówi o:

A

ciśnienie w dzieciństwie przeniesie się na ciśnienie w dorosłym życiu (no i nie tylko ciśnienie - też otyłość i hiperlipidemia) - mogą być powikłania jak to tak długo trwa…

55
Q

Leczenie farmakologiczne u pacjentów z otyłością i NT

A

ACEI (inh. konwertazy angiotensyny)
ARB (blokery receptora angiotensyny = sartany)
->hamują RAA, zmniejszają stres oksydacyjny

blokery kanału wapniowego - znoszą wazokonstrykcję

> :// b-blokery i diuretyki - działania uboczne na zab. metaboliczne - niewskazane do leczenia NT w otyłości

56
Q

Kiedy rozpoczynamy farmakologiczne leczenie NT?

A
  • wtórne NT
  • objawy uszk. narządowego NT
  • objawowe NT
  • NT towarzyszące cukrzycy (t.1 i 2)
  • NT samoistne, u których 6-miesięczne leczenie niefarmakologiczne nie przyniosło efektu
57
Q

Cel leczenia farmakologicznego NT u dzieci bez PchN:

A

CTK <90 centyla (no czyli norma…)

58
Q

Cel leczenia farmakologicznego NT u dzieci z PchN bez białkomoczu

A

obniżenie średniego ciśnienia tętniczego (MAP) (24h ABPM?) do 50-90 centyla ->zwalnia progresję PchN

59
Q

Cel leczenia farmakologicznego NT u dzieci z PchN i białkomoczem (>0,5g/d)

A

obniżenie średniego ciśń. tętniczego (MAP) mierzonego 24h(ABPM) <50 centyla ->zwalnia progresję PchN

60
Q

Algorytm postępowania farmakoligcznego u dzieci z NT (bez konkretnych grup leków)

A

Monoterapia - 1 lek

  • po 4-6 tyg. CTK nadal wysokie:
    a. ten sam lek w pełnej dawce (jak nadal wysokie to leczenie skojarzone 2-3 leki)
    b. zmień na inny lek (jak nadal wysokie to leczenie skojarzone 2-3 leki lub monoterapia w pełnej dawce)

Lepiej mieszać leki w miałych dawkach niż na fulla ładować jeden(działania niepożądane)

61
Q

U niemowląt i małych dzieci mamy duże doświadczenie ze stosowaniem (…) w NT:

A

enalapryl (ACEI)

62
Q

U dzieci z PchN jest duże doświadczenie ze stosowaniem (…) w NT

A

ramipril (ACEI)

63
Q

ARB (sartany) - jakie są dobrze przebadane u dzieci?

A
  • kandesartan

- walsartan

64
Q

Blokery kan. wapniowego stos. u dzieci (1):

A

amlodypina 1x/d (ale u niemowląt 2x/d bo szybciej metabolizują)

65
Q

b-bloker o przedłużonym działaniu u dzieci z NT:

A

metoprolol

66
Q

Zalecane połączenia leków w terapii skojarzonej NT:

A

ARB + diuretyki tiazydowe + blokery kan. wapniowego

(ALE NIE ŁĄCZYĆ ARB I ACEI -> hiperkaliemia, AKI, hipotensja)

ACEI + diuretyki tiazydowe + blokery kan. wapniowego

diuretyki i blokery kan. wapniowego się lubią

67
Q

Kiedy mówimy o opornym na leczenie NT?

A

Gdy pomimo trójlekowej terapii (w tym diuretyku w pełnych dawkach) oraz zmiany stylu życia nie mamy docelowych wartości skurczowego i/lub rozkurczowego CTK

68
Q

Kiedy dziecko z NT wymaga pilnej interwencji (OIT)?

A

kiedy ma objawy:

  • ostrego uszkodzenia OUN
  • niewydolności serca lub nerek
69
Q

Kiedy dziecko z NT wymaga pilnego skierowania do leczenia i diagnostyki w oddziale specjalistycznym?

A

kiedy ma NT i objawy kliniczne(inne niż ostre uszk. OUN, niewyd. serca, niewyd. nerek)

70
Q

Stany naglące w NT:(przykłady)

A

Najczęściej: encefalopatia nadciśnieniowa, NT okołooperacyjne

Rzadziej: NT zw. z amfetaminą, kokainą, LSD; przełom nadciśnieniowy w guzie chromochłonnym nadnerczy

71
Q

Przyczyny ostrego(przejściowego) wzrostu CTK u dzieci

A

dominują ch. nerek (np. rzut choroby systemowej w toczniu czy zapaleniach naczyń, AKI np w przebiegu gwałtownie postępującego KZN, w zakrzepie żył nerkowych)

Inne:
Przyczyny neurologiczne (np.wzrost ciśnienia śródczaszkowego)
Leki (NLPZ, doustne antykoncepcyjne, sympatykomimetyki, za duże dawki erytropoetyny, alkohol)
72
Q

Przyczyny stanu naglącego w NT u niemowląt i dzieci <12 r.ż.

A

Przeważają ch. nerek i naczyń nerkowych

Mogą być też guzy (np. pheochromocytoma), ch. endokrynologiczne, CoAo

73
Q

Przyczyny stanu naglącego w NT u młodzieży

A

Przeważa NT pierwotne

Inne: uzależnienia, sterydy anaboliczne + to co u młodszych

74
Q

Jakie leki hipotensyjne zastosujemy w stanach naglących u dzieci?

A

dożylne, krótkodziałające o szerokim zakresie dawek:
W OIT najczęściej - nitroprusydek sodu, esmolol (krótkodział. b-bloker)

Poza OIT możemy stosować-
labetalol(a,b-bloker)

Jak nie mamy tych to w drodze na OIT zabezpieczamy dziecko kaptoprylem p.o