Protezy całkowite Flashcards
Protezy całkowite - wskazania:
bezzębie
Protezy całkowite - co robimy na I wizycie?
- badanie pacjenta (podmiotowe, przedmiotowe, zlecenie badań dodatkowych)
- planowanie toku leczenia
- wyciski anatomiczne
- zakreślenie granic łyżki indywidualnej
Jakie badania dodatkowe możemy zlecić u pacjenta bezzębnego?
- radiologiczne
* mikologiczne
Na co należy zwrócić uwagę przy badaniu przedsionka bezzębnej ju?
- stan błony śluzowej (barwa, wilgotność, zmiany patologiczne)
- przejście błony śluzowej nieruchomej w ruchomą (strefa neutralna)
- umiejscowienie przyczepu wędzidełek i więzadeł (podstawa, stok, grzbiet wyrostka zębodołowego)
- wysokość sklepienia i głębokość dna przedsionka
- drożność ujść ślinianek przyusznych
Na co należy zwrócić uwagę przy badaniu jamy ustnej właściwej bezzębnego pacjenta?
- stopień zaniku wyrostków zębodołowych
- wielkość, kształt, konsystencja, ruchomość oraz wzajemne proporcje wyrostków zębodołowych
- wielkość, kształt i ruchomość guza wyrostka zębodołowego szczęki
- przebieg i napięcie więzadła skrzydłowo-żuchwowego
- stan i podatność błony śluzowej przyszłego podłoża protetycznego
- stopień wysklepienia podniebienia twardego
- uformowanie wału podniebiennego
- lokalizację fałdów podniebiennych
- wielkość i bolesność dotykową brodawki przysiecznej
- podatność błony śluzowej w poszczególnych strefach Lunda
- stan i ruchomość podniebienia miękkiego, łuków podniebiennych i migdałków
- wielkość, powierzchnię i ruchomość języka
- dno jamy ustnej
Jaki kształt może mieć wyrostek zębodołowy?
- wałowaty
- płaski
- szablasty
- kolbowaty
Dokładny przebieg granicy strefy neutralnej w szczęce:
omija wędzidełko wargi górnej, biegnie wzdłuż brzegu wyrostka zębodołowego szczęki na granicy śluzówkowo-dziąsłowej (czyli granica błony śluzowej ruchomej i nieruchomej) omijając wędzidełka i fałdy policzkowe, obejmuje guz wyrostka zębodołowego szczęki, biegnie wzdłuż granicy podniebienia twardego i miękkiego przechodząc na przeciwną stronę biegnie analogicznie
Ważne elementy topograficzne bezzębnej szczęki:
- guzy wyrostka zębodołowego szczęki (ważny element zapewniający stabilizację)
- fałd skrzydłowo-żuchwowy (znajduje się w tylnej części przedsionka, biegnie od haczyka wyrostka skrzydłowatego kości klinowej do grzebienia mięśnia policzkowego żuchwy, nie może być uciskany przez płytę protezy)
- brodawka przysieczna (nie powinna być uciskana przez płytę protezy z racji na przebiegające tamtędy naczynia i nerwy)
- fałdy podniebienne (odwzorowane na płycie protezy ułatwiają jej adaptację)
- szew podniebienia (szew jest podniebienia, a wał jest podniebienny!)
- wał podniebienny (który jeżeli jest bardzo wydatny może może mieć wpływ na stabilizację protezy całkowitej górnej)
- otwory podniebienne (ważne aby nie były uciskane przez płytę protezy)
- dołeczki podniebienne - najbardziej widoczne ujścia gruczołów śluzowych na podniebieniu (ważny punkt orientacyjny)
- wędzidełko wargi górnej (proteza powinna je omijać swoim zasięgiem)
- wędzidełka policzka (proteza powinna je omijać swoim zasięgiem)
Dokładny przebieg granicy strefy neutralnej w żuchwie:
omija wędzidełko wargi dolnej i otwory bródkowe (mogą wchodzić w obręb pola protetycznego po znacznym zaniku części zębodołowej żuchwy), biegnie wzdłuż brzegu części zębodołowej żuchwy na granicy śluzówkowo-dziąsłowej, omija fałdy policzkowe dolne dochodząc do okolicy zatrzonowcowej, obejmuje trójkąt zatrzonowcowy przebiegając na granicy kresy skośnej, następnie, od strony wewnętrznej, przebiega na granicy dna jamy ustnej wzdłuż linii (kresy) żuchwowo-gnykowej (nie przekraczając jej - przekroczenie może skutkować uciskiem, bólem i powstawaniem odleżyn(!), w przypadku występowania symetrycznych tworów kostnych nad kresą ż-g należy je chirurgicznie usunąć, gdyż ich omijanie znacznie pogorszyłoby utrzymanie protezy) i, omijając wędzidełko języka przebiega analogicznie po stronie przeciwnej
Ważne elementy topograficzne bezzębnej żuchwy:
- więzadło żuchwowo-skrzydłowe
- guzek żuchwy
- dołek pozazębodołowy
- przyczep mięśnia żwacza
- kresa skośna zewnętrzna
- linia żuchwowo-gnykowa
- fałd śluzówkowy podjęzykowy
- fałdy przedsionkowe błony śluzowej
- wędzidełko języka
- wędzidełko wargi dolnej
Struktury anatomiczne mające wpływ na wykonanie protezy całkowitej dolnej:
- otwory bródkowe → wskutek zaniku części zębodołowej żuchwy mogą znaleźć się w obrębie pola protetycznego, wówczas w celu uniknięcia dolegliwości, należy tę okolicę odciążyć
- okolica zatrzonowcowa
- mięsień podniebienno-językowy → jego przyczep od linii żuchwowo gnykowej do języka może powodować urazową kolizję z tylnojęzykowym brzegiem protezy dolnej, co może prowadzić do stanów zapalnych tej okolicy i bólu gardła
- kolec bródkowy → po znacznym zaniku części zębodołowej żuchwy może wystawać ponad jej grzbiet (przyczep mięśnia bródkowo-językowego i bródkowo-gnykowego)
- język → może skutecznie dociskać, lub odwrotnie - przyczyniać się do nadmiernej ruchomości protezy w zależności od prawidłowego uformowania brzegów protezy
- dno jamy ustnej → przy wysuwaniu języka ku przodowi tkanki dna nie powinny wyważać protezy jeśli będzie prawidłowo uformowana
Jakie cechy zaniku wyrostków zębodołowych należy ocenić w badaniu pacjenta?
rodzaj, rozległość (w przypadku częściowego - umiejscowienie) i stopień zaniku
Która klasa wg Supple’a jest najlepsza a która najgorsza do protezowania?
najkorzystniejsze warunki występują w typie I (podłoże idealne)
najgorsze w typie II (podłoże zanikłe twarde), ale typ IV (podłoże zanikłe rozwięze) też do łatwych nie należy
Jakie struktury i dlaczego ulegają powiększeniu po utracie zębów?
język i ślinianki podjęzykowe → rozprzestrzeniają się w miejsce brakujących zębów
Dlaczego IV typ podłoża wg Supple’a jest trudny do protezowania?
proteza może mieć dobre utrzymanie, ale złą stabilizację wywołaną ruchomością podłoża
Dlaczego II typ podłoża wg Supple’a jest trudny do protezowania?
- słabe utrzymanie protezy
- zła stabilizacja
- doznania bólowe spowodowane uciskiem protezy na cienką i wrażliwą błonę śluzową
Kiedy w protezach całkowitych należy ograniczyć aktywność zębów trzonowych i przedtrzonowych?
w warunkach zanikłego podłoża
Kiedy wykonujemy protezę rozprzestrzeniającą?
przy zanikłej części zębodołowej żuchwy, która może przybierać kształt wklęsłej rynienki, a nieruchoma błona śluzowa praktycznie nie istnieje
O czym należy poinformować pacjenta już na etapie wykonania protezy ekstensyjnej?
że proteza będzie się utrzymywała na podłożu, ale tylko przy ograniczonym zasięgu otwierania ust → zasięg płyty stanowi kompromis między aktywnością tkanek podłoża a utrzymaniem protezy
Jaki wpływ na wysokość zwarciową ma zastosowanie protezy rozprzestrzeniającej?
może być konieczne ustalenie wysokości zwarcia na nieco niższym poziomie w celu umożliwienia spożywania pokarmów przy względnie ustabilizowanym położeniu dolnej protezy
Jaki wpływ na wykonanie protezy ma przerosły język?
- zredukownanie szerokości dolnych zębów trzonowych i przedtrzonowych od strony wewnętrznej
- w dolnej płycie należy wykonać odpowiednie zagłębiania dla trzonu języka, który w ten sposób, zamiast przemieszczać protezę dolną, będzie ją stabilizował
Klasyfikacja zaniku bezzębnych wyrostków zębodołowych wg Józefowicza:
Rodzaj zaniku:
• prosty
• włóknisty
Rozległość (równomierność) zaniku:
• częściowy
• całkowity
Stopień zaniku:
• mały - do 1/3 wysokości wyrostka
• średni - od 1/3 do 2/3 wysokości wyrostka
• duży - od 2/3 do niemal całej wysokości wyrostka
• zupełny - cała wysokość wyrostka
Przyczyny zaniku: • starczy • z bezczynności • z ucisku • inne
8 różnic między między okluzją w naturalnym uzębieniu w porównaniu z okluzją w protezach całkowitych:
- Zęby naturalne są utrzymywane przez tkanki przyzębia, które są unikalnie zbudowane i unerwione.
Wraz z utratą zębów zarówno okluzja, jak i aparat zawieszeniowy przestają istnieć. W całkowicie sztucznej okluzji wszystkie zęby są osadzone na śliskiej błonie śluzowej. - W uzębieniu naturalnym na każdy ząb jest wywierany indywidualny nacisk sił okludalnych a ząb może reagować na nie dzięki ruchomości fizjologicznej zapewnionej przez tkanki przyzębia.
W protezach całkowitych wszystkie zęby sztuczne działają na podłożu jako jedna całość. - Zaburzenia zwarcia w uzębieniu naturalnym mogą być kompensowane i niezauważone przez wiele lat.
Zaburzenia zwarcia w protezach całkowitych wywołują natychmiastową odpowiedź, wciągnięte są wszystkie zęby i podłoże. - Siły inne niż pionowe działające na zęby naturalne działają tylko na te zęby i są dobrze znoszone.
Te same siły działające na zęby sztuczne działają również na płytę, co może wpływać urazowo na tkanki podłoża. - W uzębieniu naturalnym nagryzanie na siebie zębów siecznych nie wpływa na zęby boczne.
W protezach ma to znaczenie. - W uzębieniu naturalnym powierzchnia drugiego trzonowca stanowi miejsce rozcierania pokarmów.
W uzębieniu sztucznym zwiększona siła działająca tylko na tą powierzchnia może powodować przemieszczanie płyty przy niekorzystnym podłożu. - W uzębieniu sztucznym niezbędne jest obustronne zrównoważenie okluzji i artykulacji w celu stabilizacji protezy.
W uzębieniu naturalnym jest rzadko spotykane. - W uzębieniu naturalnym układ nerwowo-mięśniowy dzięki prioprioreceptorom pozwala unikać przedwczesnym kontaktom oraz przeszkodom zwarciowym.
W uzębieniu sztucznym żuchwa w końcowym akcie żucia ustawiana jest najbardziej kinezjologicznie, czy w położeniu najbliżej zwarcia centralnego. Jeśli w takim położeniu będą występowały kontakty przedwczesne lub przeszkody zgryzowe, proteza będzie ulegać przemieszczeniu.
Czym różni się nacisk na pojedynczy ząb w uzębieniu naturalnym od nacisku na pojedynczy ząb w protezie całkowitej?
- w uzębieniu naturalnym na każdy pojedynczy ząb może być wywierany nacisk niewpływający na zęby sąsiednie
- w protezie całkowitej pojedynczy ząb jest ściśle połączony z całym łukiem i płytą protezy
Jaki rodzaj okluzji odtwarzanej w protezach jest najbardziej korzystny w protezach całkowity?
okluzja obustronnie wybalansowana
Jaki kontakt zębów sztucznych łuków przeciwstawnych powinien być stosowany w protezach całkowitych?
przynajmniej trójpunktowy, z tendencją do kontaktów wielopunktowych przechodzących w kontakty płaszczyznowe
