Week 2: HC.10 Farmacotherapie astma/COPD

Question 1

Farmaca voor bronchodilatatie?

Answer 1

• betha2 agonisten (salbutamol en terbutaline kortwerkend, salmeterol en formoterol langwerkend)
• theofylline (ouderwets, grijpt in op cAMP en cGMP)
• M-receptor antagonisten (ipratropium kortwerkend, tiotropium langwerkend)

Question 2

Ontstekingsremmers?

Answer 2

• glucocorticoïden
• CYsteinyl leukotrieen receptor antagonist (montelukast)
• IgE antilichaam (omalizumab)

Question 3

Hoe bronchodilatatie betha2 agonist?

Answer 3

via Gs-adenylyl cyclase cAMP pathway, voorkomt vorming cAMP

Question 4

Kortwerkende en langwerkende betha2 agonisten?

Answer 4

• SABA en LABA

kortwerkend meerder malen per dag bij chronisch gebruik

Question 5

Wat doen betha2 receptoren nog meer wellicht?

Answer 5

zorgen voor verminderde afgifte van ontstekingsmediatoren uit mestcellen

Question 6

Wat is betha2-receptor downregulatie als gevolg van agonistgebruik?

Answer 6

Door overmatig medicijn gebruik neemt het aantal beta2 receptoren af

Question 7

Bijwerken van beta2 agonisten?

Answer 7

vasodilatatie daardoor reflex tachycardie, aritmiën, tremor, transpiratei

Question 8

M1 receptor functie?

Answer 8

faciliteert nicotinerge transmissie in ganglia (zorgt voor meer Ach afscheiding)

Question 9

M2 functie?

Answer 9

remt Ach release bij afgifte van Ach in synapsspleet (presynaptisch negatieve feedback)

Question 10

M3?

Answer 10

zorgt voor bronchoconstrictie en mucussecretie

Question 11

Probleem bij M-antagonisten?

Answer 11

bij niet onderscheid kunnen maken tussen M1, M2 en M3,

want M3 wil je sowieso blokkeren, M1 opzich ook, maar M2 wil je niet remmen!

Question 12

Langwerkend M-antagonist?

Answer 12

LAMA

Question 13

Hoe werkt theofylline?

Answer 13

ouderwetse bronchodilatator;
remt fosfodiësterase, dat is een enzym dat cAMP en cGMP afbreekt > blijven sus langer bestaan > bronchodilatatie blijft langer in stand
Nadeel: heel erg nauw werkend doseringsgebied

Question 14

Nut glucocorticosteroïden?

Answer 14

remmen ontsteking > hyperreactiviteit van luchtwegen word geremd > longfunctie beter
Verhogen ook de Beta2-receptordichtheid door verhoging van transcriptie beta2-receptor (werkt met nucleaire receptoren)

Question 15

Belangrijke bijwerking glucocorticosteroïden?

Answer 15

kan per ongeluk binding aan mineralocorticoïdreceptor (aldesteronreceptor) zijn > verhoogde bloeddruk (meer water vasthouden nieren)

Question 16

Oplossingen die zorgen voor zo min mogelijk bijwerkingen?

Answer 16

zo lokaal mogelijk toedienen
vormen van actieve metaboliet pas in long,
zo min mogelijk opname in maag-darm kanaal,
wel snel omzetten in lever zodat niet schadelijk blijven

Question 17

Werking cysteïnyl leukotrieen? Hoe heet remmer?

Answer 17

oiv lipoxygenase uit arachidonzuur, zorgt voor bronchoconstrictie, hyperreactiviteit, slijmsecretie en verhoogde vaatwandpermeabiliteit
remmer: montelukast

Question 18

Wat is omalizumab?

Answer 18

antobody die IgE kan binden en inactieveren

Question 19

Mepolizumab?

Answer 19

remt activiteit IL5, dus remt activiteit/functie van eosinofielen

Question 20

Dupilumab?

Answer 20

Vangt IL4 en B-cellen weg, reguleert dus inflammatie

Question 21

Verschil in farmaca gebruik COPD en astma?

Answer 21

identiek, alleen minder steroïdengebruik bij COPD

bij COPD eerst korte SABA en SAMA, daarna LABA en LAMA en dan pas steroïden

Question 22

Waarom wil je goede astmacontrole?

Answer 22

verminderd risico op exacerbaties. minimaliseert luchtwegobstructie en bijwerkingen

Question 23

Toedieningsvormen astma-medicatie?

Answer 23

• spuitbusje: dosisaërosol, dosisafgifte dmv drijfgas
• poederinhalator: krachtige inademing nodig
• vernevelaar: verneveloplossing, langzame toediening, in ziekenhuis gebruikt

Question 24

Hulpmiddelen toediening?

Answer 24

voorzetkamers, verzorgen lager depositie in oropharync, minder bijwerkingen en dus beter depositie in longen

Question 25

Astmacontrolevragen volgens GINA?

Answer 25

• hoe vaak heb je last? (meer dan 2 x per week)
• hoe vaak wordt je wakker van astma
• neem je wel eens blauwe puf, hoe vaak
• dingen die je niet kan doen vanwege astma

Question 26

Behandel stappenplan?

Answer 26

twee opties begin:

1. controller + prefered reliever : ICS/LABA (toedienen bij klachten)
2. controller + alternatief reliever: SABA en ICS (ICS alleen als nodig)

daarna zelfde: onderhoudt ICS/LABA -> hogere dosis -> alles hogere dosis of middele dosis + LAMA

Question 27

Wat is er ander bij stappenplan bij kinderen van 6-12?

Answer 27

montelukast meer aanwezig, veroorzaakt namelijk minder bijwerkingen

Question 28

Waar kan het aan liggen als farmacotherapie niet werkt?

Answer 28

slechte therapietrouwheid,
onvoldoende inhalatietechniek,
aanhoudende prikkeling vanuit de omgeving,
andere/verkeerde diagnose