WKK + uzupełnienia wewnątrzkoronowe Flashcards

1
Q

Czym są protezy stałe jednoczłonowe?

A

protezy stałe odtwarzające braki w obrębie jednego zęba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czym są protezy stałe?

A

uzupełnienia protetyczne, trwale osadzone na zębie lub zębach pacjenta, które bez pomocy lekarza nie mogą być z nich usunięte

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jakie wyróżniamy protezy jednoczłonowe?

A
  • wkłady koronowo-korzeniowe
  • uzupełnienia wewnątrzkoronowe
  • licówki
  • korony całkowite
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wywiad i badanie kierunkowe pod kątem stosowania uzupełnień stałych - wywiad ogólny:

A
  • konsultacja z lekarzem prowadzącym, gdy: skłonność do uczuleń, nadciśnienie, choroby naczyń wieńcowych, obniżona krzepliwość krwi, alergia, epilepsja, nadczynność tarczycy
  • oczekiwania pacjenta wobec leczenia
  • współistniejące parafunkcje i zaburzenia czynnościowe US: bóle w obrębie SSŻ, uczucie napięcia mięśni głowy i szyi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wywiad i badanie kierunkowe pod kątem stosowania uzupełnień stałych - badanie wewnątrzustne:

A
  • liczba zębów, rozmieszczenie, wzajemny kontakt z zębami sąsiednimi, nachylenie do luki po usuniętych zębach, występowanie i rodzaj miejsc stycznych, stosunek do zębów przeciwstawnych/bezzębnego odcinka wyrostka szczęki przeciwstawnej
  • kształt koron, głębokość bruzd, stromość guzków, stopień starcia powierzchni żujących lub brzegów siecznych,
  • obecność kamienia nazębnego, ubytków, nadżerek, zabarwienie szkliwa, stopień zniszczenia twardych tkanek zębów, stan wypełnień i funkcjonujących już uzupełnień protetycznych
  • gdy całkowita destrukcja koron: ocena powierzchni nośnej, ujścia i ścian kanału korzeniowego pod kątem możliwości odbudowy za pomocą wkk i koron protetycznych
  • ocena kierunku osi zachowanych zębów – linia przechodząca wzdłuż środka korony i korzenia
  • sprawdzenie wzajemnej równoległości zębów sąsiadujących z luką
  • ocena przyzębia kliniczna i radiologiczna: umocowanie zębów w zębodole, obnażenie korzeni, stan kieszonek dziąsłowych i brodawek międzyzębowych, stopień zaniku kości wyrostków zębodołowych
  • ocena podatności na próchnicę – gdy duża, przeciwwskazane wkłady i korony naddziąsłowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wywiad i badanie kierunkowe pod kątem stosowania uzupełnień stałych - rutynowo wykonywane badania pomocnicze:

A

● badanie żywotności miazgi

● badanie radiologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wywiad i badanie kierunkowe pod kątem stosowania uzupełnień stałych - ocena czynników biologicznych i mechanicznych:

A

● wiek, płeć, ogólny stan zdrowia,

● miejscowy stan tkanek podłoża protetycznego i ich odporność na obciążenia zgryzowe oraz obciążenia dodatkowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie odbudowy protetyczne są przeciwwskazane w przypadku dużej podatności zębów na próchnicę?

A

wkłady i korony naddziąsłowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie odbudowy protetyczne są przeciwwskazane w przypadku dużej podatności zębów na próchnicę?

A

wkłady i korony naddziąsłowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wywiad i badanie kierunkowe pod kątem stosowania uzupełnień stałych - całość badania klinicznego, RTG i analizy modeli ma na celu:

A

● ustalenie rozpoznania z wyszczególnieniem odchyleń od normy morfologicznej i czynnościowej,
● określenie ew. koniecznych zabiegów przygotowujących jamę ustną do leczenia protetycznego
● stworzenie planu leczenia z uwzględnieniem jego etapowości, dobór metod postępowania klinicznego i labolatoryjnego, wybór rodzaju planowanej konstrukcji protetycznej oraz dobór materiałów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Do czego może prowadzić nieprawidłowe wykonanie protez stałych?

A

najczęściej powodują uszkodzenia jatrogenne: zaburzenia czynnościowe, abrazję, patologie przyzębia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Co jest najważniejsze przy planowaniu protez stałych?

A

okluzja: zarówno zastana, jak i ta, do której dążymy oraz utrzymanie wysokiego poziomu higieny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Co wyznacza prawidłową okluzję?

A

krzywa Spee oraz krzywe transwersalne Monsona (Wilsona)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Co należy zbadać u pacjenta by móc ocenić prawidłowość okluzji?

A

● czy istnieją przeszkody zgryzowe
● czy są obecne tarczki starcia patologicznego
● zasięg poślizgu pomiędzy dotylną pozycją kontaktową żuchwy a pozycją maksymalnej interkuspidacji – czy doprzedni, czy powoduje zbaczanie żuchwy
● czy kontakt zębów przeciwstawnych istnieje równocześnie po obu stronach
● jak wygląda prowadzenie w zakresie zębów przednich
● ocena przestrzennego położenia żuchwy względem szczęki w płaszczyźnie poziomej i pionowej, w tym wysokości zwarcia – oraz ew. przednich/bocznych przemieszczeń

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Czy linia pomiędzy górnymi i dolnymi siekaczami wystarczy do oceny bocznego przemieszczenia żuchwy?

A

nie!

zęby mogą być przesunięte niezależnie od pozycji żuchwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Dolegliwości ze strony jakich narządów mogą towarzyszyć zaburzeniom okluzji?

A

SSŻ, twarzy i głowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kiedy przed wykonaniem protez stałych przemieszczenia żuchwy i zaburzenia wysokości zwarciowej nie wymagają leczenia?

A

zaadaptowane przemieszczenia żuchwy i niewielkie obniżenie wysokości zwarciowej nie wymagają leczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Kiedy przed wykonaniem protez stałych przemieszczenia żuchwy i zaburzenia wysokości zwarciowej wymagają leczenia?

A

gdy znaczne obniżenie i dolegliwości bólowe (postać niezaadaptowana) konieczne leczenie etapowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakich etapów wymaga leczenie pacjenta z zaburzeniami wysokości zwarcia w postaci niezaadaptowanej przed wykonaniem protez stałych?

A
  1. za pomocą czasowych aparatów rehabilitacyjnych odtwarzamy boczne strefy podparcia, podnosimy wysokość zwarciową i w ten sposób zmieniamy przestrzenne położenie żuchwy
  2. gdy pacjent przyzwyczai się i zaakceptuje nowe położenie żuchwy, osadzamy docelowe uzupełnienia protetyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Czym jest skryta potencjalna obciążenia zęba?

A

= rezerwa fizjologiczna
różnica obciążenia fizjologicznego w stosunku do tego, jakie jest w stanie dodatkowo przyjąć dany ząb, bez ryzyka uszkodzenia ozębnej i tkanek okołowierzchołkowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Które zęby mają największą rezerwę fizjologiczną?

A

trójki, szóstki, siódemki (najmocniejsze - mogą przyjąć największe dodatkowe obciążenie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Które zęby mają najmniejsza rezerwę fizjologiczną?

A

jedynki żuchwy i dwójki szczęki (najsłabsze - mogą przyjąć najmniejsze dodatkowe obciążenie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Co należy zrobić aby analiza modeli była wiarygodna?

A

musimy je zartykułować przy wykorzystaniu łuku twarzowego, wzorników, płytek zgryzowych i artykulatora, na modelach mierzymy długość koron i ich nachylenie, a także planujemy zabiegi korygujące zęby filarowe, przeciwstawne i stwarzające przeszkody zgryzowe, a także wyrostki zębodołowe, o niekorzystnym dla lokalizacji przęsła mostu układzie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jaki wpływ na planowanie protez ma rezerwa fizjologiczna?

A

należy uwzględnić rezerwę fizjologiczną zębów, by leczenie mogło być skuteczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Co należy ocenić na zdjęciach RTG przy planowaniu leczenia protezami stałymi?

A
  • proporcję długości koron do korzeni
  • wielkość, konfigurację położenia korzeni, nachylenie
  • stopień zaników kostnych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Co należy uwzględnić przy wyborze rodzaju uzupełnienia protetycznego i materiału do odbudowy braków?

A
  • zasięg braków i ich rozmieszczenie
  • stan zębów filarowych
  • estetykę
  • poziom higieny
  • oczekiwania pacjenta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

W jakim czasie po ekstrakcji można rozpocząć leczenie protetyczne?

A

6 tygodni po ekstrakcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Kiedy mówimy o skróconych łukach zębowych?

A
  • obecne zęby do 2. przedtrzonowców włącznie
  • obecne boczne strefy podparcia zwarciowego
  • obecne prowadzenie grupowe
  • okluzja zrównoważona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Co powinien zawierać plan leczenia protetycznego?

A
  • wybór metody leczenia z uwzględnieniem rodzaju konstrukcji protetycznej ( uzupełnienia docelowego), a w tym rozważenie możliwości zastosowania implanotoprotetycznego
  • etapy leczenia w zależności od kwalifikacji danego przypadku do gr I lub II ze względu na stopień trudności diagnostyczno-terapeutycznych
  • zabiegi przedprotetyczne i wstępne protetyczne
  • rodzaj materiałów i technologii wykonastwa laboratoryjnego oraz terminarz zabiegów i program wizyt kontrolnych
  • wyrażenie zgody pacjenta na proponowany plan
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Jakie są wskazania do stosowania uzupełnień stałych?

A
  • leczenie następstw próchnicy, periodontopatii, abrazji patologicznej, wrodzonego niedorozwoju twardych tkanek zębów, braku zawiązków zębowych, zewnętrznego urazu mechanicznego, zespołu artykulacji urazowej, atropatii, parafunkcji, wrodzonych i nabytych wad okluzji
  • rekonstrukcja utraconych zębów, czynnościowa odbudowa funkcji żucia, fotetyki i estetyki
  • jako mocowanie ruchomych protez częściowych/całkowitych/implantoprotez
  • profilaktyka celem zachowania uzębienia resztkowego i zapobieżenia zanikom wyrostków zębodołowych; zachowanie bodźców czucia płynących z przyzębia zębów własnych do OUN (zachowanie odruchu reagulującego pracę mięśni żucia i artykulacyjnych ruchów żuchwy, a także odruchów wpływających na wydzielanie śliny i napięcie ścian żołądka) – i zęby żywe, i po endo; zaburzeń okluzyjnych: nachylenia, przesunięcia, zaburzenia przebiegu powierzchni okluzyjno-artykulacyjnej, węzły urazowe, zespół zgryzu urazowego, patologiczna abrazja, parafunkcje i artropatie SSŻ
  • w schorzeniach przyzębia – efekt szynujący protez stałych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Dlaczego protezy stałe są lepsze od protez częściowych?

A

● fizjologicznie przenoszą obciążenia okluzyjne,
● mają niewielkie rozmiary, brak płyty, łączników,
● stałe umocowanie na zębach własnych
● szybsza adaptacja,
● pozytywna reakcja psychiczna pacjentów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Czym jest uzupełnienie wewnątrzkoronowe?

A

proteza stała, trwałą, jednoczłonowa, uzupełniająca część zniszczonej korony klinicznej zęba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje uzupełnień wewnątrzkoronowych ze względu na materiał z której jest wykonane?

A

● stopy złota
● ceramika
● kompozyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje uzupełnień wewnątrzkoronowych ze względu na rozległość odbudowy?

A
● wkład (inlay)
● nakład (onlay - nakład częściowy)
● overlay (nakład całkowity)
● korona częściowa
● endokorona
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Czym jest inlay?

A

proteza stała odbudowująca ubytki klasy I i II przy zachowanej części powierzchni żującej zęba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Czym jest onlay?

A

proteza stała odbudowująca ubytki klasy I i II i pokrywa całą powierzchnię żującą oraz szczyty guzków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Czym jest overlay?

A

proteza stała odbudowująca całą powierzchnię żującą i guzki zęba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Czym jest korona częściowa?

A

proteza stała odbudowująca część korony klinicznej zęba, obejmująca ścianę językową (z włączeniem lub nie części ściany policzkowej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Czym jest endokorona?

A

proteza stała odbudowująca niemal całą koronę kliniczną i jest zakotwiczona w komorze zęba

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Wkłady koronowe - wskazania:

A

● odbudowa zniszczonej części korony klinicznej
● odbudowa miejsca stycznego (szczególnie polecane w przypadku MOD)
● element trwale łączący filar z przęsłem mostu
● stworzenie podparcia dla ciernia w protezie częściowej
● stworzenie oparcia dla niestałego połączenia z przęsłem mostu (tzw. wkład we wkładzie)
● podbudowa dla korony osłaniającej w przypadku stożkowatego, niskiego filaru
● przy podnoszeniu wysokości zwarcia lub uzupełnieniu utraconych kontaktów okludalnych (nakłady - konstrukcja pośrednia między wkładem a koroną)
● pewnym rodzajem nakładu są endokorony, gdzie dodatkową retencję stanowią ściany i dno komory → zatem wśród wskazań możnaby wymienić odbudowę koron zębów po leczeniu endodontycznym (ale zdecydowanie częściej wkład odnosi się do uzupełnień dla zz. żywych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Wkłady koronowe - przeciwwskazania:

A

❌ duża skłonność do próchnicy
❌ zbyt duże zniszczenie korony procesem próchnicowym, wiele wypełnień na tym zębie
❌niski filar → jeśli wkład miałby być elementem mostu → im dłuższa korona zęba tym lepsza retencja wkładu w tej koronie, zatem i całego mostu
❌zbyt cienkie ściany otaczające ubytek → podczas jedzenia ciepłych pokarmów następuje rozszerzalność cieplna wkładu → mogą pękać ściany
❌u młodocianych → duża komora, daleko sięgające rogi miazgi → ryzyko obnażenia miazgi podczas opracowywania ubytku pod wkład
❌zęby martwe (co z endokoronami?)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Jaką metodą mogą być modelowane wkłady koronowe?

A

● metoda bezpośrednia - lekarz modeluje wkład z wosku lub akrylu w ju pacjenta
● metoda pośrednia - wkład modeluje technik na modelu odlanym z wycisku pobranego przez lekarza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Zasady ogólne opracowania ubytków pod wkład koronowy samodzielny:

A

● wyróżnia się oś główną (stanowi tor wprowadzenia wkładu zgodny z osią długą zęba) i osie boczne
● ściany boczne ubytku → równoległe/lekko rozbieżne w kierunku pow. żującej (brzegu siecznego)
● dno ubytku → możliwie duże, ale nie może być szersze niż wylot + prostopadłe do kierunku działanie sił zgryzowych
● opracowywać ze chłodzeniem, żeby nie doszło do przegrzania miazgi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Zasady opracowania ubytków pod wkład koronowy - opracowanie ubytku z wylotem znajdującym się tylko na powierzchni żującej (KLASA I):

A

● ściany boczne ubytku → równoległe//lekko rozbieżne w kierunku pow. żującej
● podstawa równoległa do osi długiej zęba
● nie osłabiać podstawy guzka przy opracowaniu!
● bezpośrednia metoda modelowania wkładu jest najbardziej polecana przy tym typie ubytku
● zaleca się przed modelowaniem wkładu położyć podkład na dno ubytku, by chronić miazgę przed zbyt silnymi bodźcami termicznymi (bliski kontakt dużej bryły metalu z komorą zęba)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Zasady opracowania ubytków pod wkład koronowy - opracowanie ubytku obejmującego powierzchnię żującą i powierzchnie styczne (KLASA II) - wkład metalowy:

A

● ściany boczne → równolegle / rozbieżne
● dno → prostopadłe do osi głównej ubytku, może być płaskie/schodkowe
● wiertłami szczelinowym/ kamieniami diamentowym
• usunąć się nadmiar szkliwa i zębiny
• wyrównać ściany boczne przechodząc na powierzchnię żującą, później na styczną
• opracować dno ubytku i brzeg przydziąsłowy
● poprawka Blacka = skośne ścięcie brzegów zewnętrznych ubytku → kamieniem w kształcie płomyka opracowuje się ściany u wylotu ubytku w części przydziąsłowej pod kątem 15-20°, a w okolicy powierzchni żującej pod kątem 45- 60°, następnie się wygładza specjalnym kamieniem
● dla wzmocnienia utrzymania wkładu można wydrążyć dodatkowe kanaliki o długości 1,0 - 1,5 mm i szerokości ok 0,7 mm, wnikające w te kanaliki ćwieki staną się częścią integralną wkładu, będą zapewniać stabilizację i zapewniać retencję

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Zasady opracowania ubytków pod wkład koronowy - opracowanie ubytku obejmującego powierzchnię żującą i powierzchnie styczne (KLASA II) - wkład ceramiczny (Empress 2):

A

● głębokość ubytku min. 1,5 mm
● ściany ubytku lekko zbieżne w kierunku dna ubytku
● kąt pomiędzy ścianą ubytku a styczną powierzchni przyszłego wkładu > 60°
● wewnętrzne krawędzie należy zaokrąglić aby uniknąć nadmiernych napięć wewnątrz materiału ceramicznego
● usunąć niepodparte szkliwo i zębinę
● usunąć punkty styczne z sąsiednimi zębami (zostaną odtworzone przy pomocy wkładu)
● bez poprawki Blacka!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Zasady opracowania ubytków pod wkład koronowy - opracowanie ubytku pod nakład obejmujący powierzchnie żującą i obie powierzchnie styczne:

A

● wkład w formie nakładu: obowiązują zasady: toru wejścia, równoległości ścian, poprawka Blacka + istnieje ryzyko złamania odizolowanych guzków - policzkowego i językowego (siły okludalne wywierają ucisk, który rozdziela guzki), nakład powinien przeciwdziałać tym siłom,
• szersze opracowanie powierzchni żującej + zeszlifowanie guzka podniebiennego
• ukształtowanie schodka na guzku językowym o szerokości ok 1 mm → właściwy rozkład sił i dobry kontakt z zębem
● zasady opracowania pod nakłady z materiału Empress 2
• powierzchnię żującą w obrębie guzków zeszlifować na 2 mm, a w obrębie bruzd na 1,5 mm
• wykonać pochyły stopień (chamfer) o kącie nachylenia 10-30° (estetyczne połączenie ceramiki z tkankami zęba)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Zasady opracowania ubytków pod wkład koronowy - opracowanie ubytku umiejscowionego w okolicy przyszyjkowej (KLASA V):

A

● taki wkład najczęściej w zębach trzonowych, ale nie w przypadku próchnicy okrężnej i wtedy, gdy wkład mógłby kontaktować się z innym wypełnieniem
● wykonuje się kanały na krawędziach dna ubytku, tak by omijamy komorę zęba dla poprawy retencji (ubytek płytki i kontakt ze ścianami zęba niewielki) → głębokość ok 2 mm, a średnica 0,6mm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Wkład - zasady modelowania:

A

● metoda bezpośrednia: lekarz modeluje wkład w j.u. pacjenta przy pomocy wosku lub samopolimeryzujących akryli, po wypełnieniu ubytku zęba woskiem poleca się pacjentowi zwarcie zębów i wykonanie ruchów żujących w celu uformowania powierzchni żującej wkładu, lekarz modeluje powierzchnię żującą wkładu zgodnie z odbitymi w wosku torami ruchów zębów przeciwstawnych, po wymodelowaniu wkładu wtapia się w jego najgrubszą część ćwiek odlewniczy (gładki i okrągły sztyft metalowy), za pomocą którego wkład może być łatwo wyjęty z ubytku i ustawiony na stożku odlewniczym, tak wykonany woskowy model wkładu zostaje przekazany do laboratorium
● metoda pośrednia: pobiera się wycisk roboczy i pomocniczy, wycisk zębów przeciwstawnych oraz rejestruje się zwarcie, rejestracja łukiem twarzowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Którą powierzchnię wkładu można polerować?

A

tylko zewnętrzną powierzchnię

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Wkład - druga wizyta:

A

● dostosowanie wkładu do ubytku (korzystne jest początkowe pozostawienie części kanału wlewowego w celu ułatwienia wprowadzania i wyjmowania wkładu z ubytku) - usunięcie ewentualnych niedokładności z odlewu i zaadaptowanie pow. żującej do warunków zgryzowych
● należy zwrócić uwagę na szczelność brzeżną wkładu
● izolacja od dostępu śliny (ligniną lub koferdamem)
● ubytek przemywa się solą fizjologiczną lub wodą utlenioną
● wkład przemywa się alkoholem i dokładnie osusza
● zacementowanie wkładu (cement nie powinien być zbyt gęsty by nie utrudniać osadzenia wkładu w ubytku)
● należy usunąć nadmiary cementu i jeszcze raz skontrolować zwarcie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Wkład - druga wizyta:

A

● dostosowanie wkładu do ubytku (korzystne jest początkowe pozostawienie części kanału wlewowego w celu ułatwienia wprowadzania i wyjmowania wkładu z ubytku) - usunięcie ewentualnych niedokładności z odlewu i zaadaptowanie pow. żującej do warunków zgryzowych
● należy zwrócić uwagę na szczelność brzeżną wkładu
● izolacja od dostępu śliny (ligniną lub koferdamem)
● ubytek przemywa się solą fizjologiczną lub wodą utlenioną
● wkład przemywa się alkoholem i dokładnie osusza
● zacementowanie wkładu (cement nie powinien być zbyt gęsty by nie utrudniać osadzenia wkładu w ubytku)
● należy usunąć nadmiary cementu i jeszcze raz skontrolować zwarcie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Jakie są zalety stosowania poprawki Blacka przy preparowaniu ubytku pod wkład?

A

● daje możliwość zamknięcia brzeżnego, zapewnia lepszy kontakt
● utrudnia wymywanie cementu
● zabezpiecza ząb próchnicą wtórną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

W jaki sposób można dodatkowo zwiększyć utrzymanie wkładu?

A

wydrążeniem dwóch lub więcej kanalików o długości 1-1,5 mm i szerokości ok. 0,7 mm

ALE:
● ryzyko uszkodzenia miazgi
● muszą być idealnie równoległe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Modelowanie wkładu którą metodą jest polecane przy odbudowie ubytków klasy I?

A

metoda bezpośrednia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Modelowanie wkładu którą metodą jest polecane przy odbudowie ubytków klasy II?

A

metoda pośrednia (zwłaszcza gdy wkład ma odtwarzać miejsca styczne lub służyć jako oparcie dla ciernia protezy szkieletowej lub wypustki mostu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Jakie dodatkowe mocowania można zastosować przy preparowaniu ubytku (miejsca po ubytkach próchnicowych) do wykonania wkładu?

A

● tzw. jaskółczy ogon – najczęściej powierzchnie żujące trzonowców i przedtrzonowców lub podniebienne kłów i siekaczy – wycięty w zębie rowek, zakończony zaokrąglonym rozszerzeniem
● tzw. litera T – prostopadłe ramię na przeciwległej powierzchni ubytku
● klinowe nacięcia w bruzdach na powierzchniach przedsionkowych i podniebiennych trzonowców

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Modelowanie wkładu którą metodą jest polecane przy odbudowie ubytków klasy V?

A

metoda bezpośrednia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Złoty wkład - wskazania:

A

ubytki klasy II MO lub OD
● wąskie, na 1-2 mm na pow. zującej (¼ do ⅓ szerokości międzyguzkowej)
● z istotnym zniszczeniem pow. stycznej
● ubytek średniej głębokości
● przekraczające granicę szkliwno-cementową lub granicę styczno-językową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Złoty nakład - wskazania:

A

● ubytki klasy II MOD w zębach trzonowych
• szerokie - stanowiące > ½ szerokości odległości międzyguzkowej
• rozległe i głębokie na stycznych → schodzące poniżej poziomu dziąsła
• przekraczających granicę szkliwno-cementową lub krawędź styczno-językową
● rekonstrukcja obniżonego zwarcia
● korekta powierzchni żującej zęba przechylonego
● zęby po leczeniu kanałowym ze zniszczonymi koronami
● element mocujący przęsło mostu do filaru
● gdy brak warunków do uzupełnienia brakujących tkanek materiałem plastycznym, ale nie ma jeszcze konieczności szlifować całości pod koronę

61
Q

Złote uzupełnienia wewnątrzkoronowe - przeciwwskazania:

A

BEZWZGLĘDNE:
● przedtrzonowce i zz. przednie → ze względów estetycznych
● małe ubytki, które można wypełnić materiałami plastycznymi
● duże ubytki ścian zębów (językowej, policzkowej, próchnica okrężna)
● zbyt mała ilość zachowanej zębiny → brak kształtu retencyjnego
● zbyt krótkie korony zębów i zbyt cienkie ściany (policzkowa/ językowa)
ogólnie gdy za duża utrata tkanek zęba
● parafunkcje - bruksizm (złoto ma mniejszą twardość niż szkliwo i szybko ulega starciu!)
● zęby rozchwiane w III stopniu
● zmiany okołowierzchołkowe

WZGLĘDNE:
● wysoka aktywność próchnicowa
● młodociany pacjent

62
Q

Zalety nakładów w porównaniu z wkładami:

A

● powodują mniejsze, lepiej rozłożone naprężenia w tkankach, wzmacniają strukturę zęba
● chronią guzki przed odłamaniem

63
Q

Czym cechuje się dobrze wykonany i dopasowany wkład?

A

● gładko przechodzi w ściany zęba
● ma dobrą retencję i stabilizację
● odbudowuje punkty styczne (sprawdzić za pomocą nitki)
● jest dopasowany do zgryzu (sprawdzić za pomocą kalki)

64
Q

W jaki sposób należy przygotować ząb i wkład do mocowania za pomocą cementów konwencjonalnych?

A

● wypiaskowanie powierzchni wewnętrznej wkładu, oczyszczenie i odtłuszczenie wkładu spirytusem lub eterem, wypłukanie wodą destylowaną i osuszenie
● ząb należy odizolować i wymyć wodą destylowaną i osuszyć
● cement zarobić i pokryć nim ząb
● wprowadzić wkład, przytrzymać do związania i usunąć nadmiary cementu

65
Q

W jaki sposób należy przygotować ząb i wkład do mocowania za pomocą cementów kompozytowych?

A

● powierzchnię zębiny przygotować adhezyjnie, pokryć czynnikami wiążącymi
● wkład można silikatyzować Co-Jet i pokryć silanem lub primerem do metali
● pokryć powierzchnię wkładu żywicą
● pokryć powierzchnię zęba i powierzchnię wkładu cementem
● wkład osadzamy i usuwamy nadmiary cementu (szczególnie na pow. stycznych)
● zabezpieczamy obrzeża przed dostępem powietrza
● polimeryzujemy naświetlając przez 40s z każdej strony zęba

66
Q

Zalety wkładów złotych:

A

● doskonałe właściwości złota (trwałość 10-40 lat)
● dobra szczelność
● mała podatność na korozję
● łatwe do odlania i obróbki

67
Q

Wady wkładów złotych:

A

● nieestetyczne
● wymagają większego opracowania zęba niż pod uzupełnienia plastyczne
● słaba retencja
● niska twardość złota w porównaniu ze szkliwem (starcie pow. wkładu)
● kosztowny materiał
● konieczne dwie wizyty

68
Q

Wkłady kompozytowe - wskazania:

A

● estetyczne wypełnienie ubytków klasy I i II (MO, OD, MOD) → głównie na przedtrzonowcach
• ubytek nieprzekraczający ½ odległości międzyguzkowej
• szerokie, ale nie głębokie ubytki na pow. stycznej, z trudnościami w odtworzeniu punktu stycznego metodą bezpośrednią
● odbudowa pojedynczego guzka zęba
● element łączące filary przęsłami mostów z małymi mostami wzmacnianymi włóknami szklanymi

69
Q

Wkłady kompozytowe - przeciwwskazania:

A

❌znaczne zniszczenie korony zęba - duże ubytki ścian zębów (językowej, policzkowej, próchnica okrężna)
❌ubytek na pow. stycznej schodzący poddziąsłowo
❌wysoka aktywność próchnicy
❌duże przebarwienia zębów
❌małe ubytki
❌rozchwianie III stopnia
❌zmiany okołowierzchołkowe
❌przeciążenia okluzyjne (bruksizm, parafunkcje) → kompozyty charakteryzuje jeszcze mniejsza wytrzymałość oraz trwałość i większa ścieralność niż w przypadku złota

70
Q

Wkład kompozytowy - metoda bezpośrednia:

A

● izolacja zęba
● założenie kształtki
● wykonanie wewnątrzustne wypełnienia z kompozytu
● wstępna polimeryzacja świetlna
● wyjęcie wypełnienia i obróbka cieplna poza JU przez 10 minut w “piecach świetlnych” w wodzie lub temperaturze ok. 80°C

71
Q

Wkład kompozytowy - metoda półbezpośrednia:

A

● wycisk częściowy silikonowy lub alginatowy
● odlanie dwóch modeli z gipsu lub masy polieterowej
● izolacja kikuta
● modelowanie wkładu na pierwszym, segmentowanym modelu i jego polimeryzacja świetlna
● polimeryzacja ostateczna wkładu (światło i temp przez 10 min)
● dopasowanie do punktów stycznych na drugim modelu i korekta pow. żującej
● oczyszczenie, piaskowanie wewn. pow. i polerowanie zewn. pow.

72
Q

Wkład kompozytowy - metoda pośrednia:

A
I wizyta:
●	precyzyjny wycisk sytuacyjny masami elastomerowymi
●	wycisk zębów przeciwstawnych
●	rejestracja zwarcia
●	dobór koloru
●	wykonanie uzupełnienia tymczasowego

II wizyta:
● kontrola wkładu do powierzchni zęba (kalka w sprayu, mikrowycisk silikonem - nie kontrolujemy w zwarciu) i kontrola punktów stycznych (nitką)
● cementowanie adhezyjne
● powierzchnie styczne opracować paskami z tlenkiem glinu
● dopasować do zwarcia kalką z drobnoziarnistymi diamentami
● wypolerować gumkami

73
Q

Wkłady kompozytowe w porównaniu z bezpośrednią odbudową kompozytem:

A

● eliminacja skurczu polimeryzacyjnego kompozytu i naprężeń na granicy ząb-wkład
● redukcja mikroprzecieku
● większa wytrzymałość na zginanie i odporność na ścieranie
● mniejsza sorpcja wody i przebarwienia
● dokładniejsze odbudowanie punktów stycznych i ukształtowanie powierzchni żującej
● lepszy efekt estetyczny
● przewidywalność wyniku odbudowy

❌ konieczność dwóch wizyt i zastosowania uzupełnienia tymczasowego
❌ znacznie wyższe koszty

74
Q

Zalety wkładów kompozytowych w porównaniu ze złotymi:

A
●	estetyczne, w kolorze zęba
●	dobra adhezja i retencja
●	odbudowują i scalają tkanki zęba
●	można nimi odbudować większe ubytki MOD w zębach
●	łatwość naprawy
75
Q

Wady wkładów kompozytowych w porównaniu ze złotymi:

A
●	ulegają większemu starciu
●	mniejsza wytrzymałość
●	brak biozgodności
●	mniejsza trwałość
●	osadza się na nich płytka nazębna
76
Q

Nakłady ceramiczne - wskazania:

A

● estetyczne wypełnienie rozległego ubytku klasy II: MO/ OD/ MOD
• o szerokości ⅔ odległości międzyguzkowej
• szerokie, ale nie głębokie ubytki na pow. stycznej, trudne do odtworzenia metoda bezpośrednią
● odbudowa guzków zęba
● odtworzenie optymalnej okluzji
● odbudowa zniszczonych zębów po leczeniu endo, które mają zachowane tkanki naddziąsłowe

77
Q

Nakłady ceramiczne - przeciwwskazania:

A

❌ niskie korony zęba
❌ ubytek na pow. stycznej schodzący poddziąsłowo, który nie jest otoczony szkliwem
❌ trudny dostęp i brak suchości w polu
❌ duża aktywność próchnicowa, złą higiena
❌ duże przebarwienia zębów
❌ małe ubytki
❌ rozchwianie III stopnia wg Entina
❌ zmiany okołowierzchołkowe
❌ przeciążenia okluzyjne (bruksizm, parafunkcje) → ceramika ściera zęby przeciwstawne naturalne, bo jest twardsza niż szkliwo
❌ młodociani pacjenci

78
Q

Opracowanie zęba pod nakład złoty:

A
  1. Usunięcie próchnicy
  2. Opracowanie powierzchni żującej:
    · Ścięcie pow. żującej guzków funkcjonalnych o 1,5mm a niefunkcjonalnych o 1 mm
    · Zewnętrzne ścięcie guzków funkcjonalnych o 1,5 mm pod kątem 45 stopni
    · Opracowanie schodka okluzyjnego w guzku pracującym o szerokości 1 mm typu shoulder with bevel lub chamfer
  3. Opracowanie ubytku centralnego na powierzchni żującej do głębokości 1,5-1,8 mm i przy nachyleniu ścian osiowych pod kątem 6 stopni
  4. Opracowanie zagłębienia prostopadłościennego na powierzchni stycznej o głębokości 1 mm, rozbieżnie pod kątem 8-12 stopni
  5. Zukośnienie i wygładzenie krawędzi:
    · Ścięcie krawędzi styczno-językowej i styczno-policzkowej
    · Zukośnienie krawędzi dodziąsłowej o szerokości 0,5-0,7 mm pod kątem 30-45 stopni
    · Zukośnienie okluzyjnego stopnia na guzku funkcjonalnym 0,5 mm (bevel)
    · Wykonanie skosu okluzyjnego na guzku niefunkcjonalnym 0,5 mm
79
Q

Opracowanie zęba pod nakład ceramiczny:

A

· Szerokość isthmusa może stanowić ½ szerokości międzyguzkowej,
· Ściany osiowe rozbieżne 10-15 stopni bez podcieni
· Na pow. stycznych wypreparowanie zgłębienia w kształcie litery U, ściany rozbieżne, wychodzące na pow. językową i policzkową, ściana dodziąsłowa płaska pod kątem 90 stopni
· Zaokrąglone , wygładzone brzegi i przejścia ścian ubytku
· Powierzchnie dokomorowe płaskie, zabezpieczone podkładem kompozytowym, należy zablokować podcienie,
· Guzki funkcjonalne obniżone o 1,5-2 mm na płasko lub na zewnętrznych ścianach opracowanie stopnia radial shoulder o szerokości 1mm lub wyżłobienie bez zukośnień

80
Q

Nakład ceramiczny - etapy kliniczne:

A

I wizyta:
· opracowanie zęba
· precyzyjny wycisk masami poliwinyloksanowymi lub polieterowymi, wycisk zębów przeciwstawnych
· ustalenie położenia żuchwy w stosunku do szczęki
· dobór koloru
· zabezpieczenie zęba

II wizyta:
· dopasowanie nakładu (dokłandość dopasowania do zęba i pow. stycznych, ale nie w zgryzie)
· powierzchnię wewn. wkładu odtłuszcza się i wytrawia 9,5% kw. fluorowodorowym przez 2-5 min, silanizuje i nanosi żywicę
· cementowanie adhezyjne

81
Q

Jakimi technikami można wykonać nakład ceramiczny w laboratorium?

A

· technika spiekania
· technika prasowania
· technika CAD/CAM

82
Q

Zalety nakładów ceramicznych:

A

· bardzo estetyczne
· trwałe pod względem kształtu i koloru
· odporne na ścieranie i erozję
· biozgodne
· łączą się adhezyjnie z tkankami
· przewodność cieplna podobna do tkanek (izolacja termiczna)
· na RTG podobne do tkanek

83
Q

Wady nakładów ceramicznych:

A

· mało odporne na złamania (szczególnie przed zacementowaniem) i mało wytrzymałe na zginanie
· twardsze niż szkliwo, ścierają zęby przeciwstawne
· kruche
· dokładność zależy od techniki wykonania
· skomplikowane wykonanie techniczne, drogi sprzęt, wysokie koszty labo
· potrzebny doświadczony technik (trudno odtworzyć anatomiczne szczegóły i punkty kontaktów okluzyjnych)
· trudne w naprawie

84
Q

Jakie warunki muszą zostać spełnione by wkłady mogły stanowić elementy retencyjne dla przęseł mostów?

A
  1. KRÓTKIE PRZĘSŁO MOSTU – odbudowujące MAX. 2 ZĘBY (długie cienkie przęsła ulegają odkształceniom pod wpływem sił żucia → po krótkim czasie wkład może się odcementować)
  2. przęsło mostu ma NIESTAŁE POŁĄCZENIE z wkładem (wkład we wkładzie) - ruchy fizjol. drugiego zęba filarowego wywierają mniejsze dział. destrukcyjne na wkład niż przy połączenie sztywnym
  3. ząb ŻYWY → większa wytrzymałość mechaniczna
  4. ząb filarowy: dobrze ukształtowany anatomicznie, bez nadmiernej ruchomości w zębodole, bez próchnicy i wypełnień
  5. rozbieżne opracowanie ścian bocznych ubytku (ważne m.in. przy kle, gdzie ubytek nie może być zbyt duży i głęboki)
  6. JEDYNA RÓŻNICA W OPRACOWANIU W STOS DO WKŁADU STANDARDOWEGO:
    - wkład pod przęsło mostu: oś główna ubytku || do osi drugiego zęba filarowego/ do osi głównej ubytku opracowanego na drugim zębie filarowym
    - wkład samodzielny: oś główna ubytku || do osi zęba, na którym się go wykonuje

inne zasady opracowywania identyczne jak dla pozostałych wkładów

85
Q

Czym są WKK?

A

uzupełnienia stałe służące do odbudowy zniszczonej w dużym stopniu korony zęba w oparciu o jego zachowany korzeń

86
Q

Z jakich części składa się WKK?

A

● rdzeń - substytut zniszczonych naddziąsłowych tk. zęba i stanowi podbudowę pod ostateczne uzupełnienie protetyczne
● trzon - część korzeniowa, która stanowi element retencyjny uzupełnienia

87
Q

WKK - wskazania:

A

znaczne (> 50%) lub całkowite zniszczenie korony zębów (liczne wypełnienia, próchnica, uległy złamaniu) po uprzednim leczeniu endodontycznym, bez powikłań periodontologicznych, w szczególności, gdy na skutek znacznego zniszczenia odbudowa bez wkładu nie zapewni dobrej retencji dla korony, mostu lub gdy planowana jest odbudowa protezami ruchomymi

88
Q

WKK - przeciwwskazania:

A

❌ zła higiena jamy ustnej
❌ ilość tkanek zęba wystarczająca do odbudowy korony materiałem kompozytowym → nie ma potrzeby robienia wkk
❌ zmiany patologiczne w przyzębiu brzeżnym: znaczny stopień rozchwiania zęba (II lub III stopień) zanik wyrostka zębodołowego > 50% długości korzenia
❌ zmiany patologiczne w przyzębiu okołowierzchołkowym: nie kwalifikujące się do leczenia endodontycznego oraz chirurgicznego (np.resorpcja korzenia w ⅓ środkowej i stale utrzymujący się stan zapalny w TOW)
❌ korzenie pęknięte lub złamane
❌ zęby z zakrzywionymi (do 1/2 długości) i/lub wąskimi korzeniami (np. siekacze żuchwy przyśrodkowe, korzenie przedsionkowe przedtrzonowców pierwszych szczęki) → opracowanie pod wkład wymaga uzyskania toru wprowadzania wkładu (zarówno dla wkk indywidualnego, jak i standardowego)
❌ korzenie z całkowicie zobliterowanymi kanałami
❌ korzenie krótkie - gdy stosunek długości korzenia do (przyszłej) korony jest mniejszy niż 1:1
❌ zęby niepoprawnie przeleczone endodontycznie (np. zła szczelność wypełnienia)
❌ pow. nośna korzenia uszkodzona poniżej brzegu kości wyr. zębodołowego

89
Q

Wkład złoty - etapy kliniczne:

A

I WIZYTA:

  1. usuniecie prochnicy
  2. opracowanie centralnego ubytku
    - głębokość ubytku 1,5-1,8mm
    - szerokość ubytku ½ odległości miedzyguzkowej
    - granica preparacji w odległości minimum 1mm od kontaktu okluzyjnego
    - nachylenie ścian osiowych ubytku 6stopni bez podcieni
    - opracowanie jaskółczego ogona
  3. opracowanie zagłębienia prostopadlosciennego na powierzchni stycznej
    - krawędzie ubytku znajdują się poza powierzchnia styczna
    - nachylenie ścian dojezykowej i doprzedsionkowej zagłębienia7-12 stopni
    - wycięcie rowka w kształcie litery V 0,2mm w ścianie dodziaslowej w celu polepszenia stabilizacji wkladu
  4. sciecie piórkowe wokół scian ubytku
    - zukosnienie brzegow na powierzchniach okluzyjnych 0,5mm do 1/3 wysokosci scian ubytku pod katem 15-20 stopni , <15 przy waskich guzkach i <40 przy plaskich
    - ścięcie ściany przydziąsłowej pod kątem30-45stopni
    - ścięci krawędzi styczno-językowej i styczno-policzkowej (plomyki, dluto, krazki scierne) tak aby granica preparacji była dostepna do zabiegow higienicznych

II WIZYTA – oddanie wkładu

  • usunąć z zęba tymczasowe wypełnienie
  • oczyścić zebine
  • przymierzyć wkład w JU - gładko przechodzic w sciany zeba, dobra retencja i stabilizacja, zgryz, punkty styczne- nitka
90
Q

Wkład kompozytowy - opracowanie zęba:

A

● minimalny przekrój wkładu 1,5-2mm
● ściany osiowe rozbiezne 10-18 stopni, bez podcieni
● ubytki na powierzchniach stycznych w kształcie litery U
● brzegi ubytku na stycznej powinny wychodzić poza powierzchnie styczne
● zaokraglone brzegi i przejscia scian ubytku
● na brzegach powierzchni zujacej nie nalezy scinac piorkowo
● rabek szkliwa wokół całego ubytku
● powierzchnie dokomorowe należy zabezpieczyć cementem kompozytowym

91
Q

Instrumentarium i sprzęt do opracowania zębów pod wkłady koronowe:

A

● zestaw stomatologiczny
● wiertła jak do opracowania pod korony
● mikrosilnik - końcówka spowalniająca do lepszej kontroli
● znieczulenie przed założeniem nitki retrakcyjnej.
● nić retrakcyjna
● po zakończeniu szlifowania → zabezpieczenie zęba przed pobraniem wycisku: przemycie sterylnym gazikiem nasączonym fizjologicznym r-rem soli i delikatnie osuszyć, następnie pokryć warstwą leków na bazie wodorotlenku wapnia(Contrasil, Calcidor Liquid), lakierem w celu zablokowania kanalików zębinowych (np. Cervin firmy Vivadent. System desensitizer - Vivadent)
● masę silikonową typu A
● łyżkę do wycisku
● dezynfekcja wycisków
● wosk/ masę np. Futar do rejestracji zwarcia
● zabezpieczenie korony zęba ochronną koroną tymczasową

92
Q

Czym może grozić umieszczenie WKK w korzeniu, którego stosunek do korony jest mniejszy niż 1:1?

A

dłuższe ramię dźwigni będzie utworzone przez koronę zęba, co może doprowadzić do:
● złamanie korzenia
● wypadnie wkładu

93
Q

Jakie warunki powinien spełniać ząb przeznaczony do odbudowy za pomocą WKK?

A

● prawidłowe endo
● brak zmian zapalnych tk. okw. (brak wrażliwości na opukiwanie, brak wysięku, przetoki) i zmian w okolicy okw. na RTG
● prosty korzeń w 2/3 jego długości
● nieuszkodzona pow. korzenia poniżej brzegu wyrostka zębodołowego
● długość korzenia większa niż długość przyszłej korony i stanowiąca przynajmniej 10 mm

94
Q

Jakie wyróżniamy WKK ze względu na sposób wykonania?

A

● indywidualne - lane (metalowe)

● prefabrykowane - standardowe (metalowe, kompozytowe wzmacniane włóknem szklanym, z ceramiki tlenku cyrkonu)

95
Q

Jakie wyróżniamy WKK ze względu na rodzaj rekonstrukcji?

A

● podbudowa pod koronę lub most

● podbudowa pod element retencyjny w protezach overdentures

96
Q

Jakie wyróżniamy WKK ze względu na liczbę kanałów w odbudowywanych zębach?

A

● jednoczęściowe

● składane

97
Q

Czym jest “ferrule effect”?

A

= efekt obejmy - pasmo zdrowej zębiny o wysokości co najmniej 2 mm i szerokości 1 mm na całym obwodzie korony, które po objęciu koroną protetyczną scala ściany zęba

98
Q

Jakie znaczenie ma “ferrule effect” w przygotowaniu pod WKK?

A

● zwiększa to odporność korzenia na złamanie, zmniejsza napięcie w tkankach zęba oraz poprawia retencję przyszłej konstrukcji protetycznej (im wyższy pierścień obejmujący tym większa odporność) - czynnikiem decydującym o powodzeniu leczenia jest zachowanie możliwie jak największej ilości twardych tkanek zęba
● zapobiega wypłukaniu cementu i wpływa na poprawę szczelności WKK

99
Q

Jakich uszczelniaczy nie wolno stosować przy wypełnianiu kanałów jeśli będziemy stosować WKK?

A

jeśli WKK będzie mocowany za pomocą cementu kompozytowego, nie powinno się stosować uszczelniaczy, które zawierają eugenol ponieważ zakłóca on proces ich polimeryzacji

100
Q

Który parametr WKK decyduje o jego retencji?

A

długość (a nie średnica) - gdy nie można zastosować odpowiednio długiego wkładu, należy wybrać inny sposób postępowania protetycznego

101
Q

Ile wypełnienia od wierzchołka zęba należy pozostawić stosując WKK?

A

5 mm (min. 2-3 mm)

102
Q

Jaką część średnicy korzenia może stanowić średnica WKK?

A

● nie powinna przekraczać ⅓ średnicy korzenia (przekroczenie tej szerokości zwiększa 6x ryzyko pęknięcia korzenia)
● minimalna grubość pozostałej wokół wkładu zdrowej zębiny powinna wynosić co najmniej 1 mm

103
Q

Który rodzaj WKK stwarza największe ryzyko pęknięcia korzenia?

A

wszystkie rodzaje standardowych WKK gwintowanych

104
Q

Który rodzaj WKK jest najbezpieczniejszy?

A

gładkie WKK indywidualne o kształcie cylindryczno-stożkowym

105
Q

Jakim cementem należy ufiksować WKK wykonane ze stopów metali?

A

cementem karboksylowym

106
Q

Jakim cementem należy ufiksować WKK ceramicze?

A

cementem kompozytowym

107
Q

Jakim cementem należy ufiksować WKK wzmacniane włóknami szklanymi?

A

cementem karboksylowym

108
Q

W jaki sposób należy nakładać cement karboksylowy by ufiksować WKK?

A

do światła kanału przy pomocy igły Lentulo

109
Q

W jaki sposób należy nakładać cement kompozytowy by ufiksować WKK?

A

bezpośrednio na część korzeniową wkładu

110
Q

WKK lane metalowe (indywidualne) - wskazania:

A

ze względu na dobre właściwości wytrzymałościowe wkładów metalowych, można je użyć (choć nie jest to wskazane) do odbudowy zębów, które:
● mają zniszczoną powierzchnię nośną na poziomie dziąsła
● mają stanowić filary do rozległych, protez ruchomych
● są narażone na duże obciążenia

111
Q

Jakie materiały stosuje się do odlewania wkładów indywidualnych?

A

● stopy chromowo-niklowe
● stopy złota typu III i IV
● stopy chromowo-kobaltowe
● stopy srebrowo-palladowe

112
Q

Zasady opracowania zęba pod WKK:

A

● kanał powinien mieć kształt walca z tępo zakończonym stożkiem lub stożka o stopniu zbieżności ścian nie większej niż 10°
● długość przyszłego trzonu wkładu powinna stanowić 2/3 długości korzenia, z pozostawieniem 3-4 mm materiału zamykającego wierzchołek korzenia i mieć co najmniej długość przyszłej korony
● szerokość kanału opracowanego pod wkład powinna stanowić maksymalnie 1/3 grubości korzenia i konieczne jest pozostawienie zębny o szerokości co najmniej 1 mm
● powierzchnia nośna powinna być ukształtowana prostopadle do osi długiej zęba
● należy pozostawić ściany naddziąsłowe zęba, których wysokość nie powinna przekraczać dwukrotnej ich szerokości
● kąty w pozostawionych strukturach naddziąsłowych należy wyrównać i złagodzić

113
Q

Lany WKK - metoda bezpośrednia:

A
  1. izolacja kanału woda lub wazeliną
  2. dopasowanie do kanału elementu wzmacniającego w formie drutu lub użycie gotowych plastikowych sztyftów
  3. schropowacenie elementu wzmacniającego i pokrycie klejem
  4. modelowanie trzonu wkładu w ustach pacjenta za pomocą wosku lub samopolimeryzującego akrylu z elementem wzmacniającym
  5. modelowanie części koronowej (jak pod koronę)
  6. oddanie wzorca do pracowni technicznej
  7. ujście kanału korzenia należy zamknąć
114
Q

Lany WKK - metoda pośrednia:

A
  1. po opracowanie pobranie wycisku masą silikonową (A lub C) po uprzedniej retrakcji dziąsła
  2. wycisk zębów przeciwstawnych masą alginatową
  3. rejestracja zwarcia
  4. precyzyjny wycisk dwuwarstwowy
    A. jednoczasowy - po osuszeniu pola protetycznego, przygotować drut (musi wystawać do 2/3 koron sąsiednich zębów, być zagięty na końcu, luźno mieścić się w kanale, być schropowacony i posmarowany klejem), należy przygotować odpowiednią łyżkę wyciskową pokrytą klejem do silikonów, drugą warstwę masy wprowadzić za pomocą igły Lentulo do kanału, docisnąć przygotowanym ćwiekiem, następnie pierwszą i drugą warstwę masy nałożyć na łyżkę wyciskową i wprowadzić do ust pacjenta
    B. należy podobnie przygotować kawałek drutu i łyżkę wyciskową, pierwszą warstwą masy wykonać wycisk sytuacyjny, po związaniu wyciąć wszystkie podcienie w wycisku i miejsce opracowanego zęba, drugą warstwę masy wprowadzić strzykawką i igłą Lentulo do kanału, po czym docisnąć za pomocą przygotowanego ćwieka, łyżkę z pierwszą i drugą warstwą masy włożyć do ust pacjenta
  5. opracowany ząb zabezpieczyć
115
Q

WKK lane - zalety:

A

● można je zastosować w wielu przypadkach klinicznych, w zębach, w których brak jest zrębu korony, korzenie lub ich kanały mają nietypowe rozmiary lub kształty oraz w sytuacji, gdy korona nachylona jest do korzenia
● wysoka wytrzymałość na zginanie → wzmacniają tk. zęba (o ile są z nim dobrze zespolone)
● można za ich pomocą odbudować całką koronę
● widoczne na RTG
● długoletnia trwałość

116
Q

WKK lane - wady:

A

● mechanicznie zespolone z tkankami zęba
● nieestetyczny kolor
● muszą być pokryte koroną protetyczną
● preparacja pod WKK lany wymaga usunięcia podcieni w części koronowej → duża utrata tkanek
● metal może ulec korozji
● wymagają dwóch wizyt
● trudno je usunąć z korzenia w razie ewentualnych powikłań zapalnych w tk. okw.

117
Q

WKK - potrzebne instrumentarium:

A

● podstawowy zestaw stomatologiczny
● nici retrakcyjne
● ssak + turbina z chłodzeniem wodno-powietrznym + wiertła do szlifowania zębów (z nasypem diamentowym → do szkliwa;
z węglików spiekanych → do zębiny)
● mikrosilnik – najlepiej końcówka spowalniająca w celu kontroli podczas usuwania gutaperki
● po opracowaniu i usunięciu części gutaperki potrzebujemu plastikowy sztyft (np. Burn Out) spalające się bez reszty
● masa silikonowa do wycisków dwuwarstwowych + łyżka do wycisku
● dezynfekcja wycisków( preparatem Silosept)
● wosk albo np. masę Futar do rejestracji zwarcia
● korony ochronne i ewentualnie preparat do zabezpieczenia zebiny + material do czasowego osadzania koron

118
Q

WKK składane - wskazania:

A

zęby wielokorzeniowe, w których układ korzeni jest nierówoległy (zwykle rozbieżny)
- nie ma więcej wskazań, bo jak tylko jest możliwość zacementowania wkładu klasycznego to zlecamy jego wykonanie

119
Q

WKK składane - postępowanie:

A
  1. staramy się jak najbardziej równolegle opracować kanały korzeniowe (zwykle udaje się to w językowych z. trzonowych dolnych i policzkowe w górnych), kanały korzeni rozbieżne (policzkowy dolnych trzonowców i podniebienne górnych) zostają opracowane 2-5 mm głębiej.
  2. wycisk pobieramy met. jednoczasową
  3. na uzyskanym modelu segemntowym wybiera się kanał, w którym będzie tkwił element stabilizujący, przechodzący przez monolityczną część koronową wkładu(element ten stanowi oddzielną cz. wkładu)
  4. na modelu najpierw modeluje się z szybkopolimeru cz. stabilizacyjną wkładu, nieco wyższą od jego cz. pozostałych, później z wosku modelowego kształtuje się równoległe do siebie kanały oraz cz. koronową
  5. części składowe odlewane są osobno
  6. odlany wkład należy najpierw sprawdzić na modelu, później w ustach i na końcu cementować, po zacementowaniu odcinamy uchwyt do trzymania (jeśli taki jest)
120
Q

Z jakich metali mogą wyć wykonane wkłady standardowe (metalowe ofc)?

A

● stal nierdzewna
● stopy tytanu
● tytan
● stopy platyny, złota, palladu

121
Q

W jakim kształcie mają trzony metalowe WKK standardowe? Jaki wpływ ma kształt wkładu na jego właściwości?

A

● walec (zapewnia dobrą retencję, ale stwarza ryzyko perforacji wierzchołka korzenia)
● stożek (większa oszczędność tkanek, ale słabsza retencja)
● rozcięty trzon wkładu z wewnętrzną szczeliną (dobra retencja, małe naprężenia, czysta linia gwintu podczas wkręcania, zmniejszone do minimum ryzyko pęknięcia korzenia)

122
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje powierzchni części korzeniowych wkładów? Jaki wpływ ma powierzchnia wkładu na jego właściwości?

A

● gładka (nie zapewnia dostatecznej retencji)
● pobrużdżona (najkorzystniejsza)
● gwintowana (wywołuje największe naprężenie wstępne, które może być przyczyną pęknięć pionowych korzeni)

123
Q

Co powinien zawierać każdy zestaw poza prefabrykowanycm WKK metalowym?

A

● wiertło pilotażowe
● wiertło o ostatecznej szerokości do zastosowanego wkładu
● wiertło do preparacji powierzchni nośnej (jeśli wkład ma oparcie na powierzchni nośnej)
● klucz do wkręcania wkładu

124
Q

WKK standardowe - wady:

A

● Konieczność usunięcia znacznej ilości zębiny korzeniowej w celu dopasowania światła kanału do średnicy wkładu
● Możliwość stosowania w ściśle określonych sytuacjach klinicznych
● Niemożliwość długoterminowego stosowania w przypadku zniszczenia zrębu koronowego
● Nie zawsze zapewniają zadowalającą retencję dla korony protetycznej

125
Q

WKK standardowe - zalety:

A

● Procedura jednowizytowa, co zmniejsza ryzyko zakażenia kanału korzeniowego
● Umożliwienie natychmiastowej czasowej lub trwałej odbudowy utraconej korony klinicznej zęba
● Są bardziej ekonomiczne gdyż stosowanie ich oszczędza czas lekarza i pacjenta a ponadto w niektórych sytuacjach umożliwia wykonanie uzupełnienia bez pomocy technika

126
Q

WKK standardowy metalowy - postępowanie kliniczne:

A
  1. wybór odpowiedniego rozmiaru wkładu w oparciu o RTG zębowe
  2. opracowanie zęba
  3. jeśli korzystamy z cementu wiążącego chemicznie: wprowadzenie cementu do kanału za pomocą aplikatora lub igły Lentulo i pokrycie cementem powierzchni korzeniowej wkładu
  4. jeśli korzystamy z cementu kompozytowego: powierzchnię zębiny przygotowujemy adhezyjnie, pokrywamy czynnikami wiążącymi, wkład można silkatyzować Co-Jet, pokryć primerem do metali
  5. osadzenie wkładu w kanale
  6. po związaniu materiału rdzeń można opracować pod koronę protetyczną
127
Q

Od czego zależy retencja WKK?

A

● długość trzonu
● kształt trzonu
● struktura powierzchni trzonu
● zastosowany cement (cementy kompozytowe dają lepszą wytrzymałość połączenia niż tradycyjne)
● dokładność dopasowania wkładu do kanału korzenia

128
Q

WKK standardowe metalowe - zalety:

A

● są wykonywane fabrycznie z wytrzymałych metali, materiał nie zawiera artefaktów
● umożliwiają wykonanie odbudowy rdzenia korony podczas jednej wizyty (bez udziału technika)
● niskie koszty odbudowania zębów
● można je łatwiej usunąć z korzenia niż wkłady lane

129
Q

WKK standardowe metalowe - wady:

A

● można je zastosować tylko w standardowych przypadkach klinicznych
● ząb dostosowany jest do wkładu, a nie wkład do zęba
● dodatkowe opracowanie powierzchni nośnej osłabia szyjkę zęba
● posiadają stały stosunek i nachylenie części koronowej do korzeniowej
● mają okrągły przekrój - wymagają zastosowania dodatkowych elementów antyrotacyjnych
● fabryczne gwintowane wkłady wywołują duże naprężenia w zębinie, a gładkie mają słabą retencję
● odbudowa rdzenia wymaga zastosowania dodatkowych materiałów odtwarzających część koronową

130
Q

WKK standardowe kompozytowe wzmacniane włóknami szklanymi (FCR) - wskazania:

A

szczególnie polecane jako podbudowa pod estetyczne korony w zębach przednich (mają dwukrotnie mniejszą wytrzymałość na zginanie niż wkłady metalowe → mogą być wykorzystane w zębach, w których pozostały co najmniej dwie ściany o wysokości 2 mm, które można objąć koroną (ferrule efect)

131
Q

FCR WKK - przeciwwskazania:

A

● zęby z brakiem struktury naddziąsłowej
● zęby z uszkodzonymi powierzchniami nośnymi korzenia poniżej brzegu wyrostka zębodołowego
● zęby z krótkimi korzeniami
● zęby rozchwiane II i III stopnia, z patologicznymi zmianami w tk. przyzębia
● zęby złamane wzdłuż korzenia
● zęby, które mają być filarami rozległych konstrukcji mostów
● zęby źle wyleczone endo (zła szczelność wypełnienia)
● zęby ze zmianami okw na RTG

132
Q

FCR WKK - jaki mogą mieć kształt trzonu?

A

kształt walca lub walca zakończonego tępym stożkiem

133
Q

FCR WKK - jaką mogą mieć powierzchnię części korzeniowych?

A

gładką lub z elementami retencyjnymi w postaci wypukłości i rowków

134
Q

FCR WKK - postępowanie kliniczne:

A
  1. wybór odpowiedniego rozmiaru wkładu w oparciu o RTG zębowe
  2. opracowanie zęba (należy zachować jak najwięcej tk. naddziąsłowych)
  3. do cementowania wyłącznie cementy kompozytowe: piaskowanie powierzchni wkładu, silanizujemy i pokrywamy żywicą, powierzchnię zębiny przygotowujemy adhezyjnie, pokrywamy czynnikami wiążącymi
  4. cement wprowadzamy do kanału za pomocą aplikatora
  5. osadzenie wkładu w kanale + usunąć nadmiar cementu
  6. po związaniu materiału powtórnie nanieść system wiążący
  7. odbudować część koronową
135
Q

FCR WKK - zalety:

A

● pozwalają na wykonanie estetycznej odbudowy
● adhezyjnie złączone z tkankami
● moduł elastyczności zbliżony do zębiny, ale cztery razy większą odporność na zginanie
● nie wymagają zniesienia tak dużej ilości struktury naddziąsłowej jak przy preparowaniu pod wkłady lane (można pozostawić podcienie, które wypełnia się kompozytem)
● mogą stanowić podbudowę pod odbudowę kompozytową lub pod koronę
● można je łatwo usunąć z korzenia
● wymagają jednej wizyty

136
Q

FCR WKK - wady:

A

● mała wytrzymałość na zginanie
● musi być zachowany zrąb korony
● długa procedura cementowania adhezyjnego
● do odtworzenia części naddziąsłowej należy użyć dodatkowych materiałów
● częstą przyczyną niepowodzenia jest utrata adhezji pomiędzy cementem a tk. zęba lub złamanie wkładu

137
Q

Ceramiczne WKK standardowe - jaki mogą mieć kształt trzonu?

A

kształt walca lub walca zakończonego tępym stożkiem

138
Q

Ceramiczne WKK standardowe - jaką mogą mieć powierzchnię części korzeniowych?

A

gładką

139
Q

Ceramiczny WKK z rdzeniem kompozytowym - postępowanie kliniczne:

A
  1. wybór odpowiedniego rozmiaru wkładu w oparciu o RTG zębowe
  2. opracowanie zęba (należy zachować jak najwięcej tk. naddziąsłowych)
  3. do cementowania wyłącznie cementy kompozytowe z dedykowanymi primerami: piaskowanie powierzchni wkładu i aktywujemy chemicznie za pomocą primerów, powierzchnię zębiny przygotowujemy adhezyjnie, pokrywamy czynnikami wiążącymi
  4. cement wprowadzamy do kanału za pomocą aplikatora
  5. osadzenie wkładu w kanale + usunąć nadmiar cementu
  6. odbudowa rdzenia kompozytem
  7. pokrycie koroną protetyczną
140
Q

Półindywidualny ceramiczny WKK z prasowanym rdzeniem ceramicznym - metoda bezpośrednia - postępowanie kliniczne:

A
  1. wstępne opracowanie kanału za pomocą poszerzaczy Pesso, a następnie docelowo poszerzaczami CosmoPost
  2. wprowadzić ćwiek do kanału
  3. wymodelować część koronową wkładu z wosku
  4. przymierzyć wkład i zacementować
141
Q

Półindywidualny ceramiczny WKK z prasowanym rdzeniem ceramicznym - metoda pośrednia - postępowanie kliniczne:

A
  1. wstępne opracowanie kanału za pomocą poszerzaczy Pesso, a następnie docelowo poszerzaczami CosmoPost
  2. wycisk opracowanego zęba z transferem wyciskowym umieszczonym w jego kanale (technik zamienia transfer na prefabrykowany ceramiczny wkład i modeluje część koronową wkładu z wosku)
  3. przymierzyć wkład i zacementować
142
Q

WKK ceramiczne - zalety:

A

● dobra estetyka odbudowy, kolor i transparencja zbliżona do tkanek zęba
● biozgodność
● widoczne na RTG

143
Q

WKK ceramiczne - wady:

A

● niska odporność na złamanie
● mikropęknięcia, kruchość
● wymagana duża szerokość preparacji kanału
● złe połączenie tlenku cyrokonu z cementami kompozytowymi
● cena trzy razy wyższa niż wkładów metalowych
● twardy materiał (trudny do cięcia i usunięcia z kanału)

144
Q

Wkłady standardowe stożkowe - charakterystyka:

A

😊 kształtem zbliżone do fizjologicznego przekroju kanału, więc nie trzeba usuwać dużo zębiny przy preparacji
😊 kształt umożliwia odpływanie nadmiaru cementu podczas osadzania, więc nie wzrasta ciśnienie hydrostatyczne i nie powstają nadmierne naprężenia (=wkłady samoodpowietrzające)

☹ niedostateczna retencja więc wcześniej trzeba specjalnie przygotować powierzchnię i cementować adhezyjnie

145
Q

Wkłady standardowe cylindryczne - charakterystyka:

A

😊 dobra retencja

☹ konieczne usunięcie znacznej ilości zębiny pod ich preparację (ryzyko perforacji, pęknięcia korzenia)
☹ cement sam nie odpłynie, więc należy wykonać na ich powierzchni rowek odpowietrzający

146
Q

Wkłady standardowe cylindryczno-stożkowe - charakterystyka:

A

łączą zalety wkładów cylindrycznych i stożkowych

147
Q

Wkłady standardowe pasywne (gładka powierzchnia) - charakterystyka:

A

😊 generują mało naprężeń
😊 równomiernie przenoszą obciążenia zgryzowe na otaczającą zębinę

☹ mała retencja

najlepiej stosować te właśnie, a powierzchnię zmodyfikować, np. piaskowaniem

148
Q

Wkłady standardowe aktywne (gwintowane) - charakterystyka:

A

😊 dobra retencja

☹ dużo naprężeń (ryzyko pęknięcia)
☹ mogą być stosowane tylko jeśli wymagana jest super duża retencja, czyli przy krótkich korzeniach albo zakrzywionych korzeniach