Masy wyciskowe Flashcards
Jakie warunki powinna spełniać masa wyciskowa?
- obojętność biologiczna (nieszkodliwość dla środowiska jamy ustnej)
- dokładność odwzorowywania szczegółów pola protetycznego
- łatwość przyrządzania
- optymalny czas tężenia w jamie ustnej
- odpowiednia sprężystość (= pamięć kształtu)
- odporność mechaniczna umożliwiająca wykonanie modelu bez uszkodzeń
- przyjemny smak i zapach
- łatwość wprowadzania i usuwania z jamy ustnej
- łatwość oddzielenia od modelu
- możliwość dezynfekowania wycisków
Na jakie główne grupy dzielimy masy wyciskowe?
- sztywne (nieelastyczne) i elastyczne
* tężejące pod wpływem rekcji chemicznych i termoplastyczne
Jakie wyróżniamy rodzaje sztywnych mas wyciskowych?
- gips wyciskowy
- gutaperka
- masy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe
- masy żywiczno-woskowe (stensowe)
- woski wyciskowe
Jak dzielimy elastyczne masy wyciskowe?
A. hydrokoloidowe
• agarowe (odwracalne)
• alginatowe (nieodwracalne)
B. elastomery
• polisulfidowe
• polieterowe
• silikonowe
C. specjalnego przeznaczenia
Który rodzaj sztywnych mas wyciskowych znajduje jeszcze zastosowanie?
masa tlenkowo-cynkowo-eugenolowa
Jaki warunek musi spełniać powierzchnia pola protetycznego by można było zastosować sztywną masę wyciskową?
brak podcieni
Reakcja wiązania gipsu jest reakcją endo- czy egzotermiczną?
reakcja egzotermiczna
Według jakiego wzoru przebiega reakcja wiązania gipsu?
półwodny siarczan + woda → dwuwodny siarczan + energia
2CaSO4 • 1/2 H2O + 3H2O → 2(CaSO4 • 2H2O) +3000 kal
Jakie wyróżniamy masy wyciskowe tężejące pod wpływem reakcji chemicznych?
- gips wyciskowy
- masy alginatowe
- pasty wyciskowe
- elastomery
Jakie wyróżniamy masy wyciskowe termoplastyczne?
- gutaperka
- masy Stentsa
- masy agarowe
- woski wyciskowe
Jakie wyróżniamy substancje przyspieszające proces wiązania gipsu?
= katalizatory dodatnie
- chlorek sodu (sól kuchenna)
- chlorek potasu
- siarczan (VI) potasu
do 3% objętości
Jakie wyróżniamy substancje spowalniające proces wiązania gipsu?
= katalizatory ujemne
- ałun glinowo-potasowy
- boraks
- cytrynian sodu
Jak działa dodatek kredy lub talku do gipsu?
zwiększa jego łamliwość
W jakiej temperaturze gutaperka staje się plastyczna?
40-60°C
W jakiej temperaturze masy stensowe stają się plastyczne?
45-60°C
Jakie zastosowanie znajdują masy wyciskowe tlenkowo-cynkowo-eugenolowe?
- do wycisków czynnościowych na łyżkach indywidualnych bezzębnej szczęki i żuchwy
- do wycisków podścielających
- wyciski złożone dla protez natychmiastowych
- szczególnie zalecane do wycisków ekstensyjnych (rozprzestrzeniających)
Jakie wady i zalety mają masy wyciskowe tlenkowo-cynkowo-eugenolowe?
ZALETY:
• wystarczająco wierni odtwarzają pole protetyczne
• nie wykazują tendencji do szybkiej zmiany objętości
WADY:
• brak elastyczności (pamięci kształtu)
• kruchość po związaniu
• eugenol może wywoływać podrażnienia błony śluzowej
W jakiej temperaturze woski wyciskowe stają się plastyczne?
36-37°C
Do czego służą agarowe masy wyciskowe?
- do powielania modeli roboczych w procesie wykonawstwa protez szkieletowych i niektórych protez stałych
- wykorzystywane wyłącznie w laboratorium
Do czego służą alginatowe masy wyciskowe?
- na modele diagnostyczne
- w bezzębiu w celu wykonania łyżek indywidualnych
- na modele robocze pod protezy częściowe akrylowe, szkieletowe i aparaty ortodontyczne
- na modele zębów przeciwstawnych
Jakie wady i zalety posiadają alginatowe masy wyciskowe?
ZALETY: • przyjemny smak i zapach • nietoksyczne • hydrofilne (możliwość pobierania wycisków w wilgotnym środowisku) • wystarczająca dokładność
WADY:
• ulegają zmianom objętościowym zarówno w środowisku wodnym, jak i w powietrzu atmosferycznym
Jak dzielimy elastomery ze względu na rodzaj reakcji chemicznej zachodzącej podczas ich utwardzania?
- kauczuki poli-WIN-ylosiloksanowe - utwardzane na drodze polimeryzacji ADDYCYJNEJ
- kauczuki poli-ME-tylosiloksanowe - utwardzane na drodze polimeryzacji KONDENSACYJNEJ
Jak dzielimy masy elastomerowe ze względu na ich gęstość?
- masa o gęstej konsystencji i dużej prężności
- pasta o średniej gęstości
- pasta o rzadkiej, płynnej konsystencji
Jakie zastosowanie pełnią gęste elastomery?
pierwsza warstwa wycisków dwuwarstwowych - dwuczasowych wykonywanych dla protez stałych
Jakie zastosowanie pełnią elastomery o średniej gęstości?
- jednowarstwowe - jednoczasowe
- dwuwarstwowe - jednoczasowe (faza gęstsza aplikowana na łyżkę wyciskową)
- wyciski czynnościowe bezzębia na łyżkach indywidualnych
- druga warstwa wycisków dwuwarstwowych
Jakie zastosowanie pełnią elastomery o płynnej konsystencji?
- druga warstwa w wyciskach dwuwarstwowych
- dwuwarstwowe - jednoczasowe (faza rzadsza aplikowana do kieszonki dziąsłowej)
- wyciski czynnościowe bezzębia
Jakie wady i zalety posiadają polisulfidowe masy wyciskowe?
ZALETY:
• elastyczne
WADY:
• zmiana objętości (pogłębiająca się z upływem czasu)
• skurcz polimeryzacyjny
• ograniczona odporność na rozerwanie
• wymagają akrylowej łyżki indywidualnej oraz cienkiej warstwy masy (do 3 mm)
• procesowi ich wiązania towarzyszy wzrost temperatury o 3-4°C (mogą drażnić miazgę oszlifowanych zębów filarowych = powodować ból)
• nie tolerują wilgoci w obrębie kieszonki dziąsłowej
Jak dzielimy polieterowe masy wyciskowe?
- światłoutwardzalne (konsystencja rzadka w strzykawkach i gęsta w tubach)
- chemoutwardzalne (konsystencja rzadka, średnia i gęsta)
Jakie są wady i zalety chemoutwardzalnych mas wyciskowych polieterowych?
ZALETY:
• minimalne zmiany wymiarów podczas wykonywania wycisków (najmniejsza kurczliwość pośród elastomerów <0,1%)
• wysoki stopień dokładności
• łatwo wpływa do kieszonki dziąsłowej
• możliwość wielokrotnego odlewania modelu z jednego wycisku
• krótki czas tężenia
WADY:
• procesowi ich wiązania towarzyszy wzrost temperatury o 4,2°C (mogą drażnić miazgę oszlifowanych zębów filarowych = powodować ból)
• należy przechowywać na sucho (wiąże wodę)
• duża sztywność (trudność podczas usuwania z jamy ustnej i przyczyna odłamywania zębów podczas uwalniania modelu gipsowego)
• środki obkurczające zawierające siarczan żelaza (którym mogą być nasączone nici retrakcyjne) mogą zakłócać proces wiązania masy
• nie należy ich stosować u pacjentów, u których rozpoznano jakiekolwiek alergie
• należy unikać bezpośredniego kontaktu materiału ze skórą
Przy jakiej długości fali masy polieterowe światłoutwardzalne ulegają polimeryzacji?
480nm