SOA's Flashcards
soa definitie
infectieziekte die wordt overgedragen door seksueel contact
Urethritis bij mannen
- oorzaak en verwekkers (4)
- symptomen
- LO
- AO
- behandeling (1e en 2e keus)
meestal door SOA (N. gonorrhoeae, chlamydia trachomatis, HSV en mycoplasma genitalium)
symp: dysurie, irritatie urethra of jeuk i.c.m. afscheiding uit urethra
LO kijken naar: genitaliën, evt afscheiding en rood oog + palperen scrotum en liezen
AO: dipstick en evt een uitstrijkje
Behandeling: 1 gift azitromycine en 2e keuze is kuur 7dgn doxycycline of evt floxacine (2e keus bij resistentie bijvoorbeel)
Achteraf checken of klachten weg zijn en sex partners afgelopen 4-6wk informeren
Fluor klachten vrouwen
- wat
- oorzaak (algemeen + 7)
- klachten: 5 veranderingen
alle klachten te maken met afscheiding vrouw buiten menstruatie
Oorzaak: SOA of candida (37%), bacteriele vaginoses (18%), trichomonas vaginalis (6%), strep groep A, chlam trachomatis (7%) of n. gonorrhoeae (1%), geen MO (33%)
Klachten: afscheiding anders dan normale samenstelling, kleur, geur, jeuk en irritatie
amsel criteria
Nugent score
- wat is het
- waar kijk je naar
- 3 uitslagen
telling soorten MO in gram-preparaat:
–> kijk naar verhouding normale flora (lactobacillen) en overgroei van andere bacs (gardnerella, bacteriodes an andere anaerobe gram nega staven)
0-3: normale vaginale flora
4-6: intermediaire vaginale flora
7-10: bacteriële vaginose
3 klassieke bacteriele verwekkers SOA
n. gonorrhoeae,
chlam trachomatis
treponema pallidum
tabel candida, bacteriele vaginose en trichomoniasis vaginalis
- klachten
- LO
- AO
- evaluatie diagnostiek
- behandeling
- partnerwaarschuwing?
N. gonorrhoeae:
- oorzaak en wat doen ze
- eigenschappen (gram, kok/ staaf en 3 andere)
gonokokken, koloniseren overal op de mucosa in keel en genitaliën
v eel soorten niet pathogeen, maar n. meningitidis en n. gonorrhoeae wel
Gram- diplococcen, hebben pili (zo vast aan mucosa), kapsel en vermenigvuldigen IC
N. gonorrhoeae:
- belangrijkste verschijnsel
- klachten
- welke infecties kan het geven (6)
- welke klachten bij gedissemineerde infecties (4)
- wat bij pasgeborenen
Belangrijkste verschijnsel: urethritis–> brandend gevoel tijdens plassen, bij vrouwen ook cervivitis
ook: endometritis, epidydimitis, PID, procritis (homoseksuele), Fitz-Hugh-Curtis syndroom (infectie eileider naar leverkapsel en diafragma) en faryngitis (bij oraal)
Kan ook gedissemineerde infecties: door hele lichaam–> koorts, polyartritis en teno-synodermatitis (blaasjes of puistjes met bloed door imm-complexen), sepsis artritis
Pasgeborenen–> opthalmia neonatorum (congenitale conjunctivitis) via geboorte kanaal
N. gonorrhoeae:
- LO
- diagnostiek + welke wanneer extra?
LO: pus uit urethra
Diagnostiek: PCR, evt kweek en gevoeligheidsbepaling voor antibiotica
Gevoeligheidsbepaling bij pt die niet reageren op de therapie (bij resistentie dus)
Syphilis:
- verwekker en algemene klacht door deze verwekker
- 3 stadia
- congenitale syfillus
door treponeum pallidum–> hard ulcus (ulcus durum) en meestal solitair
1e stadium: 3-90dgn na exposure: klinisch niet altijd zichtbaar, begint vaak met ulcus: bac alleen in ulcus aantoonbaar
Secundaire syf: 4-10wk na infectie: systemische verspreiding–> koorts, huiduitslag (vooral handen en voetzolen) en neuro symptomen, kan–> latent en latent kan–> tertiair
Tertiaire syf: 3-15 jaar na infectie: infecteert organen–> vasculitis, chronische ontstekingen, aneurysma aorta, gumma (granulomateuze ontsteking), huidafwijkingen en bot-, hart- en zenuwschade (neurosyf), kan ook persoonsveranderingen geven (want bac in hersenen)
Congenitale syf: voorkomen door in 1e trimester 3 injecties met penicilline te geven, geeft grote verscheidenheid aan aangeboren afwijkingen zoals bot- en huidafwijkingen
Treponema pallidum:
spirocheet (dunne spiraalvormige bacs met periplasmatische flagellen),
niet kweekbaar,
2 soorten:
- T. pertenue (framboesia) en
- T. carateum (pinta),
is ook verwant aan Borrelia en Leptospira–> let op serologische kruisreacties
Syphilis:
- diagnostiek (4 testen)
- testen waardoor je weet of de syf latent of actief is (2)
Diagnostiek: serologie:
- ELISA IgG voor screening
- immunoblot voor confirmatie
- VDRL-test: om activiteit ziekte te bepalen want bij chronische ontsteking of syf veel AS tegen VDRL of RPR–> geen onderscheid maar hierdoor weet je wel of behandeling werkt of niet
- Trep aantonen met donkerveld diagnostiek of PCR, maar bijna nooit gedaan
Treponemale testen: posi bij latent en actief
Non-treponemale testen: posi bij actief
Chlamydia trachomatis:
- bacterie en eigenschappen
- 2 vormen met de verschillen
- waarmee rekening houden met de behandeling?
meeste voorkomende oorzaak SOA’s,
obligaat IC bac–> altijd gastheer nodig voor replicatie
2 vormen: elementary body en reticulate body
Elementary body: infectieuze stadium, verwekker van cel naar cel of persoon naar persoon
Reticulate body: IC, metabool actief, deelt heel veel, als deze vrijkomen vallen ze uit elkaar (zijn instabiel)
Kunnen elementary bodies vormen als ze delen, als de cel dan lyseert komen tientallen tot honderden hiervan vrij en infecteren naburige cellen en mucosa: cyclus duurt 3 dagen–> rekening mee houden bij behandeling
Chlamydia trachomatis:
- serovars en biovars: hoeveel en welke
- gevolgen van de biovars
- variant chlamidia bacterie en gevolg
Heeft 18 serotypen (serovars) in 3 biovars (groepen), namelijk:
A, B, Ba en C: kunnen trachoom veroorzaken: oogontsteking met beschadiging cornea. Blindheid door trachoom veel in 3e wereld: ontsteking–> litteken, door de krimp krullen wimpers naar binnen–> krassen op de cornea–> litteken op de cornea
D t/m K: veroorzaken urogenitale infecties met heldere en waterig afscheiding
L1, L2 en L3: geeft lymfogranuloma venereum: zwelling LK in de liezen en/ of anale klachten
Lymfogranuloma venereum: bijzondere variant van de chlam bac: gepaard met LK zwelling in de lies en/ of anale klachten, heeft een ernstiger beloop
Parasitaire SOA:
- 2 typen luis en verschil
- waarom geven ze jeuk
hoofd- en schaamluis: geven jeuk doordat ze in huid bijten en bloed zuigen
Periculus humanus capitis: hoofdluis
Phthirus pubis: schaamluis/ platje: breder, poten om op dikke haren vast te klampen, in schaamhaar, okselhaar, snor, baard, wimpers, wenkbrauwen of rond de anus
stijging SOA consulten
- waardoor
- bij wie
Vooral stijging aantal SOA-consulten bij vrouwen
Homoseksuele mannen gaan minder vaak dan heteroseksuele terwijl zij juist vaker SOA’s hebben
