PD 7.3: Periodieke koorts of autoinflammatie Flashcards
auto-inflammatoire ziekten worden gekenmerkt door:
- koorts
- huiduitslag
- gewrichtsklachten
- verhoogde acute fase eiwitten
–> MAAR ZONDER INFECTIE
acute fase eiwitten:
- die eiwitten waarvan de concentratie met tenminste 25% stijgt of daalt gedurende inflammatie
- positieve acute fase eiwitten: BSE, CRP, SAA, ferritine
- negatieve acute fase eiwitten: albumine
het CRP gaan niet alleen bij infectie omhoog, maar ook bij een hartinfarct of een longinfarct en ook bij kanker.
BSE (bezinking) zien we dus ook als een acute fase ‘eiwit’. hoe werkt die bezinking bij een infectie en is de bezinking dan sneller of langzamer?
als je een infectie hebt, krijg je meer ontstekingseiwitten in je bloed. die eiwitten zijn positief geladen en plakken aan de erytrocyten. die erytrocyten plakken dan aan elkaar. en dan zakken deze erytrocyten dus sneller naar beneden, je krijgt dus een snellere bezinking.
gaat je albumine omhoog of omlaag bij een infectie?
omlaag
auto-inflammatoire ziekten kunnen aangeboren of verworven zijn.
bij auto-inflammatoire ziektebeelden staat het immuunsysteem te hard aan.
en bij de autoinflammatoire ziekten is vooral het aangeboren immuunsysteem dat voor problemen zorgt.
meest voorkomende auto-inflammatoire ziekte?
Familiaire Mediterrane Koorts (FMF)
FMF is een aangeboren auto-inflammatoire ziekte. eerst ondervindt een patiënt hier geen klachten van, maar uiteindelijk krijgt iemand klachten.
voorheen werden auto-inflammatoire ingedeeld op basis van aangeboren of verworven. tegenwoordig kijken we meer naar het mechanisme, dus de pathofysiologie van een auto-inflammatoire ziekte.
voorbeelden van aangeboren en verworven auto-inflammatoire ziekten:
aangeboren:
- Familiaire Mediterrane Koorts (FMF)
- Mevalonate kinase deficiëntie
- TNF-receptor associated periodic syndrome TRAPS)
- Cryopin associated periodic syndrome
- NLRP12- associated periodic syndrome
- Neonatal onset multisystem inflammatory disease (NOMID)
verworven:
- Behcet
- Ziekte van Still
- Schnitzler syndroom
- VEXAS
onderverdeling van auto-inflammatoire ziekten naar pathofysiologie:
- inflammasomopathy: bijv. FMF
- interferonopathy: bijv. Aicardi-Goutières syndrome
- unfolded protein respons/endoplasmic reticulum stress syndrome: bijv. TRAPS
- relopathy; bijv. Haploinsufficiency of A20
- unclassified: bijv. DADA2, hyper IgD syndrome
wat is de meest sterke pro-inflammatoire cytokine?
IL-1-bèta
hoe zorgt het lichaam er voor dat er niet te veel IL-1-bèta wordt aangemaakt? en hoe zit dat bij iemand met FMF?
- wanneer iemand bijv. een snotneus heeft, gaan de cellen al voorstadium IL-1-bèta maken
- en de omzetting van pro-IL-1-bèta naar IL-1-bèta gebeurt door het inflammasoom
- bij mensen met een normaal immuunsysteem gaat he inflammasoom alleen aan bij een ernstige infectie, waarbij echt een heftige reactie nodig is
- bij mensen met FMF staat dat inflammasoom altijd aan
- het pro-IL-1-bèta wordt meteen omgezet in IL-1-bèta
- dus deze mensen krijgen alleen al bij een snotneus koorts, terwijl dat bij iemand met een normaal immuunsysteem niet gebeurt
- het inflammasoom staat dus altijd aan, maar niet altijd koorts
- want niet iedere dag heeft iemand met FMF een ‘snotneus’ en dus niet iedere dag omzetting van pro naar IL-1-bèta
pyroptose:
- is het ontploffen van een ontstekingscel
- als die ontploft, komen alle cytokinen die in de cel gemaakt worden, in 1 keer vrij
- je krijgt dus veel inflammatie
- FMF hebben zowel een aanstaand inflammasoom als pyroptose, dus veel inflammatie
mensen met een normaal immuunsysteem hebben een antistof die wordt aangemaakt tegen IL-1-bèta. dus bij veel IL-1-bèta wordt het weggevangen in het bloed. kinderen die hiermee worden geboren, hebben hele heftige inflammatie klachten, heftige koorts, gewrichtsklachten, buikpijn.
we kunnen dan als behandeling die antistoffen alsnog toedienen.
mensen met FMF hebben een mjuattie in het MEFV-gen, dat is betrokken bij het samenstellen van het inflammasoom.
koorts is bevorderend, omdat alle onderdelen van het immuunsysteem beter werken in een hogere temperatuur.
behandeling FMF:
- Colchicine 2dd 0,5 mg
—> hierbij non-respons in 5-10% van de gevallen - dan anti-IL1-therapie
- diclofenac (als pijnstilling bij een aanval)
TRAPS symptomen:
- koorts (vaak langdurig)
- rash
- spierpijn
- conjuctivitis
- artralgie
samenvatting/key messages:
- autoinflammatoire ziektebeelden gaan niet altijd gepaard met koorts, maar geven wel vaak huidafwijkingen
- als zowel CRP als bezinking normaal zijn, is er geen sprake van een autoinflammatoire ziekte
- anti-IL1 behandeling is een dure, maar vaak effectieve behandeling bij autoinflammatoire ziekten
