K4 - Eenheid 4: Die atmosfeer

Question 1

Het jy geweet?

Answer 1

Question 2

Wat is die atmosfeer?

Answer 2

Die atmosfeer is die mengsel van gasse wat om die aarde gehou word deur swaartekrag of gravitasie.

Question 3

Waar of Vals?

Die atmosfeer draai teen dieselfde spoed as die aarde.

Answer 3

Waar

Question 4

Hoe vergelyk die atmosfeer met die deursnee van die aarde of die dikte van die aardkors?

Answer 4

Die atmosfeer is ‘n baie dun laag in vergelyking net die bogenoemde.

Question 5

Waarom is die atmosfeer baie belangrik vir lewe op aarde?

Answer 5

Diere moet die lug in die atmosfeer inasem om suurstof te kry, terwyl plante weer koolstofdioksied nodig het.

Question 6

Behalwe vir suurstof en koolstofdioksied wat nodig is lewe op aarde, noem nog 3 baie belangrike funksies wat die atmosfeer het.

Answer 6

1. Om skadelike straling vanuit die ruimte te absorbeer.
2. Om die aarde te beskerm deur meteoriete wat die atmosfeer binnekom te verbrand.
3. Om die aarde teen temperatuur uiterstes te beskerm.

Question 7

Die atmosfeer bestaan uit ‘n aantal verskillende gasse wat vermeng word om lug te vorm. Noem die gasse.

Answer 7

1. Stikstof - 78%
2. Suurstof - 21%
3. Koolstofdioksied - minder as 1%
4. Ander gasse, waaronder argon en waterdamp, wat ook minder as 1% verteenwoordig.

Question 8

Waar of vals?

Die digtheid van die gasdeeltjies waaruit die atmosfeer bestaan, neem af hoe verder dit weg is van die aarde.

Answer 8

Waar - Hoe verder weg van die oppervlak, hoe dunner is die lug.

Question 9

Noem die 4 lae waaruit die aarde se atmosfeer bestaan.

Answer 9

1. Troposfeer
2. Stratosfeer
3. Mesosfeer
4. Termosfeer

Question 10

Waar of vals?

Daar is ‘n verskil in die temperatuur gradiënt in elke laag van die atmosfeer?

Answer 10

Waar. Die verskillende lae word gedefinieer na gelang daarvan of die temperatuur met toenemende hoogte bo seevlak styg, en of dit met toenemende hoogte daal. Sien die diagram:

Question 11

Het jy geweet?

Answer 11

Question 12

Waar strek die troposfeer?

Answer 12

Die troposfeer strek van seevlak tot sowat 10km bokant die aardoppervlak.

Question 13

Hoeveel % van die massa van die atmosfeer, kom voor in die troposfeer?

Answer 13

70%

Question 14

Hoekom het die basis van die troposfeer die hoogste digtheid?

Answer 14

Omdat die lugdeeltjies in dié laag saamgepers word deur die massa van die atmosfeer bokant hulle.

Question 15

In watter laag van die atmosfeer kom alle weer voor?

Answer 15

Die Troposfeer

Question 16

Sê of die volgende stelling waar of onwaar is en verduidelik jou antwoord.

Die troposfeer is ‘n laag van dalende temperature.

Answer 16

Waar - die lugtemperatuur neem af namate die afstand van die aardoppervlak toeneem. Met ander woorde, hoe verder weg van die aarde, hoe kouer is die lug. Dit is baie belangrik om daarop te let dat alle weer in hierdie laag voorkom , en dat alle diere en plante in hierdie laag leef.

Question 17

Waar is die stratosfeer geleë?

Answer 17

Die stratosfeer begin op omtrent 10km (waar troposfeer ophou) en strek tot sowat 50km bokant die aardoppervlak.

Question 18

Wat is die effek van te veel ultraviolet-straling op die lewe op aarde?

Answer 18

1. Dit beïnvloed menslike gesondheid
2. Dit beïnvloed fotosintese by plante negatief
3. Dit meng in met die lewensiklusse en populasiegroottes van sekere spesies.

Question 19

Wat is die verskil tussen die lug in die stratosfeer en die lug in die troposfeer?

Answer 19

Die lug in die stratosfeer is baie dun en kan nie lewe onderhou nie.

Question 20

Wat is die naam van die gas wat jy in die stratosfeer vind, wat skadelike ultravioletstrale van die son kan absorbeer?

Answer 20

Die stratosfeer bevat ‘n gordel Osoongas (O3)

Question 21

Waarom is ultravioletstrale skadelik vir mense en selfs sommige diere?

Answer 21

Want dit kan velkanker veroorsaak.

Question 22

Wat is die rede hoekom die lug in die stratosfeer warmer is?

Answer 22

Die absorpsie van ultravioletstrale verhoog die temperatuur van die stratosfeer en daarom, hoe hoër jy gaan, hoe warmer word die lug. Nietemin is temperature steeds onder 0 grade celcius en daar is nie genoeg lug om lewe te onderhou nie.

Question 23

Het jy geweet?

Answer 23

Question 24

Waar sal ons die mesosfeer vind?

Answer 24

Die mesosfeer begin op sowat 50km en strek tot ongeveer 80km bokant die aardoppervlak.

Question 25

Hoe lyk die atmosfeer in die mesosfeer?

Answer 25

Dit is baie dun en baie koud.

Question 26

Wat is meteoriete?

Answer 26

Alhoewel die lug in die mesosfeer baie dun en koud is, is daar nog genoeg lug in hierdie laag om klein rotse en stof wat van die ruimte af inkom, op te brand. Hierdie brandende rotse is snags vanaf die aarde sigbaar en word verskietende sterre of meteoriete genoem.

Question 27

Verduidelik hoe meteoriete tot stand kom.

Answer 27

Die meteoriete beweeg teen duisend kilometer per uur - die wrywing tussen die meteoriet en die gasse van die atmosfeer is genoeg om die temperatuur so te verhoog dat die meteoriet letterlik opbrand. Op die wyse word die aarde beskerm teen alles behalwe die grootste meteoriete.

Question 28

Waar sal ons die termosfeer vind?

Answer 28

Hierdie laag begin sowat 80km bokant die aarde en raak stadig al dunner en op omtrent 350km bokant die aarde is daar geen spoor van die atmosfeer meer nie, en begin die ruimte.

Question 29

Hoe beskerm die termosfeer die aarde?

Answer 29

Die laagste deel van die termosfeer absorbeer ook ultravioletstrale en gevaarlike X-strale van die son.

Question 30

Waarom is die termosfeer belangrik vir kommuniekasie op aarde?

Answer 30

Die termosfeer weerkaats ook radiogolwe terug na die aarde vir TV en radio uitsendings. Die meeste sateliete wentel om die aarde op veel groter afstande as die 350km waar die termosfeer ophou.

Question 31

Kyk na die volgende voorstelling van relatiewe afstande van verskeie sateliete vanaf die aarde.

Answer 31

Question 32

Het jy geweet?

Answer 32

Question 33

Wat is die kweekhuiseffek?

Answer 33

Question 34

Noem die 3 volopste kweekhuisgasse?

Answer 34

1. Koolstofdioksied
2. Waterdamp
3. Metaan

Question 35

Wat beteken die volgende stelling?

Die atmosfeer is in ‘n staat van ewewig of ekwilibrium.

Answer 35

Die energie wat ontvang word van die son is gelyk aan die energie wat ontsnap na die ruimte.

Question 36

Wat is aardverwarming?

Answer 36

Enige toename in kweekhuisgasse sal tot ‘n styging in die temperature van die atmosfeer lei, wat ons aardverwarming noem. Aardverwarming is dus ‘n styging in die gemiddelde temperatuur van die atmosfeer.

Question 37

Noem 4 lewensbedreigende probleme wat aardverwarming tot gevolg kan hê.

Answer 37

1. Klimaatsverandering
2. Stygende seevlakke en oorstromings van kusgebiede
3. Voedseltekorte omdat die patrone van landbouproduksie verander
4. Massa - uitwissings

Question 38

Verduidelik wat massa uitwissing is.

Answer 38

Question 39

Snellers vir massa-uitwissings word in 2 groepe verdeel. Wat is die 2?

Answer 39

1. Katastrofiese oorsake of gebeure soos meteorietimpak en kometreën wat die aardoppervlak tref.
2. Aardoorsake of gebeure soos vulkanisme, ysvorming, variasies in seevlak, globale klimaatsveranderinge en, vir mariene organismes, veranderinge in seevlak of suurstofvlak of soutgehalte (saliniteit)

Question 40

Verduidelik ‘n meteorietimpak gebeurtenis of groot vulkaniese uitbarsting se impak.

Answer 40

Question 41

Kyk na die volgende prent oor die massa uitwissing van dinosourusse en lees die wetenskaplike idees rondom die sesde massa uitwissing onder die skets.

Answer 41