HC 10.1: Een patiënt met gewrichtsklachten Flashcards
leerdoelen:
- de verschillend tussen inflammatoire en niet-inflammatoire gewrichtsklachten benoemen
- de verschillen tissen articulaire en periarticulaire gewrichtsklachten benoemen
- een differentiaal diagnose opstellen van artritis
gewrichtsklachten bij de huisarts:
- per jaar ongeveer 400 patiëntn met klachten van het bewegingsapparaat, artritis slechts bij ongeveer 8 patiënten
- overige patiënten: trauma, overbelasting, artrose, fibromyalgie/chronisch pijnsyndroom
- indien wel artritis: niet alles is RA (reumatoïde artritis)
verschillende artritis vormen:
- reumatoïde artritis
- bacteriële artritis
- jicht, pseudojicht
- (post)virale artritis, reactieve artritis
- systeemziekten
- tuberculose
- spondylatropathieën
wat zijn de anamnetische kenmerken van inflammatoire gewrichtspijn?
- ochtend stijfheid (> 60 minuten)
- beter bij bewegen
- nachtelijke pijn
- zwelling
anamnese + onderzoek bij inflammatoire gewrichtspijn:
- ochtend/avond
- beweging
- belasten
- ochtendstijfheid
- temperatuur
- gewichtsverlies
–> - zwelling gewrichtskapsel
- benigne verdikking
- passief/actief beperkte beweging
kenmerken inflammatoir vs niet-inflammatoir:
INFLAMMATOIR
- pijn: ochtend
- bewegingsbeperking/wanneer is de pijn: actief en passief pijn (dus zowel bij inspanning als bij geen inspanning)
- zwelling: aanwezig
- rood: soms (acute artritis)
- Ochtend Stijfheid (OS): langer dan 1 uur
NIET INFLAMMATOIR:
- pijn: avond, bij belasten
- bewegingsbeperking/wanneer is de pijn: alleen bij actief
- zwelling: benig
- rood: nee
- OS: korter dan 45 minuten
isometrisch testen:
hiermee test je niet op pure gewrichtsklachten, maar test je meer of er problemen zitten die in de buurt van het gewricht zitten
–> deze testen zijn dus belangrijk om onderscheid te maken tussen een probleem van het gewricht of een probleem van de omliggende structuren
articulair (dus echt een probleem van de gewrichten):
- zwelling/pijn beperkt tot het gebied van het gewrichtskapsel
- bewegingen in alle richtingen beperkt
- actief en passief pijnlijk
- pijnlijk, met name in volledige strekstand
peri-articulair:
- vaak groter gebied waarover de pijn wordt aangegeven, meer in het verloop van een pees, bursa of spier
- vaak alleen pijn in een bepaalde bewegingsrichting
- actief maar niet passief (met passief wordt bedoeld dat wanneer de arts de arm/been beweegt en dus niet de patiënt zelf)
- isometrisch testen
- bij bursitis meeste pijn in buigstand
wanneer noemen we een gewrichtsklacht chronisch?
langer dan 6 weken bestaande klachten
acute artritis:
- binnen 6 weken
- meestal makkelijk herkenbaar: rood, warm en gezwollen gewricht (bv jicht, pseudo-jicht, septisch, haemarthros)
–> diagnose dmv gewrichtspunctaat
chronische artritis:
- langer dan 6 weken
- zelden rood of extreem warm
–> diagnose obv symptomencomplex, laboratoriumgegevens, röntgen en beloop
mono-articulair:
1 gewricht aangedaan
oligo-articulair:
2-5 gewrichten aangedaan
poly-articulair:
> 5 gewrichten aangedaan
een acuut ontstane mono-artitis, wat is dan de DD?
- septisch (meestal knie)
- jicht (MTP1, enkel, tenen)
- pseudo-jicht
iemand met oligo-artitis, wat is dan je DD?
- SpA (assymetrisch, DIP, PIP, knie, voet en rug, extra articulair manifestaties)
- SLE (PIP, knie, extra articulaire manifestaties, symmetrisch, non erosief)
- Gonococcen (enkel, knie)
- pseudojicht (knie, pols, enkel, vinger)
- sarcoïdose (enkel, knie, symmetrisch)
- PMR (knie, pols, assymetrisch)
iemand heeft polyartritis, wat staat er in de DD?
- Reumatoïde Artritis (symmetrisch, PIP, MCP, Pols, MTP)
- viraal (PIP, MCP, knie, enkel)
- OA (artrose) (DIP, PIP, CMC1, knie, heup, MTP, rug)
poly-articulair: acuut vs chronisch
acuut
- viraal
- reactieve artritis
chronisch
- RA
- bij psoriasis
- bij darmziekten
- systeemziekten
mono of oligo articulair: acuut vs chronisch
acuut
- septische artritis
- jicht
- pseudojicht
- palindroom reuma
- reactieve artritis
- overig
chronisch
- Tbc artritis
- bij psoriasis
- sp. artropathie
- pseudojicht
beloop en andere klachten:
- leeftijd, geslacht, ras
- familieanamnese
- voorafgaand: infectie? SOA? tekenbeet?
laboratorium diagnostiek bij artritis:
- BSE, CRP
- anemie, trombocytose
- IgM-RF
- ANF
- anti-CCP
röntgenonderzoek bij artritis:
- peri-articulaire ontkalking (RA)
- gewrichtsspleetversmalling (RA, OA)
- erosies (RA)
- sclerose (OA)
- osteofytvorming (OA)
- ossale jichttophi (jicht)
samenvattend:
- inflammatoire gewrichtsklachten onderscheiden zich door ochtendstijfheid, verbetering bij bewegen en nachtpijn
- artritis leidt alleen in acute gevallen tot roodheid van het gewricht
- aantal, locatie en beloop zijn belangrijk voor de DD
