W2HC6: Exocriene pancreas insufficiëntie Flashcards
Functie exocriene pancreas
- secretie spijsverteringsenzymen in duodenum: eiwitafbrekende pro-enzymen en vetafbrekende enzymen
- secretie van bicarbonaat in het duodenum: voorkomt zuurschade en zorgt voor optimale pH voor enzymen
Acinus
Secreteert enzymen, wordt gestimuleerd door CCK, gastrine en fosfolipase C
Ductus
Secreteert NaHCO3- rijke vloeistof, wordt geactiveerd door secretine (bepaald ook volume pancreassecretie) en geremd door somatostatine
Ductulaire secretie
- CFTR: chloride naar buiten, dat gecirculeerd via een anion exchanger: Cl- wordt opgenomen en HCO3- afgegeven
- voor de elektroneutraliteit gaat Na+ gaat paracellulair mee, trekt water mee
Luminale regulatie
- coördineert acinaire en ductulaire secretie
- guanyline, kan via fosforylering het chloride kanaal activeren
Intestinale fase
in duodenum:
- I cel geeft CCK af, wordt gestimuleerd door afbraakproducten van de spijsvertering en door CCK-releasing factor
- S cel: geeft secretine af, wordt gestimuleerd door een pH van <4,5
Werking CCK
Komt vanuit het duodenum via het bloed naar de acinaire pancreas -> stimuleert afgifte van trypsine (eiwitsplitsend) -> breekt voedingseiwitten af in duodenum -> hoeveelheid voedingseiwit neemt af -> trypsine gaat CCK-RF afbreken
Preventie pancreas zelfvertering
- zymogenen worden in een inactieve vorm aangemaakt (lipase en a-amylase uitgezonderd)
- cellulaire sequestratie van zymogenen in granulae
- verpakt tezamen met trypsin inhibitor: trypsine is de activator van de pro-enzymen
- activering van trypsinogeen in het duodenum door enterokinase
Oorzaken exocriene pancreas insufficiëntie
- verstoring hormonale stimualtie
- obstructie ductus pancreaticus
- chronische pancreatitis
- CF
- pancreas resectie
Klachten
- pijn
- gewichtsverlies
- steatorroe: zuur, veel, brijig, geel, plakt
- deficiëntes ADEK vitamines
Diagnostische testen
- Faecel Elastase-1: meten elastase in ontlasting: wordt niet afgebroken tijdens spijsvertering
- Vetbepaling feces
- Secretine stimulatie test: meten hoeveel HCO3- er dan wordt afgegeven
Behandeling
- stoppen met roken en alcohol
- suppleren pancreas enzymen
- zuurproductie remmen met PPI
- dieet: normaal eten, frequenter en kleinere maaltijden