Antimicrobiële therapie 1 Flashcards
4 soorten antimicrobiële therapie
Spectrum van antibioticum
Je hebt breed spectrum en smal spectrum antibiotica, de precieze grens is niet echt zwart op wit. Maar breedspectrum werkt op meerdere vlakken van het spectrum (kan ook op allemaal) en smal spectrum vaak in 1 hoek van het spectrum.
Indeling van antibiotica obv aangrijpingspunt (5)
- Celwandsynthese
- Eiwit synthese
- Nucleïnezuursynthese en structuur
- Foliumzuurmetabolisme
- Overig
Opbouw celwand en celmembraan bacterie
- Gram positief
- Gram negatief
- werking antibiotica hierop
Een bacterie heeft een celmembraan en een celwand, de opbouw verschil tussen gram positieve en gram negatieve bacterien.
Gram positief: Celmembraan met daarop een dikke peptidoglycaanlaag (celwand), wat bestaat uit suikers en aminozuren. Door de dikke peptidoglycaanlaag kleurt de gram kleuring paars aan.
Gram negatief: Celmembraan met daarop dunne peptidoglycaanlaan(celwand). Hierop zit een laag met liipopolysacharides met porines erin. Gram kleuring kleurt roze aan.
Veel ab werkt op de celwand van de bacterie, bij een gram negatieve bacterie moet ab eerst door de porines heen.
Celwandsynthese bacteriën
- hoe stevigheid celwand
- wat zorgt voor crosslinks
- waar werkt AB op
- hoe wordt celwand onderhouden
Bacterien produceren lange suikerketens (peptidoglycanen= NAG en NAM) met kleine aminoketens (pentaglycinebrug) eraan. Deze aminoketens van verschillende suikerketens kunnen crosslinken met elkaar wat zorgt voor stevigheid.
Het enzym transpeptidase zorgt ervoor dat de aminoketens kunnen crosslinken.
transpeptidase wordt ook wel het penicillin binding protein genoemd, omdat antibiotica hierop werkt.
De celwand wordt continu vernieuwd en heropgebouwd
beta-lactamantibiotica
- gebruik in NL
- werkingsmechanisme
- structuur
Dit is de grootste groep van antibiotica en het meest gebruikt wereldwijd. In NL > 65% van de ab uitgedeeld in ziekenhuizen
Werking: b-lactam bindt aan het enzym transpeptidase, dit werkt hierdoor niet meer. Celwand kan bij vernieuwing niet meer crosslinken–> wand wordt labiel en uiteindelijk lysis van de bacterie
Alle beta-lactam antibiotica hebben een beta-lactam ring in hun structuurformule, dit bestaat uit 3 C’s en een N
Waarom wordt beta-lactam antibiotica zoveel gebruikt ?
Beta-lactan kan je bij de meeste middelen zowel oraal als IV geven. Iv doe je als je wil dat het snel werkt, want dan is het direct in de bloedbaan.
Beta-lactam antibiotica subgroepen (3)
- bijwerkingen van 1 van die subgroepen en dus hoe toedienen
penicilline: geeft relatief vaak overgevoeligheid en als bijwerking gastro-intestinale klachten. Heeft een matige orale resorptie, daarom bij voorkeur IV toegedient.
penicilline G en flucloxacilline= smalspectrum
amoxicilline=breedspectrum
cephalosporine
Spectrum van alle beta lactam penicillines
Penicillines (3)
- breed of smal?
- waar werkt het tegen
Penicilline G= smalspectrum–> werkt tegen grampositieve aerobe bacteriën
Flucloxacilline= smalspectrum, werkt alleen tegen S.aureus (eerste middel hierbij!). Alleen niet tegen MRSA (er is helemaal geen beta lactan ab tegen MRSA). Dit werkt ook tegen grampositieve bacteriën.
Amoxicilline= breedspectrum. Iets meer werkzaam tegen gramnegatieve bacteriën. Werkt tegen streptococcen, E.faecalis, H. influencae en enterobacteriae. Dit wordt veel bij de HA gegeven.
Cephalosporines
- waartegen werkzaam
- 3 generaties: namen en waar werken ze op–> wanneer gebruikt
Ze zijn alleen werkzaam tegen aerobe gram negatieve of granpositieve bacteriën (dus geen anaeroben).
Je hebt 3 generaties van cefalosporines
1e generatie: cefazoline–> werkzaam tegen gram-positieve bacterien. Is beta-lactamase gevoelig en wordt vnl gebruikt als preoperatieve profylaxe.
2e generatie: cefuroxim–> werkt op gram positief en gram negatief, wordt hierdoor veel gebruikt (vaak bij sepsis). Beta-lactamase ongevoelig.
3e generatie: ceftazidimine en cefotaxim–> werkt op gram-negatieve bacterien.
Alleen ceftazidimine werkt op pseudomonas spp. (ziekenhuisinfectie)!
Carbapenem
- breed of smal
- gram + of nega? aeroob of aneroob?
- wanneer gebruiken
Dit is een breedspectrum antibioticum –> werkt op gram posi en nega en op anaeroob en aeroob.
Men wil dit gerbuiken als reserve antibiotica, wordt nu alleen heel uitzonderlijk in ziekenhuisen iv gegeven bij een hele ernstige infectie en bij resistente micro-organisme. Mag alleen na goedkeuring worden voorgeschreven.
4 resistentie mechanismen
- productie van een inactiverend enzym beta-lactamase dat het ab minder of helemaal onwerkzaammaakt. Je hebt verschillende varianten hiervan.
- Eenvoudige BL
- ESBL: ligt op plasmide, dit is makkelijk uitwisselbaar dus je moet deze patienten in isolatie behandelen.
- AmpC: ligt op chromosoom, dit is daardoor niet makkelijk uitwisselbaar
- Vermindering opname ab–> bv door afname membraanpermeabiliteit door verandering van transporters
- Actief wegpompen van ab uit de cel
- Verandering in aangrijpinspunt van geneesmiddel–> MRSA doet dit, waardoor ab de cel niet meer in kan
Om resistentie te voorkomen, altijd een infectie zo smal mogelijk behandelen en niet onnodig ab voorschrijven!
Augmentin
- waar bestaat dit uit
- hoe werkt het
- wanneer gebruiken
Augmentin is een mix van amoxilline en clavulaanzuur
clavulaanzuur verstoort de werking van het enzym beta-laxtamase, waardoor het ab weer zijn werking kan uitwerken.
Augmentin is breder inzetbaar dan alleen amoxilline, omdat dit ook werkt tegen bacterien die beta lactamase in hun genoom hebben
Augmentin is daardoor een breedspectrum antibiotica.
