HC 6.7: Ooginfecties Flashcards
1
Q
overzicht ooginfecties:
A
- conjuctivitis: conjuctiva slijmvlies
- blepharitis: ooglidranden
- keratitis: cornea
- dacryocystitis: traanzak
- cellulitis orbitae: oogleden/orbita
- endophthalmitis: oog-inhoud
2
Q
conjuctivitis:
A
- normaal weinig infecties van de conjuctiva, het slijmvlies van het oog
- dit deel van het oog heeft eigenlijk continu exposure met micro-organismen, maar toch dus weinig infecties
- dat komt door tranen, iedere keer als we knipperen wordt het vochtig, en in die tranen zit lysozym (daardoor worden o.a. micro-organismen als het ware opgelost in die tranen) maar ook immunoglobulinen die zorgen voor een defence
- en op die conjuctiva zit ook een microbioom
- verwekkers in niet-epidemische situaties: 80% bacterieel en 20% viraal
3
Q
symptomen van conjuctivitis:
A
- rood oog
- gezwollen
- pijnlijk
- het oog is geïrriteerd
- er komt materiaal uit, pus
–> als je dit beeld zit, en dus inclusief pus, dan spreek je over een bacteriële oorzaak
4
Q
Ophthalmia Neonatorum:
A
- acute conjuctivitis bij neonaten
- verwekkers;
- S. aureus, S. pneumoniae
- N. gonorrhoeae (tijdens de geboorte raakt de neonaat er mee besmet) (dit heeft een ernstiger beloop) (ontstaat 1-2 dagen na de geboorte en dit kind moet dan ook echt behandeld worden)
- Chlamydia trachomalis (wanneer de moeder drager is, kan er besmetting plaatsvinden van de neonaat tijdens de geboorte) (heeft langere incubatietijd, meestal 5-19 dagen na de geboorte) (maar moet ook zeker behandeld worden, want kan ook een pneumonie geven)
5
Q
conjuctivitis acuut bacterieel:
A
- meestal unileteraal begin (dus aan 1 kant) en na 1-2 dagen bilateraal
- het ontstaat dus ook echt vrij acuut, van het ene op het andere moment prikkende ogen en al snel pus
- roodheid conjuctiva, irritatie, pussige uitvloed
- belangrijkste verwekkers: S. aureus, Streptokokken Pneumoniae: duur 7-14 dagen
- meestal spontane resolutie binnen 1 a 2 weken
- er hoeft dus niet behandeld te worden, je kan het eventueel wel desinfecteren met providon-jood, waardoor wat sneller een resolutie optreedt
6
Q
conjuctivitis viraal:
A
- oogt wat wateriger en minder tot geen pus
- roodheid conjuctiva, waterige secretie, soms bloederig
- gaat vaak gepaard met pharyngitis en koorts
- soms ook gepaard met pre-auriculaire en submandibulaire lymfeadenopathie
- spontane resolutie binnen 1 a 2 weken
- zijn dus virussen die je niet hoeft te behandelen
- verwekkers: entero- coxsakie- en adenovirus
- kan als een soort epidemie ontstaan bij bezoekers van een zwembad of bezoekers van een oog-polikliniek
- indubatietijd 7-10 dagen
- behandeling: geen, alleen desinfectans (providon-jood)
7
Q
chronische conjuctivitis:
A
- door Chlamydia Trachomatis
- zijn verschillende serotypen
- serotypen A, B, Ba, C: klassiek endemisch trachoom, wat enorme verlittekening geeft van het oog door herhaalde infecties, wat uiteindelijk tot blindheid leidt
- serotypen D-K: SOA en dat zie je dus bij die neonaten
- 4-20% van de vrouwen dragen C. trachomatis
- en als ze nog een actieve infectie hebben op het moment dat ze bevallen, kunnen ze dit overgeven aan hun kind
- incubatietijd is langer dan een acute conjucitivitis: 6-19 dagen en de duur kan wisselen van maanden tot jaren
- behandeling: azithromycine 1 gram po eenmalig en partner en ouders ook behandelen
8
Q
chronische blepharo-conjuctivitis:
A
- irritatie, roodheid en crustae lidranden
- het is vaak niet pijnlijk, meer cosmetisch vervelend
- het gaat en het komt
- heeft vaak te maken met de bacterie S. aureus
- die zit daar en die onderhoudt die infectie
- die bacterie zit in de ooghaar follikel zakjes en af en toe zwelt het dan ook op
- chronisch verloop, geen spontane resolutie
- behandeling: ooglid hygiëne
- hete compressen + mechanisch poetsen lidrand met wattenstaafjes met verdunde babyshampoo
9
Q
Keratitis: infectie cornea (zit onder het laagje slijmvlies)
A
- pijn, fotofobie (niet tegen licht kunnen), roodheid conjuctiva
- verminderde visus
- lokale vertroebleing (ulcus) van de cornea door migratie van ontstekingscellen
10
Q
normaal is de cornea goed beschermd door meerdere dingen:
- een intact epitheel
- verversing tranen en knipperen
- lysozym, Ig in traanvocht en microbioom
A
maar op het moment dat je bijvoorbeeld contactlenzen draagt, kan dat hoornvlies beschadigd worden.
en op plekken waar beschadiging optreedt, krijgen bacteriën een kans.
11
Q
risicofactoren voor keratitis:
A
- zachte contactlenzen na beschadiging (65%)
- niet chirurgisch trauma (25%) (wond/vreemd lichaam, toxisch)
- gecontamineerde contactlenzenvloeistof of kunsttranen
12
Q
keratitis verwekkers:
A
- bacterieel: Staphylococcen, Streptokokken, Pseudomonas spp, Enterobacteriaceae
- Contact-lens geassocieerd: Pseudomonas spp
- Viraal: Herpes Simplex, Herpes Zoster
13
Q
Keratitis behandeling:
A
- in tegenstelling tot conjuctivitis, MOET je dit behandelen
- kweek/PCR (want je moet weten wat de verwekker is)
- daarna direct start met zeer frequent topicaal antibiotica, eventueel in opname
- bij herpetische keratitis start topicaal antivirale druppels
–> maar dit moet je dus diagnosticeren, herkennen, kweken en behandelen
14
Q
Cellulitis Orbitae:
A
- weefsel rondom en in de oogkas (orbita) ontstoken
- eerste belangrijke vraag bij cellulitis orbitae: is het pre-septaal of post-septaal?
- achter het oog loopt een septum en als dat ook aangedaan is, dus post-septaal dan is het een ernstig beeld, want dan kan de ontsteking naar de hersenen gaan
- post-septaal is dus visus bedreigend
- en de kans hierbij is dus dat door oedeem en pus, de oogzenuw onder druk komt te staan en dan kan zo’n zenuw afsterven
- hierbij moet dus snel gehandeld worden
- er moet chirurgisch worden ingegrepen, middels drainage van de puspocket (anders gaat het naar de sinus cavernosis en kan je een hersenabces krijgen) en antibiotica gegeven worden
15
Q
Dacryocystitis: traanzak ontsteking
A
- dus ontsteking van dat puntje van het oog bij de neus, waar de traanbuis zit
- krijg je bij obstructie traanbuis waardoor stase traanafvoer
- verwekkers: S. aureus, soms streptokokken
- symptomen: pijnlijk, zwelling
- chronisch: altijd denken aan Actinomyces als verwekker. daar moet je een specifieke kweek voor aanvragen
16
Q
Endophthalmitis:
A
- binnenste weefsel van het oog ontstoken, namelijk het glasvocht (het gelachtige materiaal in het oog) en vaak ook de netvlies en vaten van het oog.
- eigenlijk infectie van de voorste oogkamer, uitbreidend naar de achterste oogkamer met het glasvocht
- je ziet een soort wolk in het oog (in het gekleurde deel van het oog, dus het midden)
- die witte wolk ontstaat door witte bloedcellen die daarheen zijn gegaan
- je krijgt ook een rood oog, want het hele oog is aangedaan
- en je ziet dus zichtbaar pus in die holte
17
Q
endophthalmitis is een snel progressieve intra-oculaire infectie met potentieel blindheid tot gevolg.
je moet dus goede diagnostiek doen en er op tijd bij zijn.
de bron voor het krijgen van deze infectie is meestal exogeen: na oogoperatie/injectie (dus een micro-organisme wat van buiten komt en niet al op je lichaam aanwezig was).
–> en afhankelijk van het micro-organisme dat is binnengekomen, kan het een acute ontsteking geven of een late onset ontsteking (dus langzamer beloop).
A
of het een acute of late onset versie wordt is afhankelijk van het soort micro-organisme en hoe pathogeen die is.
18
Q
acute postoperatieve endophthalmitis:
A
- na intra-oculaire chirurgie
- incidentie ca. 1:2000
- incubatietijd 2-14 dagen
- symptomen: rood, pijnlijk oog, visusdaling
- veel ontstekingscellen in de voorste oogkamer: hypopyon (die witte wolk)
- onbehandeld: blindheid en postseptale cellulitis
- bron: 80% conjuctiva, ooglid, neus
- risicofactoren: duur en soort operatie, Diabetes Mellitus, immuno suppressie
- micro-organismen: CNS (40%), S. aureus (20%) en Pseudomonas aeruginosa (25%)
- prognose: visus bij 65-95% = handbewegingen
19
Q
late onset postoperatieve endophthalmitis:
A
- maanden na oogoperatie (cataract extractie)
- low-grade infectie welke recidiveert na staken postop medicatie
- micro-organismen: Propionibacterium Acnes (65%) en CNS (15%)
- prognose is beter dan acuut, maar meestal moet de kunstlens verwijderd worden, omdat de bacterie zicht hecht aan die kunstlens
20
Q
endogene (=hematogene) endophthalmitis:
A
- ca. 15% van alle andophthalmitiden
- bron: septisch focus elders (de infectie begint dus ergens anders in het lichaam) en het reist dan naar het ook toe.
- en in het oog geeft het dan een infectie, waardoor de visus omlaag gaat
- micro-organismen: Neisseria Meningitis, S. aureus, Candida
21
Q
A
