Korony + licówki Flashcards
Licówki - wskazania:
• zmiana barwy zębów opornych na wybielanie:
➢ przebarwienia po leczeniu tetracykliną
➢ niepowodzenia w wybielaniu zewnątrz- i wewnątrzkomorowym
• zmiana kształtu zębów
➢ zamknięcie diastem i otwartych przestrzeni miedzyzebowych
➢ wydłużenie koron, odbudowa brzegów siecznych po urazach
➢ odbudowa zębów z rozległym ubytkami klasy IV i V
➢ odbudowa zębów z erozją szkliwa
➢ odbudowa okluzji startych zębów przednich
➢ poprawa kształtu zębów z anomalii morfologicznymi wrodzonymi lub nabytych
• niewielkie zmiany położenia zębów:
➢ korekta nieznacznych rotacji zębów i przechyleń,
➢ przesunięcie linii pośrodkowej siekaczy
• kombinacje wskazań
Licówki - przeciwwskazania:
- obecność silnych parafunkcji, bruksizm → zbyt duże siły zwarcia
- zęby niewystarczająco pokryte szkliwem → brak retencji (duże starcia, zęby krótkie, z licznymi wypełnieniami, z zaawansowaną hipoplazją szkliwa)
- nieustabilizowane periodontopatie przyzębia brzeżnego
Jakie są zalety kompozytowych licówek w porównaniu z ceramicznymi?
- tańsze
- wymagają mniejszej preparacji zębów
- jedna wizyta
Jakie są wady kompozytowych licówek w porównaniu z ceramicznymi?
- gorsza estetyka
- niestabilna integracja brzeżna
- mogą pojawić się przebarwienia
- mniejsza trwałość (2-5 lat)
- wysoka ekspansja termiczna i duża elastyczność → nie przywraca biomechanicznych właściwości zęba
Licówki - wizyty:
Wizyta I: badanie przedmiotowe i podmiotowe; wyciski orientacyjne, dokumentacja foto; planowanie leczenia
ewentualne zabiegi przedprotetyczne
Wizyta II: znieczulenie zęba; preparacja; dobór koloru, retrakcja; wycisk roboczy masami elastomerowymi; rejestracja zwarcia; uzupełnienie tymczasowe
Wizyta III: kontrola dopasowania, cementowanie
Licówki - jakie przygotowanie przedprotetyczne można wprowadzić przed ich wykonaniem?
- chirurgia śluzówkowo-dziąsłowa
- wybielanie
- ortodoncja i chirurgia ortognatyczna
- kompozytowy mock-up
Licówki - o co należy uzupełnić badanie podmiotowe i przedmiotowe?
- modele sytuacyjne → umożliwiają analizę okluzji i podniebiennych stosunków przestrzennych
- dokumentacja foto → dostarcza potrzebnych info o kształcie łuków zębowych w stosunku do twarzy
- diagnostyczne nawoskowanie: wax-up
- uzupełnienia tymczasowe: mock-up
Licówki - czym jest wax-up?
modelowanie licówek z wosku w kolorze zębów naturalnych na gipsowych modelach diagnostycznych
Licówki - czym jest mock-up?
za pomocą klucza silikonowego wykonanego na modelu z wax-upu, bez wytrwawiania szkliwa, nakłada się na zęby kompozyt dla uwidocznienia kształtu przyszłych licówek; po polimeryzacji materiału można dokonać analizy długości zębów względem wargi górnej i dolnej, a także zwrócić uwagę na funkcję, wygodę pacjenta i fonetykę
Zasady preparacji zębów pod licówki ceramiczne:
• w granicach szkliwa (unikać obnażenia zębiny bo osłabia to połączenie zęba z licówką), ale wypreparowanie wystarczającej ilości miejsca, by nie dopuścić do przekonturowania licówki
• wyraźny zaokrąglony stopień typu chamfer
• brak podcieni, ostrych brzegów i kątów
gładkie obrzeża
• zmiany próchnicowe i wypełnienia położone poddziąsłowo powodują, że zasięg i głębokość przebiega na granicy szkliwno-cementowej - działanie kwasu w tym obszarze jest mniej efektywne
• położenie brzegu licówki naddziąsłowo, dodziąsłowo lub poddziąsłowo zależy od układu warg i koloru zęba
• w przypadku zębów przebarwionych, zamykania diastem oraz obecności wypełnień klasy III należy włączyć do preparacji ściany styczne
• preparacja obejmująca brzeg sieczny zapewnia licówkom większą odporność na złamania i lepszą stabilność podczas cementowania
• granica preparacji nie może znajdować się w miejscu startym, w punkcie kontaktu z zębem przeciwstawnym, ani w obrębie powierzchni wklęsłej
Licówki - głębokość preparacji:
- przyszyjkowo 0,1 - 0,2 mm
- środkowo 0,3 - 0,7 mm
- w okolicy brzegu siecznego 1,0 - 1,5 mm
- podniebiennie 0,5 - 0,7 mm
Od czego zależy położenie brzegu licówki?
- naddziąsłowo lub dodziąsłowo: gdy podczas ruchów mimicznych pacjent nie odsłania szyjek zębów
- poddziąsłowo: gdy w czasie uśmiechu dziąsło jest mocno odsłaniane
Licówki - jakie wyróżniamy typy preparacji?
TYP I, L, U
Licówki - preparacja typu I:
preparacja pod licówkę obejmuje pow. przedsionkową i kończy się na brzegu siecznym, zaś str. językowa może pozostać nienaruszona; taki rodzaj preparacji wykonuje się przypadku małych ubytków tk. twardych i przebarwień
Licówki - preparacja typu L:
preparacja polega na zniesieniu brzegu siecznego o 1mm, następnie przejściu i zakończeniu st. typu chamfer o szer. 1mm; przy wydłużaniu koron
Licówki - preparacja typu U:
przypomina od str. wargowej preparację pod koronę ¾ ; jest stosowana w przypadku większego uszkodzenia tk. i istotnych przebarwień
Licówki - co gdy przy preparacji obnażymy zębinę?
należy miejscowo aplikować system wiążący do zębiny (DBA - dentin bonding agent; IDS - immediate dentin sealing) po uprzednim wytrawieniu i nałożeniu primera; DBA powinno być stosowane na świeżo ciętą zębinę (po zakończeniu preparacji i przed pobraniem wycisków) → natychmiastowe zabezpieczenie kompleksu miazgowo-zębinowego, zapobiegające pozabiegowej nadwrażliwości i infekcji bakteryjnej w fazie uzupełnień tymczasowych
Kiedy usuwa się nitkę retrakcyjną w procesie preparacji pod licówki?
tuż przed pobraniem wycisku
W jaki sposób utrzymują się kompozytowe uzupełnienia tymczasowe w procesie wykonywania licówek?
na zasadzie skurczu polimeryzacyjnego albo wytrawiania punktowego i systemu łączącego
Licówki - kontrola dopasowania przed cementowaniem:
- usunięcie licówek tymczasowych - jeśli mocowanie jest zbyt silne za pomocą diamentowego stożka można wykonać pionowe nacięcia na pow. wargowej, następnie umieścić w wykonanym rowku ekskawator i przekręcić tak, by uzupełnienie tymczasowe przełamało się na dwie części; nie należy używać strumienia wody, aby móc dobrze ocenić głębokość nacięcia i nie uszkodzić tkanek zęba
- najpierw kontrola każdej licówki oddzielnie, aby ocenić jej integrację brzeżną z tkankami zęba i dziąsłem; położenie licówki musi być jednoznaczne i bardzo stabilne (nie należy używać siły, ponieważ ceramika bez podparcia jest bardzo krucha!) - idealna szczelność warunkuje powodzenie leczenia
- kontrola wszystkich licówek razem - jeżeli są ustawione zbyt ciasno, należy to skorygować
- sprawdzenie koloru - zwilżenie powierzchni zęba i licówki wodą + kontrola w różnym świetle (lampa unitu / światło dzienne), na ostateczny wygląd uzupełnienia wpływają grubość i kolor kompozytu oraz ceramiki licówki → skorygowanie koloru za pomocą kompozytu mocującego jest trudne, ponieważ jego warstwa jest bardzo cienka (zbyt gruba warstwa powoduje większy skurcz polimeryzacyjny, co zwiększa ryzyko powstania nieszczelności brzeżnych)
- w trakcie kontroli nie można ocenić warunków zwarciowych (kruchość i delikatność porcelany) → ewentualne korekty w zwarciu są możliwe dopiero po ostatecznym zacementowaniu
Licówki - cementowanie:
- cementowanie adhezyjne za pomocą cementów kompozytowych
- licówki można mocować pojedynczo lub parami
- cement należy rozprowadzić równomiernie za pomocą pędzelka
- ostrożnie i powoli nakładać od brzegu siecznego w kierunku wierzchołkowo-dziąsłowym (zapobieganie powstawaniu pęcherzy powietrza na powierzchni łączenia
- nadmiar cementu wypływający wokół szyjki należy usunąć zgłębnikiem ruchem odcinania / do usuwania nadmiaru cementu służą pędzelki zwilżone systemem łączącym / przestrzenie międzyzębowe należy oczyścić za pomocą nitki dentystycznej za pomocą ruchów w kierunku podniebienia (by nie doprowadzić do przemieszczenia licówki)
- etapy polimeryzacji warto rozłożyć, naświetlać punktowo ok. 2 s, aby materiał częściowo spolimeryzował → można ustabilizować ostateczną pozycję licówki i łatwo usunąć nadmiary kompozytu nie uszkadzając tk. miękkich
- ostateczne utwardzenie materiału przy maksymalnej energii lampy (licówki absorbują 40-50% emitowanego światła) - zaleca się podwojenie czasu polimeryzacji oraz stosowanie cementów podwójnie wiążących (światłoutwardzalne żywice nie zostają całkowicie spolimeryzowane, jeśli licówka jest grubsza niż 0,7 mm lub zbyt nieprzezierna)
- zaleca się stosowanie materiałów zapobiegających wytwarzaniu warstwy inhibicyjnej
Licówki porcelanowe - zalety:
- oszczędność tkanek twardych
- dobry efekt estetyczny
- trwałość
- biozgodność z tk. przyzębia
- szczelność brzeżna
- możliwość ponownej interwencji
Licówki porcelanowe - wady:
- trudne cementowanie adhezyjne
- kłopot z dobraniem koloru
- mała wytrzymałość
- skomplikowane wykonanie labo
- trudna naprawa
Jaki wpływ na zdrowie przyzębia mają licówki porcelanowe?
adhezja płytki bakteryjnej do gładkiej porcelany jest mniejsza niż do szkliwa → większa szansa utrzymania zdrowego przyzębia
W jaki sposób można ocenić czy prawidłowo usunięto kompozyt z powierzchni zęba przed cementowaniem licówek?
zaleca się stosowanie lup lub mikroskopu; można wytrawić cały obszar przez 10 s, dzięki czemu resztki kompozytu staną się widoczne (w przeciwieństwie do wytrawionego szkliwa nie będą wyglądały jak zamrożone)
Jakie parametry wpływają na przepuszczalność światła przez licówkę?
jej grubość i nieprzezierność
Jakie wyróżniamy korony ze względu na rodzaj materiału?
- jednolite - metalowe, z materiałów złożonych, akrylowe i ceramiczne
- złożone - licowane (ceramiką / akrylem / kompozytem)
Jakie wyróżniamy korony ze względu na zasięg?
- całkowite - obejmujące całą powierzchnię kikuta koronowego
- częściowe - pokrywające tylko wargową lub policzkową powierzchnię zębów naturalnych (np. półkorony, korony trzyćwierciowe i licówki)
Jakie wyróżniamy korony ze względu na stosunek do dziąsła?
naddziąsłowe, dodziąsłowe, poddziąsłowe
Jakie wyróżniamy korony ze względu na sposób preparowania zęba filarowego?
- bezschodkowe (kikut przygotowany bez schodka)
* schodkowe (kikut z wypreparowanym schodkiem)
Jakie wyróżniamy korony ze względu na pełnione funkcje i wskazania szczegółowe?
- lecznicze
- profilaktyczne
- uzupełniające / dobudowujące
- korygujące
- ochronne (czasowe)
- kosmetyczne
- zakotwiczające
- zespalające
- teleskopowe
- z zasuwami
- z zaczepami podporowymi
- z powierzchnią retencyjną dla utrzymania klamry
Korony całkowite metalowe - wskazania:
- odbudowa zniszczonej korony (w odcinku bocznym), jeśli nie mogą być zastosowane inne, mniej inwazyjne metody rekonstrukcji
- element łączący przęsło mostu z filarem
- odbudowa części klinicznej korony istotnie zniszczonej przez próchnicę
- poprawa kształtu korony klinicznej zęba celem uzyskania retencji dla klamry protezy ruchomej
- odbudowa pow. okluzyjnych przy podnoszeniu wysokości zwarciowej
- ochrona tkanek zęba przed patologicznym starciem (także w schorzeniach takich jak amelogenesis imperfecta etc.)
- odbudowa punktów stycznych
- z przyczyn finansowych, gdy kogoś nie stać na koronę pełnoceramiczną
Korony metalowe - p-wskazania:
❌ Odcinek estetyczny
❌ Rozchwianie III-ego stopnia wg Kantorowicza
❌ “Trwałe zmiany okołowierzchołkowe” - utrzymują się pomimo endodontycznego leczenia.
❌ Można zastosować mniej inwazyjne metody rekonstrukcji
❌ Skłonność do próchnicy
❌ Młody wiek pacjenta
❌ Alergia na dany metal
Jakie metale mogą być wykorzystane do wykonania korony metalowej?
- stopy złota
- stopy srebrowo-palladowe
- stopy chromowo-niklowe
- stopy kobaltowo-chromowe
- tytan
Korona pełnoceramiczna - wskazania:
- alergia na metale
- odbudowa zniszczonej lub uszkodzonej korony (rozległą próchnicą/urazem) szczególnie w odcinku przednim
- poprawa estetyki zębów przednich (korekta kształtu, koloru i położenia zębów znacznie przebarwionych, z licznymi defektami szkliwa, w złej pozycji w łuku)
- odtworzenie koron zębów leczonych endo odbudowanych WKK z włókna szklanego
- rekonstrukcja okluzji
- jako element łączący przęsło mostu z filarem
Korona pełnoceramiczna - p-wskazania:
❌ Niskie korony zębów (brak retencji)
❌ Mały wymiar przedsionkowo- językowy (brak miejsca na materiał korony)
❌ Zgryz głęboki (brak miejsca na materiał korony)
❌ Pacjenci z parafunkcjami (bruksizmem) → ceramika jest twarda, ale krucha → pęknie
❌ Rozchwianie III-ego stopnia wg Kantorowicza, zaawansowana choroba przyzębia
❌ “Trwałe zmiany okołowierzchołkowe” - utrzymują się pomimo endodontycznego leczenia
❌ Można zastosować mniej inwazyjne metody rekonstrukcji
❌ Zęby zniszczone poddziąsłowo → założenie koron doprowadziłoby do naruszenia szerokości biologicznej
❌ Skłonność do próchnicy
❌Młody wiek pacjenta - ryzyko uszkodzenia miazgi podczas szlifowania
Materiały do wykonania koron pełnoceramicznych:
- ceramika skaleniowa
- ceramika wzmocniona kryształami leucytu
- ceramika wzmocniona dwukrzemianem litu
Korony złożone na podbudowie z tlenku cyrkonu - wskazania:
- alergia na metale
- odbudowa zniszczonej lub uszkodzonej korony (rozległą próchnicą/urazem) szczególnie w odcinku przednim
- element łączący filary z przęsłami w mostach na bazie tlenku cyrkonu
- poprawa estetyki zębów przednich (korekta kształtu, koloru i położenia zębów znacznie przebarwionych, z licznymi defektami szkliwa, w złej pozycji w łuku)
- odtworzenie koron zębów leczonych endo odbudowanych WKK
- rekonstrukcja okluzji
- odbudowa koron zębów u pacjentów poddawanych okresowym kontrolom radiologicznym z zastosowaniem MRI
- odbudowa zębów na implantach
Korony złożone na podbudowie z tlenku cyrkonu - p-wskazania:
❌ Niskie korony zębów (brak retencji)
❌ Mały wymiar przedsionkowo- językowy (brak miejsca na materiał korony)
❌ Zgryz głęboki (brak miejsca na materiał korony)
❌ Rozchwianie III-ego stopnia wg Kantorowicza, zaawansowana choroba przyzębia
❌ “Trwałe zmiany okołowierzchołkowe” - utrzymują się pomimo endodontycznego leczenia
❌ Można zastosować mniej inwazyjne metody rekonstrukcji
❌ Zęby zniszczone poddziąsłowo → założenie koron doprowadziłoby do naruszenia szerokości biologicznej
❌ Skłonność do próchnicy
❌Młody wiek pacjenta - ryzyko uszkodzenia miazgi podczas szlifowania
Korona metalowo-ceramiczna - wskazania:
- odbudowa zniszczonej korony w odcinku przednim i bocznym
- poprawa kształtu korony klinicznej
- element łączący przęsło mostu z filarem.
- poprawa kształtu korony klinicznej zęba celem uzyskania retencji dla klamry protezy ruchomej
- zęby leczone endodontycznie z odpowiednią konstrukcją podpierającą (WKK)
- rekonstrukcja płaszczyzny zwarciowej
- ochrona tkanek przed patologicznym starciem (także w schorzeniach takich jak amelogenesis imperfecta etc.)
- odbudowa punktów stycznych
Korona metalowo-ceramiczna - p-wskazania:
❌ Niskie korony zębów
❌ Mały wymiar przedsionkowo- językowy
❌ Rozchwianie III- ego stopnia wg Kantorowicza
❌ “Trwałe zmiany okołowierzchołkowe” - utrzymują się pomimo endodontycznego leczenia
❌ Nieprawidłowo przeprowadzone endodontyczne leczenie.
❌ Można zastosować mniej inwazyjne metody rekonstrukcji
❌ Skłonność do próchnicy
❌Młody wiek pacjenta
❌ Alergia na metal, obecny inny metal w jamie ustnej, z którym planowana korona nie jest “kompatybilna” → korozja
Korony metalowo-kompozytowe - wskazania:
tylko jako uzupełnienia tymczasowe!
Ponieważ:
• (tak jak akryl) sprzyjają bardziej odkładaniu płytki nazębnej
• są bardziej ścierne, mniej wytrzymałe
• bardziej sprzyjają stanom zapalnym dziąsła brzeżnego niż korony olicowane porcelaną
• po czasie ulegają przebarwieniom
Wiertła nr 1,2,3 do szlifowania koron - kolor, kształt, zastosowanie:
do preparacji wszystkich zębów z każdym typem stopnia;
1 -zielony talerzyk
2 - zielony płomyk
3 - zielony szczelinowiec
Nr 1 i 2 służą do opracowywania powierzchni okluzyjnej, a dodatkowo wiertło nr 2 do powierzchni podniebiennej (językowej) zębów przednich
Nr 3 przeznaczone jest do separacji od zębów sąsiadujących
Wiertła nr 4,5,6 do szlifowania koron - kolor, kształt, zastosowanie:
do preparacji powierzchni obwodowych i stopnia rozwartego
4 - zielona torpeda
5 - niebieska torpeda
6 - czerwona torpeda