Protezy szkieletowe

Question 1

Zasady planowania elementów zakotwiczających w protezach częściowych:

Answer 1

● Najkorzystniejszą lokalizacją dla klamer i podparć są zęby trzonowe i przedtrzonowe
● ↑ liczby zębów z zakotwiczeniem → tym lepsze umocowanie protezy i korzystniejszy rozkład sił poziomych przekazywanych na poszczególne zęby filarowe,
● najkorzystniejszy kształt dla lokalizacji klamer mają zęby o wysokich koronach anatomicznych, wyraźnie zaznaczonym równiku i powierzchni retencyjnej pogłębiającej się pod kątem 8-15°
● niewielkie braki międzyzębowe boczne – zakotwiczenia na zęby ograniczające lukę obustronnie, na linii prostej wzdłuż wyrostka zębodołowego, brzeżnie do powierzchni podparcia protezy
● Bardziej rozległe jednostronne braki międzyzębowe boczne / osłabiony aparat ozębnowy – obustronne zblokowanie (zespolenie) dwóch zębów sąsiadujących z luką lub tylko od strony dystalnej a także włączenie do bloku oporowego zębów po
przeciwnej stronie łuku zębowego,
● rozległe obustronne braki międzyzębowe i/lub osłabiony aparat ozębnowy – objęcie klamrą zespołową nawet wszystkich pozostałych zębów,
● Niewielkie braki międzyzębowe przednie – klamry na zębach oddalonych od luki
● Rozległe braki międzyzębowe przednie – łyżkowa płyta podniebienna
● Brak skrzydłowy jednostronny – rozszerzenie zasięgu trzonu na przeciwną stronę łuku zębowego; klamra dwuramienna graniczy z luką; zespołowa po przeciwnej stronie
● Brak skrzydłowy obustronny – klamry obustronnie na zębach graniczących z luką i dodatkowo na zębach oddalonych od luki
● Braki mieszane – modyfikacje
● Linia prosta łącząca dwa zakotwiczenia powinna dzielić trzon protezy na dwie możliwie równe części (w odniesieniu do klamer – prosta łącząca końce ramion retencyjnych)
● Najlepiej aby obie linie klamrowe dzieliły powierzchnie podparcia na 4 równe części
● Można objąć zakotwiczeniami 3 zęby (1 po jednej stronie łuku, 2 po drugiej), wtedy linie klamrowe nie przecinają się, ale takie rozłożenie jest akceptowalne, bo takie umiejscowienie przeciwdziała ruchom obrotowym,
● Gdy obecny tylko 1 ząb - nie mocujemy na nim zakotwiczeń

Question 2

Klamry dwuramienne (dwustronne) - podział:

Answer 2

klamry dwuramienne (dwustronne) = przeciwlegle do powierzchni z ramieniem retencyjnym znajduje się drugie ramię:

a. jeśli przeciwległa powierzchnia zęba jest równoległa do analizatora lub ma wypukłość, drugie ramię klamry to ramię prowadzące
• ramię prowadzące klasycznie
• ramię prowadzące aktywnie
• ramię prowadzące biernie

b. jeśli przeciwległa powierzchnia zęba tworzy z analizatorem kąt zwrócony wierzchołkiem do dołu, drugie ramię klamry to ramię stabilizujące

Question 3

Ramię prowadzące klasycznie:

Answer 3

• na powierzchni klasycznej, zajmuje całą jej szerokość
• sztywne, prowadzi protezę wzdłuż obranego kierunku toru
• bez niego ramię retencyjne działałoby wyważająco na ząb (funkcja stabilizująca)
• klasycznie zależne, jeśli na powierzchni klasycznej zależnej

Question 4

Ramię prowadzące aktywnie:

Answer 4

• sprężynujące, prowadzi protezę wzdłuż obranego kierunku toru
• przebiega na I i II obszarze zęba oporowego

Question 5

Ramię prowadzące biernie:

Answer 5

• współpracuje z innymi ramionami tego rodzaju
• prowadzi biernie protezę wzdłuż obranego toru
• umożliwia wklinowanie protezy (występuje, gdy kierunek sił ściągających protezę jest inny niż kierunek toru wprowadzania protezy; wklinowanie jest tym lepsze, im dłuższe są powierzchnie prowadzące biernie)

Question 6

Ramię stabilizujące:

Answer 6

• tylko przenośnik sił poziomych (stabilizuje w ruchach poziomych)
• dwa ramiona stabilizujące nie zapewniają retencji!

Question 7

Ramię prowadzące a stabilizujące - kontakt z podłożem:

Answer 7

• ramię prowadzące - przy zdejmowaniu protezy z podłoża nie traci kontaktu z powierzchnią zęba tak długo, dopóki znajduje się na drodze wyprowadzania protezy
• ramię stabilizujące - z pierwszym ruchem po torze wyprowadzania traci kontakt z powierzchnią zęba

Question 8

Linia klamrowa - co to?

Answer 8

linia prosta łącząca końce części właściwych ra­mion retencyjnych dwóch pojedynczych klamer

Question 9

Ogólne zasady obowiązujące przy projektowaniu klamer zębowych:

Answer 9

1. zawsze klamry dwuramienne,
2. rozplanowanie klamer zgodnie z korzystnym przebiegiem linii klamrowej w stosunku do trzonu protezy (linia klamrowa - linia prosta łącząca końce ramion retencyjnych dwóch klamer zębowych),
3. odniesienie liczby i typu klamer do rodzaju, rozległości i umiejscowienia luki zębowej,
4. właściwe rozplanowanie klamry na powierzchniach klamrowych zęba oporowego w oparciu o analizę paralelometryczną,
5. jeśli tylko są wskazane, zawsze stosować klamry nieosiadające,
6. jeżeli pacjent ma już w jamie ustnej inne protezy metalowe, należy wykonać klamry z tego samego stopu, ewentualnie innego, lecz o tym samym potencjale elektrochemicznym,
7. u pacjentów ze schorzeniami przyzębia stosować szynoprotezy z klamrami zespołowymi okrężnymi, które blokują wszystkie lub tylko część pozostałych zębów, albo szyny innego typu.

Question 10

Kiedy możemy zaprojektować protezę z jedną linią klamrową?

Answer 10

Umocowanie protezy przez dwie klamry, których linia klamrowa dzieli powierzchnię podparcia na dwie części, bywa zadowalające w przypadku wysokich, dobrze anatomicz­ nie ukształtowanych zębów oporowych, gdyż umożliwiają one zaprojektowanie efektyw­ nie działających klamer.
Natomiast w warunkach, w których klamry umocowują protezę słabo, należy je tak rozmieszczać, aby występowały dwie krzyżujące się linie klamrowe, które podzielą powierzchnię podparcia protezy na cztery części.

Question 11

Rola podparcia ozębnowego:

Answer 11

Podparcie ozębnowe powoduje, że przekazywanie pionowych sił okluzyjnych na podłoże kostne odbywa się w sposób fizjologiczny za pośrednictwem ozębnej zębów filarowych. Odciąża to częściowo tkanki miękkie i niweluje częściowo śluzówkowe przenoszenie obciążeń okluzyjnych.

Question 12

Podparcie ozębnowo-śluzówkowe:

Answer 12

Zastosowanie elementów podpierających w konstrukcji protez ozębnowo-śluzówkowych ma na celu rozłożenie obciążeń pionowych przyjmowanych przez protezę częściowo na zęby oporowe, a częściowo na bezzębny wyrostek zębodołowy i dodatkową stabilizację protezy. Po zastosowaniu podparć aparat więzadłowy zębów filarowych amortyzuje w pewnych granicach zwiększone obciążenie pionowymi siłami okluzji, co tłumaczy się potencjalną zdolnością wyrównawczą ozębnej do przejęcia dodatkowego nacisku.

Question 13

Siły o jakim kierunku działania są niebezpieczne dla ozębnej?

Answer 13

Poziome siły żucia przedstawiają większe niebezpieczeństwo dla ozębnej, ze względu na zmniejszoną odporność aparatu więzadłowego na ten kierunek działania obciążeń → dlatego działania sił poziomych powinny być ograniczane przez specjalną konstrukcję elementów utrzymujących, ich liczbę oraz celowe rozmieszczenie w stosunku do łuku zębowego i trzonu protezy.

Question 14

Jakie elementy konstrukcji protezy zapewniają podparcie ozębnowe?

Answer 14

elementy podpierające:
• ciernie - postać wypustki wychodzącej samodzielnie z trzonu protezy lub jest elementem klamry tzw. podpartej, nieosiadającej; opiera się na powierzchni żującej zęba, guzek zębów siecznych, kłów
• nakłady (pokrywające powierzchnię żującą)
• bezklamrowe elementy utrzymujące protezy (pełnią również rolę podpierającą): teleskopy, podpórki kładkowe, zaczepy kulkowe, zasuwy, zamki, zespolenie korzeniowe dla protez overdenture

Question 15

Rodzaje podparć ze względu na rodzaj przenoszenia obciążeń:

Answer 15

• śluzówkowe

* ozębnowe

Question 16

Podział podparć ze względu na ich lokalizację:

Answer 16

• Podparcie bliskie – cierń znajduje się na powierzchni żującej zęba bezpośrednio graniczącego z luką, od strony luki (I strefa)
• Podparcie oddalone – cierń znajduje się na powierzchni żującej zęba bezpośrednio graniczącego z luką, po stronie przeciwległej do luki (II strefa)
• Podparcie dalekie – cierń znajduje się na drugim lub kolejnych zębach od luki

Question 17

Podział cierni McCrakena:

Answer 17

• Bezpośrednie – zlokalizowane na powierzchni zęba zwróconej do luki
• Pośrednie – zlokalizowane w miejscu oddalonym od luki

Question 18

Rodzaje podparć śluzówkowych:

Answer 18

• Płyty akrylowe (w protezach częściowych akrylowych)
• Płyty metalowo-akrylowe (najczęstsze w protezach szkieletowych)
• Płyty metalowe (rzadko, przy stomatopatiach)

Question 19

Rozpoznanie - co uwzględniamy?

Answer 19

• klasyfikacja braków zębowych
• stopień starcia zębów
• stopień i rodzaj zaników bezzębnych części wyrostków zębodołowych

Question 20

Projektowanie uzupełnienia prot na podstawie:

Answer 20

• modeli diagnostycznych (służą do oceny budowy łuków zębowych, stosunków zwarciowych zębów, przebiegu płaszczyzny zwarciowej, kształtu bezzębnego wyrostka zębodołowego)
• analizy paralelometrycznej (umożliwia wyznaczenie toru wprowadzania protezy, przeprowadzenie procedur przygotowawczych - szlifowanie korekcyjne zębów, likwidacja węzłów urazowych, ocena zębów filarowych pod kątem retencji protezy, rozmieszczenie i wybór kształtu klamer, ustalenie zasięgu płyty protezy)

Question 21

Braki skrzydłowe - rodzaje podparć:

Answer 21

oddalone lub dalekie → bliskie podparcie sztywne siodła skrzydłowego nie powinno być stosowane ponieważ działa jak dźwignia

W przypadku braków skrzydłowych należy stosować podparcia sztywne oddalone lub dalekie w celu równomiernego obciążenia całej powierzchni podłoża śluzówkowo-kostnego. W protezach skrzydłowych na ogół nie można osiągnąć równomiernego obciążenia podłoża stosując protezy z grupy osiadających, ani z podparciem sztywnym bliskim. Braki skrzydłowe stwarzają możliwość zakotwiczenia i podparcia siodła tylko na jednym jego końcu, w momencie gdy drugi opiera się swobodnie na śluzówkowym podłożu wyrostka zębodołowego (rozbudowany w tym kierunku).
Dalekie sztywne podparcie przenosi część obciążeń pionowych na zęby oporowe. Podparcie to jest również elementem utrzymującym protezę (uniemożliwia ruchy protezy wokół osi obrotu). Zmniejsza wyważające działanie klamer na ząb oporowy, ponieważ podparcie ozębnowe znajduje się do przodu od miejsca położenia ramienia retencyjnego. W trakcie osiadania klamra nie przechyla zęba w stronę luki (przesuwa się tylko po jego powierzchni).
Wg McCrakena cierń powinien być umiejscowiony tak daleko od siodła jak to tylko możliwe i usytuowany na zębie odpowiednim do przenoszenia dodatkowego obciążenia.
Im podparcie dalej od luki, tym mniejsza siła przenoszona na ząb, a większa na bezzębny wyrostek.
Podparcie ozębnowe dalekie korzystnie dawkuje siłę nacisku pionowego na ząb oporowy, ponieważ najsilniej obciąża ozębną przy nacisku na pierwszy ząb sztuczny, a najsłabiej przy nacisku na ostatni ząb sztuczny.

Question 22

Zalety podparcia dalekiego:

Answer 22

· Zwiększa powierzchnię podparcia protezy (poprawa stabilizacji)
· Uniemożliwia ruchy protezy wokół własnej osi (utrzymywacze pośrednie)
· Zmniejszanie wyważającego działania klamer na ząb oporowy (ponieważ podparcie jest umiejscowione do przodu od ramion retencyjnych klamry) → w trakcie osiadania protez klamra nie przechyla zęba oporowego, a jedynie przesuwa się po jego powierzchni
· Umiarkowane i równomierne obciążenie podłoża (siła obciążenia pionowego jest częściowo przekazywana ozębnej zęba oporowego a częściowo na cały wyrostek zębodołowy)

Question 23

Dlaczego podparcie dalekie w brakach skrzydłowych zmniejsza ryzyko przeciążenia zębów oporowych?

Answer 23

Dalekie podparcie wyklucza przeciążenie zęba oporowego przez pionowe siły żucia (działające na zęby sztuczne) z dwóch powodów:

1) przy dalekim podparciu nacisk na ząb oporowy jest mniejszy niż przy podparciu bliskim, ponieważ cierń znajduje się w większej odległości od siodła,
2) drugi z kolei (lub dalszy) pozostały ząb, licząc od luki, stanowi mocniejszy filar od pierwszego zęba, gdyż z obydwu stron podparty jest sąsiadami.

Question 24

Najkorzystniejsza konstrukcja protezy skrzydłowej dolnej:

Answer 24

· 2 siodła połączone łukiem lub przerzutem o rozległym zasięgu,
· Siodła maksymalnie rozprzestrzenione (szczególnie ważne dla rozłożenia pionowych sił żucia jest przykrycie płytą całego trójkąta pozatrzonowcowego, a dla stabilizacji bocznej siodła — całych bocznych stoków wyrostka zębodołowego)
· Połączenie z zębami granicznymi za pomocą klamer dwuramiennych z podparciem oddalonym lub stosowanie podparcia dalekiego
· Zęby sztuczne sięgają 2/3 siodła, a 1/3 dystalna część siodła pozostaje wolna od zębów (przynajmniej 1 cm musi być wolny od zębów)
· Redukcja sił żucia przez zwężenie powierzchni żującej i obniżenie guzków zębów sztucznych

Question 25

Czego nie wolno stosować w uzupełnianiu braków skrzydłowych?

Answer 25

· Bliskiego podparcia – działa jak dżwignia
· Protez osiadających – siły działające na siodło powodują wciskanie przedniego brzegu płyty w przyzębie zęba oporowego co w konsekwencji doprowadza do jego uszkodzenia i zaniku

Question 26

Gdzie znajduje się miejsce w protezie skrzydłowej gdzie siły pionowe przestają się przenosić na podłoże przez podparcie ozębnowe?

Answer 26

w przybliżeniu w połowie odległości między cierniem a tylnym końcem siodła; przy bliskim podparciu miejsce to znajduje się bliżej końca szeregu zębów sztucznych niż przy podparciu dalekim

Question 27

Siodła z dalekim podparciem dzieli się na:

Answer 27

· część ozębnowo-śluzówkową

· część wyłącznie śluzówkową

Question 28

Od czego zależy wielkość części ozębnowo-śluzówkowej i wyłącznie śluzówkowej w siodle z podparciem dalekim?

Answer 28

w dużej mierze od kształtu wyrostka zębodołowego, na którym leży siodło:
· Wyrostek skierowany dystalnie ku górze - część ozębnowo-śluzówkową największa (czasem obejmuje całe siodło)
· Wyrostek wklęsły - największa część wyłącznie śluzówkowa
· Wyrostek poziomy – oby dwie części równe

Question 29

Kierunkowe działanie klamer - na czym polega?

Answer 29

Ramię retencyjne umocowuje „do przodu” wtedy, kiedy koniec jego części właściwej zwrócony jest ku przodowi, a umocowuje „do tyłu” wtedy, kiedy koniec jego części właściwej zwrócony jest ku tyłowi.

Pojęcie kierunkowego działania klamer odnosi się konkretnie do kierunkowego działania ramienia retencyjnego klamry. Ma ono zastosowanie w przypadkach, gdy występuje możliwość zdjęcia protezy niezgodnie z torem wyprowadzenia, wg którego została zaprojektowana klamra. Wzdłuż tego innego kierunku najłatwiej może spadać proteza podczas funkcji jamy ustnej. Jeśli w takim przypadku ramię retencyjne jest zaprojektowane nieprawidłowo, to podczas odsuwania protezy od podłoża po powierzchni zęba zaczyna się najpierw przesuwać jego część pośrednia, a koniec części właściwej wykonuje tylko pewien obrót na powierzchni retencyjnej.
Funkcja umocowująca kierunkowa klamry jest wytwarzana poprzez takie zaprojektowanie przebiegu ramienia retencyjnego, aby przy zdejmowaniu protezy wzdłuż każdej drogi wyprowadzenia koniec jego części właściwej zaczął się przesuwać po powierzchni zęba równocześnie z częścią pośrednią (nie później). W tym celu podczas projektowania koniec części właściwej ramienia retencyjnego należy skierować w stronę tej części trzonu protezy, która wg przewidywań będzie najbardziej narażona na odsuwanie od podłoża.

Przykłady:

1. Braki przednie rozległe lub ograniczone - koniec części właściwej ramienia retencyjnego powinien być skierowany do przodu w stronę luki.
2. Braki skrzydłowe — koniec części właściwej powinien być skierowany ku tyłowi.
3. Braki mieszane – koniec części właściwej powinien być skierowany jednocześnie ku przodowi i tyłowi

Question 30

W przypadku jakich braków stosujemy kierunkowe działanie klamer?

Answer 30

· Braki skrzydłowe
· Braki zębów przednich
· Braki międzyzębowe boczne, przy których na zębach okalających luki z przodu lub tyłu nie ma powierzchni retencyjnych

Question 31

Przykłady klamer z ramionami retencyjnymi umocowującymi kierunkowo:

Answer 31

· Klamra powrotna
· Klamra złożona z 2 ramion retencyjnych, z których jedno jest skierowane do przodu, a drugie ku tyłowi
· Klamra naddziąsłowa z 1 lub 2 zakończeniami ramion retencyjnych

Question 32

Kiedy kierunkowa funkcja umocowująca ramienia retencyjnego jest najbardziej efektywna?

Answer 32

• kiedy koniec jego części właściwej jest zaprojektowany na pierwszym obszarze zęba oporowego
• występowanie kierunkowej funkcji ramienia retencyjnego zależy również od tzw. pośredniego utrzymywacza

Question 33

Co się dzieje jeśli nie wykonamy klamry z kierunkową funkcją umocowującą gdy jest to wymagane?

Answer 33

Ramię retencyjne nieukierunkowane i bez udziału pośredniego utrzymywacza nie zapobiegnie ruchom (od i do podłoża) wolnego brzegu protezy, np. podczas żucia kleistych pokarmów. Wówczas bowiem koniec części właściwej ramienia retencyjnego zostanie przesunięty nie w kierunku największej
wypukłości, lecz szyjki zęba oporowego. W efekcie część właściwa ramienia retencyjnego traci kontakt z powierzchnią zęba, a więc traci funkcję umocowujacą.

Question 34

Powierzchnia retencyjna - co to?

Answer 34

powierzchnia zęba zawarta między linią największej wypukłości a brzegiem dziąsła, w stosunku do tej powierzchni, na której lokalizuje się retencyjne klamry, należy zawsze wyznaczać odpowiednią powierzchnię dla umieszczenia ramienia prowadzącego

Question 35

Cechy powierzchni retencyjnej:

Answer 35

● długość​ (3,0 mm) - od brzegu dziąsła do linii największej wypukłości
● szerokość (3,0 mm)- mierzonej wzdłuż linii największej wypukłości (szerokość powierzchni retencyjnej może być równa obwodowi zęba - w przypadku gdy linia największej wypukłości pokrywa się z obwodem zęba, nie schodząc do brzegu dziąsła, co zdarza się rzadko)
● głębokość (0,5 mm) - odległość między powierzchnią zęba a analizatorem, będącym w kontakcie z linią największej wypukłości zęba; głębokość mierzona przy największej wypukłości zęba jest najmniejsza i powiększa się w kierunku brzegu dziąsła;
● stopień pogłębiania się (8-15°) - zależy od wielkości kąta utworzonego między tą powierzchnią a analizatorem; w miarę powiększania się tego kąta stopień pogłębiania wzrasta w kierunku szyjki zęba

Question 36

Powierzchnia prowadząca klasyczna:

Answer 36

1. powierzchnia zęba równoległa do analizatora
2. w stosunku do powierzchni retencyjnej jest zlokalizowana w następujących wariantach przestrzennych:
   ● na przeciwległej ścianie tego samego zęba,
   ● na analogicznej ścianie (w odniesieniu do powierzchni retencyjnej) zęba stojącego po przeciwległej stronie łuku zębowego,
   ● na przeciwległej ścianie stycznej zęba ograniczającego lukę z drugiej strony tej luki
3. szerokość powierzchni prowadzącej klasycznej powinna być równa szerokości co najmniej jednej ze ścian zęba oporowego (policzkowej, językowej lub stycznych)

Question 37

Powierzchnia prowadząca klasyczna zależna:

Answer 37

stanowi pewną odmianę powierzchni prowadzącej klasycznej, jest wąska i zajmuje tylko część powierzchni jednej ze ścian zęba oporowego

1. powierzchnia zęba równoległa do analizatora
2. w stosunku do powierzchni retencyjnej jest zlokalizowana w następujących wariantach przestrzennych:
   ● na przeciwległej ścianie tego samego zęba,
   ● na analogicznej ścianie (w odniesieniu do powierzchni retencyjnej) zęba stojącego po przeciwległej stronie łuku zębowego,
   ● na przeciwległej ścianie stycznej zęba ograniczającego lukę z drugiej strony tej luki

!! 3. jest WĄSKA i ZAJMUJE TYLKO CZĘŚĆ powierzchni jednej ze ścian zęba oporowego

Question 38

Powierzchnia prowadząca aktywna:

Answer 38

!!!1. powierzchnia RETENCYJNA względem innej powierzchni retencyjnej

2. w stosunku do powierzchni retencyjnej jest zlokalizowana w następujących wariantach przestrzennych:
   ● na przeciwległej ścianie tego samego zęba,
   ● na analogicznej ścianie (w odniesieniu do powierzchni retencyjnej) zęba stojącego po przeciwległej stronie łuku zębowego,
   ● na przeciwległej ścianie stycznej zęba ograniczającego lukę z drugiej strony tej luki
3. szerokość powierzchni powinna być równa szerokości co najmniej jednej ze ścian zęba oporowego (policzkowej, językowej lub stycznych)

Powierzchnia retencyjna od powierzchni prowadzącej aktywnej różni się tym, że szerokość powierzchni prowadzącej aktywnie jest równa co najmniej jednej ze ścian zęba, czyli znajduje się w pierwszym i drugim obszarze zęba oporowego.

Question 39

Powierzchnia prowadząca bierna:

Answer 39

1. powierzchnia zęba równoległa do analizatora

!!! 2. w stosunku do INNEJ POWIERZCHNI RÓWNOLEGŁEJ DO ANALIZATORA jest zlokalizowana w następujących wariantach przestrzennych:
● na przeciwległej ścianie tego samego zęba,
● na analogicznej ścianie (w odniesieniu do powierzchni retencyjnej) zęba stojącego po przeciwległej stronie łuku zębowego,
● na przeciwległej ścianie stycznej zęba ograniczającego lukę z drugiej strony tej luki

3. szerokość powierzchni powinna być równa szerokości co najmniej jednej ze ścian zęba oporowego (policzkowej, językowej lub stycznych)

Question 40

Powierzchnia stabilizacyjna:

Answer 40

powierzchnia tworząca z ramieniem analizatora kąt, którego wierzchołek znajduje się przy brzegu dziąsła

Question 41

Powierzchnia pośrednia:

Answer 41

powierzchnia tworząca z ramieniem analizatora kąt, którego wierzchołek znajduje się na linii największej wypukłości zęba i znajduje się nad powierzchnią retencyjną (pomiędzy linią największej wypukłości a brzegiem pow żującej)

Question 42

Powierzchnia wprowadzająca:

Answer 42

część powierzchni pośredniej, po której przesuwa się ramię klamry podczas zakładania protezy; występowanie tej powierzchni ułatwia zakładanie protezy na podłoże

Question 43

Przygotowanie wstępne prot - wykonanie koron:

Answer 43

· konieczności obniżenia zwarcia
· ochrony zębów przed próchnicą
· odbudowy kształtu anatomicznego zębów w celu uzyskania retencji protezy (kształt koron protetycznych wykonywanych na zęby klamrowe modeluje się bezwzględnie pod kontrolą paralelometru)

Question 44

Przygotowanie wstępne prot - wykonanie wkładów koronowo korzeniowych:

Answer 44

· uzyskujemy dodatkowe zęby filarowe do wykorzystania
· hamujemy resorpcję wyrostka zębodołowego

Question 45

Przygotowanie wstępne prot - wykonanie wkładów koronowo korzeniowych:

Answer 45

· szynują uzębienie resztkowe

· w odcinku przednim zapewniają estetykę w przypadku konieczności oddania protezy do naprawy

Question 46

Przygotowanie wstępne prot - krótkie mosty i zblokowane korony:

Answer 46

· szynują uzębienie resztkowe

· w odcinku przednim zapewniają estetykę w przypadku konieczności oddania protezy do naprawy

Question 47

Przygotowanie wstępne prot - zęby własne pacjenta:

Answer 47

· zabiegi wyrównania płaszczyzny zwarciowej
· szlifowanie korekcyjne

następnie miejsca te polerujemy i zabezpieczamy preparatami fluoru

Question 48

Selektywne szlifowanie ze względów czynnościowych:

Answer 48

ma na celu eliminację przedwczesnych kontaktów w zwarciu centralnym i wszystkich pozacentralnych położeniach zwarciowych żuchwy (spowodowanych np. przemieszczenia zębów na skutek długotrwałego pozostawienia braków częściowych)

Question 49

Przygotowanie wstępne prot - podniesienie wysokości zwarcia przez:

Answer 49

• Stosowanie akrylowych szyn zgryzowych

• Rekonstrukcja powierzchni zwarciowych z użyciem tworzyw kompozytowych:
· Polecane gdy konieczność odtworzenia stref podparcia przy współistnieniu licznych wypełnień na pow. zwarciowych zębów bocznych (gdy nie wymagają stosowania koron protetycznych)
· Należy zarejestrować zwarcie konstrukcyjne na okluzyjnej pow. wzornika
· W trakcie odbudowy masą kompozytowa wycina się kolejne odcinki wosku w zakresie odbudowywanych powierzchni łuków zębowych, z pozostawieniem fragmentów utrzymujących zarejestrowane zwarcie.
· Efektem jest kontrolowana rekonstrukcja zębów w ustalonym wcześniej nowym przestrzennym położeniu żuchwy.

Question 50

Na jaką odległość od brzegu dziąsłowego należy odsunąć brzeg płyty protezy szkieletowej?

Answer 50

na odległość ok. 10,0 mm w celu wyeliminowania urazu tkanek przyzębia → mniejsze oddalenie brzegu płyty może wywołać w tej okolicy stany zapalne i przerost błony śluzowej

Question 51

Jaką szerokość i grubość powinien mieć łącznik podniebienny?

Answer 51

szerokość ok. 10,0 mm, a grubość ok. 1,0 mm; węższy przerzut (łuk) podniebienny powinien mieć jednocześnie większą grubość, co jest gorzej tolerowane przez język i dlatego nie jest wskazana jego lokalizacja w okolicy fałdów podniebiennych lub w ich bliskim sąsiedztwie

Question 52

Jaką szerokość i grubość powinien mieć łuk podjęzykowy?

Answer 52

powinien mieć kształt owalny i grubość ok. 2,0-3,0 mm.

Question 53

Gdzie powinien przebiegać łuk podniebienny?

Answer 53

poza linią biegnącą między zębami szóstymi lub w bliskim sąsiedztwie tej okolicy

Question 54

Gdzie powinien przebiegać łuk podjęzykowy?

Answer 54

na stoku językowym części zębodołowej żuchwy w oddaleniu ok. 5,0 mm od rąbka dziąsłowego

Question 55

Redukcja płyty protezy szkieletowej w szczęce:

Answer 55

jeżeli to jest możliwe, redukuje się płytę w okolicy fałdów podniebiennych i w strefie gruczołowej, głownie w okolicy przejścia w podniebienie miękkie; najlepszym miejscem dla zredukowanej płyty protezy górnej jest powierzchnia podniebienia między zębami 17, 16, 15 oraz 25, 26, 27

maksymalne zmniejszenie zasięgu płyty jest możliwe w przypadku istnienia warunków do zastosowania takiej liczby elementów utrzymujących i podpierających protezę oraz takiego ich rozmieszczenia, która zapewnia stabilizację czynnościową oraz równomierne obciążenie okluzyjne nieprzekraczające fizjologicznej wydolności przyzębia zębów filarowych

Question 56

Redukcja płyty protezy szkieletowej w żuchwie:

Answer 56

ze względu na stosunkowo małe pole protetyczne, konstrukcja protezy częściowej wymaga rozległego przykrycia bezzębnych odcinków wyrostka zębodołowego, głównie w okolicy po usuniętych zębach trzonowych i okolicy zatrzonowcowej; w przypadku braków skrzydłowych w żuchwie siodło skrzydłowe powinno być maksymalnie rozprzestrzenione, szczególnie ważne jest przykrycie trójkąta zatrzonowcowego łącznie z guzkiem żuchwowym do granicy przyczepu więzadła skrzydłowo-żuchwowego = siodło skrzydłowe powinno mieć zasięg tak rozległy jak płyta
protezy całkowitej w tej okolicy (w tym celu pobiera się wycisk czynnościowy na łyżce indywidualnej)

maksymalne zmniejszenie zasięgu płyty jest możliwe w przypadku istnienia warunków do zastosowania takiej liczby elementów utrzymujących i podpierających protezę oraz takiego ich rozmieszczenia, która zapewnia stabilizację czynnościową oraz równomierne obciążenie okluzyjne nieprzekraczające fizjologicznej wydolności przyzębia zębów filarowych

Question 57

Klamry proste:

Answer 57

ramię retencyjne przebiega na jednej powierzchni zęba klamrowego (przedsionkowej lub językowej), rozpoczyna się powyżej równika, po czym zdąża najkrótszą drogą do określonego punktu największej wypukłości zęba, przekracza ją i kończy się na określonej głębokości powierzchni retencyjnej (0,15-0,40 mm), drugie ramię klamry sytuuje się zależnie od kształtu i stosunku przeciwległej powierzchni zęba do pionu - przy obranym torze wprowadzania protezy

Question 58

Klamry powrotne:

Answer 58

ramię retencyjne przebiega na jednej powierzchni zęba klamrowego (przedsionkowej lub językowej) pętlowo wygiętym łukiem, powyżej równika biegnie niemal poziomo w kierunku przeciwległej powierzchni stycznej przez całą lub prawie całą szerokość powierzchni klamrowej, następnie zagina się gwałtownie ku dołowi, przekracza równik, po czym zawraca w kierunku trzonu klamry i kończy się na określonej głębokości powierzchni retencyjnej (0,20-0,45 mm), drugie ramię przebiega według zasad projektowania klamry prostej

Question 59

Klamry naddziąsłowe:

Answer 59

ramię retencyjne przylega do jednej powierzchni zęba (przedsionkowej lub językowej) tylko częścią właściwą, która może mieć postać jednego lub dwóch krótkich ramion sprężystych skierowanych w przeciwne strony i umieszczonych na określonej głębokości powierzchni retencyjnej (0,45-0,80 mm), drugie ramię klamry, które leży na przeciwległej powierzchni zęba, projektuje się według zasad podanych dla klamry prostej.

bark (część pośrednia) klamry naddziąsłowej przebiega od miejsca połączenia z częścią właściwą do trzonu protezy w pewnym oddaleniu od błony śluzowej wyrostka zębodołowego, przechodzi bezpośrednio w trzon protezy i ma różną długość dostosowaną do potrzeb, jeżeli konieczne jest zwiększenie elastyczności ramienia retencyjnego, należy wydłużyć bark

ramię retencyjne naddziąsłowe może być projektowane na dowolny rodzaj zębów, nawet przy braku powierzchni wprowadzającej

niekiedy część właściwa jest zredukowana do tak małego fragmentu (,,punktu”), że klamra tego typu nosi nazwę ,,punktowej” (Bonyharda)

Question 60

Klamry okrężne:

Answer 60

= pierścieniowe, to szczególny rodzaj klamer lanych z cierniem, które obejmują jednym ramieniem trzy lub cztery powierzchnie obwodowe zęba filarowego, koniec części właściwej klamry pierścieniowej umieszcza się na głębokości 0,50 - 0,80 mm

stanowi kompletną pojedynczą klamrę i jest wyjątkiem od reguły głoszącej, że klamrę tworzą dwa ramiona

Question 61

Klamra - co to?

Answer 61

urządzenie zapewniające umocowanie protezy zębowej, składa się z ramion, które mogą pełnić funkcje stabilizacyjną, retencyjną i prowadzącą

Question 62

Klamra samodzielna:

Answer 62

• składa się z ramienia retencyjnego oraz z prowadzącego klasycznie lub aktywnie
• klamry samodzielne umocowują niezależnie od innych elementów protezy

Question 63

Klamra zależna:

Answer 63

Umocowuje dzięki współdziałaniu z innymi klamrami zależnymi lub samodzielnymi lub z powierzchniami trzonu protezy; te powierzchnie spełniają wówczas funkcję prowadzącą w stosunku do ramienia retencyjnego klamry.
Klamry zależne mogą być tworzone przez ramiona:
· Ramię retencyjne lub prowadzące aktywnie i stabilizujące.
· Dwa ramiona retencyjne
· Ramię retencyjne i prowadzące klasycznie zależne
· Ramię prowadzące klasycznie i stabilizujące

Question 64

Klamra ciągła:

Answer 64

Klamrą ciągłą nazywa się metalowe pasmo, które przebiega po językowych, rzadziej policzkowych, powierzchniach dwóch lub większej liczby zębów. Klamra ciągła może być projektowana tylko na powierzchniach zębów górnokątowych i na powierzchniach równoległych do analizatora. Klamry ciągłe stosowane są w celu rozłożenia bocznych lub pionowych sił żucia na większą liczbę zębów, dla polepszenia stabilizacji protezy oraz jako łączniki poszczególnych elementów protezy, dla których przyjęła się nazwa „łuk zębowy”. Klamra ciągła może brać udział w umocowaniu protezy tylko wtedy, gdy w jej składzie znajdują się ramiona prowadzące. Klamra ciągła, nawet długa — obejmująca np. sześć zębów — przebiega najczęściej tylko po powierzchniach górnokątowych

Question 65

Klamry zespołowe:

Answer 65

Klamrą zespołową nazywa się element protezy powstający z połączenia co najmniej dwu lub większej liczby klamer pojedynczych na zębach oporowych, które stoją obok siebie w nieprzerwanym szeregu. Klamry zespołowe stanowią najczęściej połączenie dwóch klamer pojedynczych umieszczanych na zębach w odcinku tylnym i bocznym (w szczęce lub żuchwie).
Klamry zespołowe stosowane są w następujących celach:
1. Dla polepszenia umocowania protezy w przypadkach niezbyt pomyślnych warunków jej utrzymania się na podłożu.
2. Dla wykorzystania większej liczby zębów oporowych do odbioru ucisku, który skierowany jest na ozębną poprzez protezę podczas żucia; dzięki temu ucisk rozkłada się na ozębną większej liczby zębów. Jest to korzystniejsze od sytuacji, w której tylko pojedyncze zęby oporowe zostałyby ujęte klamrami.
3. Dla uzyskania silnego umocowania protezy na zębach tylnych, co pozwala uniknąć niekiedy stosowania klamer na zębach przednich (ze względów estetycznych).
W klamrze zespołowej pojedyncze klamry zespalane są za pośrednictwem ramion prowadzących klasycznie lub stabilizujących.

Question 66

Klamra stabilizująca:

Answer 66

taka klamra nie występuje → w przypadku klamry możemy mówić jedynie o ramieniu stabilizującym.

Question 67

Ramię stabilizujące:

Answer 67

ramię, które znajduje się na powierzchni stabilizującej; jest tylko przenośnikiem poziomych sił żucia na ząb oporowy, przy zdejmowaniu protezy z podłoża równocześnie z pierwszym ruchem o torze wyprowadzania ramię traci kontakt z powierzchnią zęba; jest sztywne, nie odkształca się sprężyście podczas użytkowania protezy.

dwa ramiona stabilizujące nie tworzą klamry, ponieważ nie umocowują one protezy na podłożu, za ich pośrednictwem przenoszone są na podłoże tylko boczne siły, które powstają podczas żucia

Question 68

Linia klamrowa - co to?

Answer 68

nazywa się linię prostą łączącą końce części właściwych ramion retencyjnych dwóch pojedynczych klamer, klamry należy tak rozmieszczać, aby linia klamrowa dzieliła powierzchnię podparcia protezy na dwie, możliwie równe części, przy rozmieszczeniu klamer według powyższej zasady linia klamrowa jest osią obrotu protezy

Question 69

Linia podparć - co to?

Answer 69

linia łącząca ciernie protezy ruchomej, w protezach skrzydłowych i międzyzębowych przednich powinna przebiegać poza linie klamrową i nie powinna się stykać z brzegiem siodła, w przypadku braków mieszanych przebieg linii podparcia (jednej lub kilku) jest podporządkowany topografii resztkowego uzębienia

Question 70

Powierzchnia podparcia protezy - co to?

Answer 70

obszar pola protetycznego ograniczony przez linie łączące najbardziej wysunięte ku obwodowi części protezy, położone na poziomych lub skośnych powierzchniach pola protetycznego, mogą to być powierzchnie wyrostka zębodołowego i podniebienia lub powierzchnie żujące i brzegi sieczne zębów oporowych

Question 71

Podział klamer zębowych ze względu na sposób wykonania:

Answer 71

doginane (druciane, prefabrykatów) i lane

Question 72

Podział klamer zębowych ze względu na typ ramion retencyjnych:

Answer 72

proste, powrotne, okrężne, naddziąsłowe

Question 73

Podział klamer zębowych ze względu na sposób przenoszenia obciążeń pionowych na podłoże protetyczne:

Answer 73

osiadające (niepodparte), nieosiadające (podparte); posiadające element podporowy (cierń)

Question 74

Podział klamer zębowych ze względu na zasięg:

Answer 74

jednozębowe (pojedyncze), wielozębowe (zespołowe lub ciągłe)

Question 75

Podział klamer zębowych ze względu na rozkład sił działania utrzymującego:

Answer 75

samodzielne i zależne