HC 10.2: Artritis en osteomyelitis Flashcards
er zijn 5 typen bacteriële osteomyelitis te onderscheiden:
- acute/hematogene osteomyelitis
- subacute of focale osteomyelitis
- chronische osteomyelitis
- postoperatieve osteomyelitis
- neonatale osteomyelitis
–> en de acute/hematogene osteomyelitis zien we in 90% van de gevallen
acute hematogene osteomyelitis:
- aandoening die vooral bij jonge kinderen en ouderen voorkomt
- vooral lange pijpbeenderen aangedaan
- 70% in humerus, femur en tibia
- bij volwassen zit het vaak in de wervelkolom
- via collateralen ook zaaiing naar gewricht mogelijk
pathogenese van een acute hematogene osteomyelitis:
- bacterie bereikt de bloedbaan
- via bloedvaatjes vooral naar de METAfyse
- we zien vaak kinderen die eerst waterpokken krijgen en vervolgens een secundaire infectie krijgen in het bot
pathogenese van acute hematogene osteomyelitis, kind vs volwassene:
- kinderen hebben een groeischijf in hun bot
- er is dan ook veel rijkere doorbloeding in die botten dan bij volwassenen, dus kan een bacterie zich daar makkelijker verspreiden
- daarnaast hebben kinderen een onrijp immuunsysteem, waardoor ze vatbaarder zijn voor bacteriële infecties
- en bij kinderen zie je ook dat de infectie/de bacterie zich makkelijker kan verspreiden/uittreden uit het bot
pathofysiologie van acute hematogene osteomyelitis:
- uitgroei van bacteriën
- release van bacteriële producten, waardoor algemene malaise en koorts ontstaan
- occlusie van de bloedvaten, waardoor botweefsel afsterft
- influx van neutrofielen, pus ontstaat, dus toename van druk in het bot –> pijnklachten
- pus wordt via Haverse systeem en kanalen van Volkmann naar subperiostaal geperst –> zwelling en roodheid en PIJN
verschillende vormen van osteomyelitis:
- Acute hematogene osteomyelitis
- Focale of subacyte osteomyelitis
- meestal na beetverwondingen of scherp voorwerp
- andere verwekkers mogelijk (P. aeruginosa) - Chronische osteomyelitis
- berucht in diabetische voet
- onvoldoende behandelde osteomyelitis - Postoperatieve osteomyelitis
- oppervlakkig gelegen botdelen (sternum)
- verwekkers vaak normale commensalen van de huid ( S. epidermis) - Neonatale osteomyelitis
- vrij agressief beloop
- multifocaal van aard (dus op meerdere plekken, dat zien we bij de andere vormen vrijwel nooit)
- andere verwekkers (naast S. aureus ook gram-negatieven)
symptomen van een acute hematogene osteomyelitis:
- koorts
- malaise
- lokale drukpijn (vroeg symptoom)
- niet belasten van aangedane ledemaat
- later zwelling en roodheid (indien pus naar subperiostaal wordt gedrukt)
de symptomen van een acute hematogene osteomyelitis is ook nog afhankelijk van de begrenzingen:
- uitbreiding naar subperiostaal, maar ook: uitbreiding naar gewricht (via collateralen)
- kapsel van schouder- en heupgewricht liggen over metafyse heen –> juist hier snelle doorbraak naar gewricht
diagnostiek bij verdenking op acute hematogene oestomyelitis:
- CRP
- Bloedkweek
- leukocytengetal
- leukocyten differentiatie
als we het lab hebben gedaan. er is sprake van een verhoogde CRP, wat is nu de volgende stap in de diagnostiek?
beeldvorming:
- röntgenfoto
- echo
je wil natuurlijk weten bij een osteomyelitis om wat voor verwekker het gaat, zodat je de antibiotica daar op kan aanpassen. vaak is de bloedkweek helemaal niet positief bij osteomyelitis, maar als het het wel is, heb je meteen iets om op te varen wat betreft de behandeling.
–> een negatieve bloedkweek sluit een osteomyelitis niet uit
een biopt doen we in de praktijk heel weinig. we proberen soms een kweek op pus uit fistelgang te doen. of een kweek op gewrichtsvloeistof.
röntgenfoto bij osteomyelitis:
in de eerste weken kan een röntgen foto compleet normaal zijn, ook al is er wel een osteomyelitis.
pas na een tijdje zie je afwijkingen, zoals:
- ophelderingen
- periostveranderingen
- sekwestervorming
–> maar we doen wel vaak een röntgenfoto, vooral ook om een fractuur uit te sluiten. en eventueel ook om een maligniteit uit te sluiten
een echo doen we ook vaak snel in het diagnostische proces:
- het is heel sensitief in handen van een ervaren radioloog
- maar het blijft lastig, en je kan er dus ook niet altijd een osteomyelitis mee aantonen of mee uitsluiten
- maar een echo is wel zeer geschikt om eventueel artritis uit te sluiten
- echo-geleide punctie bij moeilijker te bereiken gewrichten
als je er met een röntgenfoto niet uitkomt, kan je overwegen om een MRI of CT scan te maken.
bij kinderen is MRI vaak de eerste keuze. hiervoor moeten kinderen wel onder narcose.
voordelen:
- sensitief ook in vroege fase
- aankleuren van oedeem
- vooral geschikt voor de wervelkolom en bekken
je kan ook nog een bot-scintigrafie doen:
- dat is een nucleair onderzoek, waarin je verhoogde botopbouw kan zien
- en dit kan je ook als daignosticum als de eerdere diagnostiek onduidelijk is
- heeft ook goede diagnostische accuraatheid
- je kan hierbij ook al in de vroege fase het aantonen
- in de praktijk doen we dit niet vaak bij de diagnostiek van osteomyelitis
behandeling acute hematogene osteomyelitis:
- Antibiotica
- bij kinderen > 4/5 richten we ons op S. aureus
- bij kinderen jonger dan 4/5 willen we ook de Kingella meepakken
- doordat het botweefsel van kinderen goed doorbloed is, komt het antibiotica er ook goed in aan
- we behandelen wel lang (3-4 weken) maar er kan vrij snel worden overgestapt op oraal, eerst namelijk iv - Chirurgisch ingrijpen indien: (dit gebeurt niet vaak)
- combinatie met artritis: gewrichtpuncties/spoelen
- chronische oestomyelitis: uitruimen
- sekwestervorming: uitruimen
we zien weinig complicaties bij acute oestomyelitis, maar we zien ze dus soms wel;
- artritis
- sekwestervorming
- fistelvorming
- recidief osteomyelitis
- chronische osteomyelitis
lange termijn: - groeiremming aangedaan pijpbeen
- pathologische fracturen
prognose acute hematogene osteomyelitis:
afhankelijk van;
- snelle diagnose
- adequate antibiotische therapie
- z.n. besluit tot drainage
meeste problemen indien:
- heupgewricht
- schoudergewricht
