❌Profilaktyka perio Flashcards
Co jest GŁÓWNYM celem postępowania profilaktyczno-leczniczego w protetyce stom?
odtworzenie fizjologicznej normy zwarciowej, z zapewnieniem bezurazowych kontaktów protezy z tkankami JU oraz zapewnienie zrównoważonej okluzji (zarówno zębów naturalnych, jak i sztucznych) przy zachowaniu wysokości zwarciowej gwarantującej prawidłową funkcję zespołu mm-stawowego
Który rodzaj sił jest bardziej niekorzystny z punktu widzenia biomechaniki: pionowe czy poziome?
siły poziome (tzw. siły obciążenia bocznego) - działające prostopadle do osi długiej zębów powodują, że część włókien ozębnej ulega nadmiernemu rozciąganiu, a pozostałe polegają zgniatającemu uciskowi → w protetyce obowiązuje zasada unikania obciążeń bocznych
Do czego mogą prowadzić niefizjologiczne boczne przeciążenia zęba?
rozchwianiem zęba, a w przypadku braku podparcia bocznego patologiczną migracją zębów → zasada odtwarzania ciągłości łuków zębowych szczęki i żuchwy w ich prawidłowej relacji okluzyjnej, z jednoczesnym odbudowaniem miejsc stycznych zębów
Do czego prowadzi utrata miejsc stycznych w wyniku przemieszczania się zębów do pozornego zamknięcia luki po utraconym zębie?
do utraty bariery ochronnej dla tk. przyzębia
Do czego prowadzi nachylenie zębów zmieniające kierunek ich osi pionowej w wyniku przemieszczania się zębów do pozornego zamknięcia luki po utraconym zębie?
stwarza niekorzystne warunki obciążeń zgryzowych (niekorzystne siły boczne)
Do czego prowadzi pionowe przesunięcie zębów w wyniku przemieszczania się zębów do pozornego zamknięcia luki po utraconym zębie?
zaburza przebieg powierzchni okluzyjnej i uniemożliwia płynność ruchów artykulacyjnych
W jaki sposób realizowana jest profilaktyczna rola uzupełnień protetycznych dla tkanek przyzębia?
na drodze przywracania tkankom przyzębia równowagi czynnościowej, poprzez eliminowanie przeciążeń okluzyjnych i czynników urazowych
Na czym polega dwuetapowość postępowania terapeutycznego (dla tk przyzębia)?
- unieruchomienie zębów w położeniu biostatycznym (uzyskanie równowagi czynnościowej tk przyzębia)
- utrzymanie równowagi czynnościowej tk przyzębia
Jaka naczelna zasada przy planowaniu uzupełnień ruchomych ma na celu profilaktykę periodotnopatii?
stworzenie takich warunków, aby obciążenia czynnościowe przekazywane przez trzon protezy oraz jej elementy utrzymujące i podpierające były równomiernie rozłożone na tkanki podłoża w stopniu przez nie tolerowanym
Najczęściej obserwowane nieprawidłowości wyzwalające procesy patologiczne lub pogłębiające je:
• Zaniechanie stosowania uzupełnień protetycznych, zwłaszcza w
strefach podparcia
• Wadliwie zaprojektowana płyta protezy powodująca uraz tk. podłoża
• Nieskuteczne elementy zakotwiczające, co powoduje nadmierną ruchomość protezy → wyważanie zębów
• Brak lub niewłaściwe usytuowanie podparć → osiadanie protezy
• Niestaranna polimeryzacja i obróbka akrylu → uraz chemiczny (resztkowy monomer) i mechaniczny
• Nierówna powierzchnia okluzyjnego kontaktu zębów górnych i dolnych z nadmierną interkuspidacją i nieprawidłową wysokością
zwarciową → zachwianie biostatyki i jej patogenne oddziaływanie na tkanki
Do czego prowadzi długotrwały kontakt tkanek z płytą protezy?
zapalenie dziąseł i przyzębia oraz próchnica zębów → należy dążyć do oddalenia płyty protezy od szyjki zęba oraz uwolnić dziąsło od ucisku przez płytę protezy
Zasady planowania uzupełnień ruchomych u pacjentów z chorobami przyzębia:
• Nie należy nadmiernie ograniczać zasięgu płyty protezy w
przypadku rozległych braków i niekorzystnego rozmieszczenia zębów
zachowanych oraz przyzębiu objętym procesami patologicznymi
• Odsunąć brzeg płyty protezy od szyjek zębów o 10mm
• Stosować protezy podparte szkieletowe lub płytowe o typie obciążenia śluzówkowo–ozębnowym, z systemem
zrównoważonych podparć na jak największej liczbie pozostałych zębów
• Stosowania elementów podpierających równomiernie rozkłada obciążenia i kieruje je pionowo za pośrednictwem
całej konstrukcji protezy
• Obciążenia pionowe są amortyzowane przez aparat więzadłowy ozębnej, który posiada zdolność wyrównawczą do przejęcia dodatkowych nacisków o kierunku pionowym
• Obciążenia poziome stwarzają większe niebezpieczeństwo uszkodzenia ozębnej
• Stosowanie konstrukcji łączących zęby w bloki przez ich zespolenie systemem klamer ciągłych, kładkami, protezami
nakładkowymi, szynoprotezami
• Objęcie maksymalnej liczby zębów oporowych
• Klamry po obu stronach łuku zębowego, aby linia klamrowa dzieliła trzon protezy na dwie równe części
• Obciążenia okluzyjne nieprzekraczające progu tolerancji ozębnej wyzwalają adaptacyjne procesy wyrównawcze
• W przypadku małej liczby zębów oporowych, zaleca się stosowanie koron teleskopowych, protez typu overdentures, lub protez na zespoleniach kładkowych → w wyniku ich stosowania może dochodzić do intruzji korzeni zębów filarowych z równoczesną przebudową tk. przyzębia i kości wyrostka (pozytywny efekt wzmocnionego ich utrzymania)
Jakie zasady muszą być przestrzegane, by ozębna mogła przyjąć dodatkowe obciążenia okluzyjne przy projektowaniu uzupełnień ruchomych?
• Duża liczba podparć z równomiernym rozłożeniem
• Lokalizacja podparć na powierzchniach poziomych
• Sztywne połączenie podparć z trzonem protezy
• Stabilność protezy dzięki współdziałaniu elementów
zakotwiczających i podpierających
• Rozległa płyta w zaawansowanych chorobach przyzębia i niekorzystnego rozmieszczenia zębów oporowych
Do czego prowadzi brak oddalenia brzegu płyty protezy od naturalnej szyjki zęba?
mniejsze niż 10 mm oddalenie → doprowadza do zapalnych przerostów dziąsła tej okolicy
brak oddalenia → procesy doprowadzające do recesji dziąseł i rozchwiania zębów
Gdzie na zębach przednich można zlokalizować podparcie protezy?
w wypreparowanym łożysku w szkliwnej warstwie powierzchni językowej, ponad guzkiem zębowym, a niekiedy także na brzegach siecznych (co zaburza efekt estetyczny)
Czym są szynoprotezy?
aparaty rehabilitujące narząd żucia poprzez odciążenie przyzębia i unieruchomienie zębów rozchwianych z jednoczesnym uzupełnieniem braków
Szynoprotezy - wskazania:
- Podparcie ozębnowe uzębienia resztkowego jest znacznie zredukowane
- Może dojść do samoistnego usunięcia zębów na skutek wzmożonej ruchomości i przeciążenia zębów
Cele stosowania szynoprotez:
- Odbudowa brakujących zębów i przywrócenie ciągłości łuku zębowego
- Unieruchomienie pozostałych zębów i odtworzenie styków między nimi
- Rozłożenie sił żucia na wszystkie zęby
- Likwidacja zgryzu patologicznego
Czym są protezy nakładowe?
specjalny typ protez, które umożliwiają uzupełnienie brakujących zębów z równoczesną korektą przestrzennego położenia żuchwy i unieruchomieniem zębów rozchwianych
Na którym etapie leczenia - adaptacja czy leczenie docelowe może być zastosowana proteza nakładowa?
na obu, z tą różnicą, że na etapie adaptacji jest wykonana z tworzyw akrylowych, a na etapie docelowego zaopatrzenia protetycznego stanowią konstrukcje wykonywane na bazie lanych elementów metalowych
Jakie wyróżniamy rodzaje szyn?
A. czasowe • stałe - kompozytowe - drut wzmocniony kompozytem • ruchome - do utrzymywania opatrunku dziąsłowego - zgryzowe
B. stałe • stałe - wewnątrzzębowe - zewnątrzzębowe • ruchome - szyna Elbrechta - szynoproteza
Cele zastosowania szyn:
- Stabilizacja rozchwianych zębów
- Rozłożenie sił na większą ilość zębów, czyli zmniejszenie wpływu urazu na poszczególne zęby
- Zahamowanie wędrowania, przechylania i wysuwania zębów
- Umocowanie czasowe zębów na czas gojenia po zabiegu chirurgicznym
- Zapobieganie nocnemu zgrzytaniu
- Czasowe utrzymanie zębów o niepewnym rokowaniu
Ujemne skutki szynowania zębów:
- Ograniczenie ruchomości fizjologicznej
- Utrudniona higiena
- Zaburzenie funkcji i estetyki uzębienia
Zasady szynowania:
należy blokować zęby na dłuższych odcinkach (zęby przednie i boczne), ponieważ:
• Kły i siekacze mają przednio-tylny kierunek ruchomości
• Zęby trzonowe i przedtrzonowe boczny
→ połączenie wszystkich zębów stanowi blok funkcjonalny, który w trakcie czynności równoważy siły działające na niego
Ligatura pętlowa:
- Stalowy drut w postaci dużej pętli biegnącej poprzecznie wzdłuż językowej i wargowej powierzchni zębów
- Stosuje się drut stalowy miękki, kwasooporny o grubości 0,2-0,4 mm
Szyna wewnątrzzębowa Split-Lock:
- Do zębów przednich w II i III rozchwiania, rzadziej do bocznych
- Na powierzchniach językowych (podniebiennych) preparuje się zagłębienie retencyjne na 1-1,5 mm
- Izoluje podkładem
- Za pomocą wkrętów zębinowych mocuje się w nim drut ligatury oczkowej i całość mocuje kompozytem
- Estetyczne, łatwe i szybkie w wykonaniu
Szyna zewnątrzzębowa Fliber-Splint:
- Wytrawienie szkliwa na powierzchni podniebiennej (językowej)
- Zamocowanie kilku warstw metalowej siatki za pomocą żywicy
Szyna Elbrechta:
- Całkowita lana
- Zbudowana z dwóch klamer ciągłych (obejmują zęby od strony jamy ustnej i przedsionka)
- Klamry łączą się ze sobą w obrębie przedtrzonowców i trzonowców, dzięki temu szyna nie osiada
Kiedy w przypadku chorób przyzębia można zastosować uzupełnienia stałe?
- Eliminacja zgryzu urazowego przez stworzenie warunków dla okluzji zrównoważonej (odtworzenie fizjologicznych kontaktów zz przeciwstawnych)
- Atraumatyczny kontakt protezy z tkankami przyzębia oraz wykonanie uzupełnień z materiałów biokompatybilnych
- Efekt szynujący przez stasowanie koron zblokowanych
- Zachowanie lub odtworzenie miejsc stycznych z zębami sąsiednimi
- Pomoc w utrzymaniu właściwej higieny poprzez zapewnienie dostępu do każdego miejsca protezy i zębów własnych pacjenta
Jakie warunki muszą być spełnione by można było przystąpić do leczenia protetycznego z zastosowaniem protez stałych?
• Usunięcia ognisk próchnicy
• Wyleczenia ostrych stanów zapalnych okołozębowych tkanek miękkich
• W przypadkach wskazanych przeprowadzenie zabiegów
regenerujących struktury kostne i plastyka tkanek miękkich
• Zrealizowania programu higienizacji jamy ustnej a w tym tkanek przyzębia
Czy choroby przyzębia stanowią p-wskazanie do zastosowania protez stałych?
według współczesnych poglądów choroby przyzębia nie stanowią przeciwskazań do zastosowania protez stałych pod warunkiem przestrzegania zasad ochrony przyzębia
Zasady projektowania protez stałych przy chorobach przyzębia:
1.Powinno dążyć się do odtworzenia fizjologicznych warunków okluzyjnych we wszystkich wariantach relacji czynnościowych → stracie fizjologiczne powinno mieć zastosowanie również w
przypadku protez, materiał powinien mieć odpowiednią ścieralność dostosowawczą
2.Uzupełnienia powinny zachować szerokość biologiczną i przestrzeń biologiczną (niebezpieczna jest zbyt głęboka preparacja pod korony lub z nawisającymi obrzeżami)
3.Dbałość o spełnienie wymogów prawidłowej okluzji i atraumatyczności w stosunku do tkanek przyzębia
4.Stosowanie koron schodkowych naddziąsłowych z otwartymi przestrzeniami przydziąsłowymi
5.Zmniejszenie aktywności przęsła mostu dwubrzeżnego w przypadku zmniejszonej wydolności przyzębia
6.Zwiększenie liczby filarów w stosunku do przęsła
7.Blokowanie zębów uzupełnienia resztkowego w odcinku przednim z zębami bocznymi
8. Stosowanie materiałów nie drażniących błony śluzowej
9.Modelowanie powierzchni z uwzględnieniem prawidłowej okluzji centrycznej i pozacentrycznej
10. Odtworzenie prawidłowej wysokości i dokładność w rejonie przyszyjkowym
11. Stosowanie konstrukcji umożliwiającej zachowanie odpowiedniej higieny (korony o nieznacznych wypukłościach, przęsło o wymiarze poprzecznym ograniczonym do koniecznego minimum zapewniającego skuteczność funkcjonalną przy oddaleniu od brzegu wyrostka itd.)
Jakie materiały powinno się stosować do protez stałych by odtworzyć fizjologiczne warunki okluzyjne?
materiały powinny posiadać biologiczną neutralność, walory estetyczne, wytrzymałość mechaniczną
właściwości te spełnia ceramika, materiały złożone
Czym jest szerokość biologiczna?
szerokość biologiczna – wymiar tkanek miękkich w obrębie brzegu wyrostka łączących kość z tkankami zęba czyli przyczep nabłonkowy i łącznotkankowy = 2 mm
Czym jest przestrzeń biologiczna?
przestrzeń biologiczna - rejon zębowo-dziąsłowy w skład którego wchodzi : nabłonek łączący, przyczep łącznotkankowy i szczelina dziąsłowa
Czym grozi preparacja pod koronę bez uwzględnienia szerokości biologicznej?
preparacja pod korony z nieuwzględnieniem szerokości
biologicznej (poniżej 3mm ) grozi stanami zapalnymi doprowadzając do utraty struktur kostnych
Na jaką głębokość poniżej brzegu dziąsła można wypreparować miejsce pod koronę?
dopuszczalna jest preparacja 0.5-1 mm poniżej brzegu dziąsła (korzystniejsze dla tk. przyzębia jest wypreparowanie korony naddziąsłowej)
Jakie czynniki mają wpływ na utrzymanie higieny protez stałych?
- Kształt konstrukcji i ich techniczne wykonanie
- Stosunek przęsła do błony śluzowej
- Rodzaj zastosowanego materiału
- Zabiegi higienizacyjne
Jaka relacja przęsła do brzegu wyrostka jest zalecana dla ochrony przyzębia?
- lepsze zastosowanie ma oddalenie szczytu od brzegu wyrostka w stopniu pozwalającym na swobodny przepływ śliny i płynów
- w przypadkach, w których konieczny jest kontakt przęsła z bł. śluzową (ze względów fonetycznych / estetycznych) powinien on przebiegać liniowo z zachowaniem włosowatej przestrzeni dla przepływu śliny i płynów oraz w celu przeciwdziałania uciskowi na tk. miękkie
Jaki materiał uzupełnień stałych może kontaktować się z błoną śluzową nie wywołując w niej procesów patologicznych?
kontakt z błoną śluzową powinien obejmować tylko części metalowe przęsła z wyeliminowaniem przylegania do błony śluzowej tworzywa lub miejsc łączenia metalu z tworzywem sztucznym (nie dotyczy porcelany)
Jaki rodzaj materiału działa najmniej drażniąco na błonę śluzową?
glazurowana porcelana, stopy złota (ale niezależnie od zastosowanego materiału jego powierzchnia powinna być gładka!)
