hypo en hyperglycemie, zwangerschapsdiabetes, farmaco en monitoren

Question 1

Kenmerken diabetes

Answer 1

Polyurie, dorst, vermagering, oudere leeftijd, recidiverende UWI, neurogene pijnen, mononeuropathie, sensibiliteitsstoornissen, vermoeidheid, niet te genezen wonden etc.

Question 2

Bij mensen>45 controleer je glucose en eerstegraad familieleden en… (omdat er sprake is van genetische predispositie voor ontwikkelen van diabetes)

Answer 2

Overgewicht, hypertensie, dyslipidemie, andere auto-immuunziekte, DM type 2 bij 1egraads familie, hypertensie, cave (gebruik antipsychotica)…

Question 3

Wanneer kan diagnose DM worden gesteld

Answer 3

Als 2x nuchter glucose>7mmol/L is of 2x niet nuchter >11,1mmol/L

Question 4

Beleid en behandeling DM type 2

Answer 4

• Leefstijladviezen: niet roken, voldoende bewegen, gezond eten, max 1x alcohol per dag. Binnen 3 maanden screenen op retinopathie en voetonderzoek en lab (met HbA1c). Controle over 3 maanden.
• Als leefstijladviezen onvoldoende effect: starten met metformine. Als nog niet goed werkt: SU-derivaat toevoegen. Glicazide is eerste keuze.
• Hypoglycemie is belangrijke en potentieel gevaarlijke bijwerking bij type 2 DM

Question 5

Behandeling diabetische ketoacidose

Answer 5

Opname indien patiënt at risk voor keto-acidose, insuline, vocht, K-suppletie, monitoring, poliklinische behandeling en als ketoacidose goed is behandeld instellen op 4dd insulineschema.

Question 6

Behandeling diabetes

Answer 6

Non-farmacologische behandeling (leefstijladviezen), farmacologische behandeling (orale medicatie en insuline) en glucosemonitoring. Online continue glucosemonitoring geeft direct feedback over de glucosewaarde. Vingerprik heeft beperkt aantal meetmomenten en is vaak onprettig.
Kan sprake zijn van personalized medicine (denken aan wat patiënt belangrijk vindt) of precision medicine (wel/niet pomp, cardiovasculaire afwijkingen en welke orale middelen/insuline wordt gekozen)

Question 7

HbA1c en fructosamine

Answer 7

HbA1c is geglycosyleerde hemoglobine. Maat voor cumulatieve blootstelling ven erytrocyt aan glucose en weerspiegeling van glucoseconcentratie van laatste 8 weken. Normaal: 20-42mmol/mol. Als sprake ban hemoglobinopathie, hemolyse of nierinsufficiëntie kan HbA1c vals verlaagd zijn en meet je dan fructosamine (geglycoseerd albumine).

Question 8

Zwangerschap en diabetes

Answer 8

Als bij conceptie HbA1c concentratie hoger is kans op afwijkingen ook groter. Als hyperglycemie reageert kind daarop met insuline produceren (is groeifactor dus kans op macrosomie) en kan hyperinsulinemie ontwikkelen. Kans op pre-eclampsie, preterme bevalling en perinatale mortaliteit van zowel moeder als kind zijn hoger.
Zwangerschapsdiabetes heeft zelfde pathofysiologie als type 2 DM, maar verdwijnt na bevalling ook weer.

Question 9

Insulinepomp therapie

Answer 9

Klein apparaatje dat met slangetje vastzit aan je lichaam. Voor maaltijd laat je dat extra insuline afgeven (bolus) en verder geeft het steeds een beetje kortwerkende insuline af.
Flash CGM is sensor die je op bovenarm plakt en kan je glucosewaarde zien.

Question 10

Dingen in het oog die bij DM mis kunnen gaan

Answer 10

• Lenszwelling (suiker in glasvocht en hoopt op in lens) en cataract
• Parese externe oogspieren
• Retinale microangiopathie: exsudatieve of proliferatieve diabetische retinopathie. Door veranderingen endotheelcellen en verdikking basaalmembraan en anderzijds verlies pericyten rondom kleine vaatjes (schade en lekkage ontstaat).

Question 11

Exsudaat diabetische retinopathie

Answer 11

Behandelen met corticoswteroïden. Ook kan anti-VEGF in oog worden gespoten

Question 12

Niet medicamenteuze behandeling diabetes type 2

Answer 12

Leefstijladviezen; gewichtsreductie, gezonde voeding en genoeg bewegen.

Question 13

Medicamenteuze behandeling DM type 2

Answer 13

Metformine, SU-preparaten, SGLT-2 remmers, GLP1-agonisten, DPP4-remmer, meglitinide

Question 14

Metformine

Answer 14

Biguaniden, brengt meer GLUT4 receptoren naar celmembraan in doelorganen (spier- en vetweefsel) maar zorgt ook voor minder glucose productie. Is eerste keus, verbeterd insuline gevoeligheid en vermindert cardiovasculaire incidenten

Question 15

SU-preparaten

Answer 15

Zorgen voor irreversibele binding aan ATP-ase afhankelijk K-kanaal in B-cel, blijft dan gesloten. Dan depolarisatie, Ca-kanalen openen en dan insuline secretie (onafhankelijk van glucose). Dus bijwerkingen hypoglycemie en gewichtstoename.

Question 16

Meglitinide

Answer 16

Zorgen voor toename insulineafgifte, vergelijkbare werking SU-preparaten. Hypoglycemie is belangrijkste bijwerking.

Question 17

GLP1-analogen

Answer 17

Samen met DPP4-remmers incretines.
Activeren GLP1 receptor, dan: stimulatie glucose afhankelijke insulinesecretie, onderdrukking glucagonafgifte, vertraging maaglediging (minder snel glucose opnam uit voedsel), toename verzadigingsgevoel. Ook afvallen als effect

Question 18

DPP4-remmers

Answer 18

GLP1 wordt verhoogd, met als gevolg: stimulatie glucose afhankelijke insuline secretie, onderdrukking glucagonafgifte
Hebben beide bijwerkingen van misselijkheid, diarree en braken (maar DPP4 minder)

Question 19

SGLT2 remmers

Answer 19

Zorgen voor verhoogde glucose uitscheiding. Kans op hypotensie (doordat Na ook wordt uitgescheiden), ook recidiverende UWI, genitale schimmelinfecties of ketoacidose. Wel lage kans hypoglycemie en heeft ook gewichtsafname als gevolg.

Question 20

Insuline

Answer 20

Laatste stap medicamenteuze behandeling DM type 2. Kans op hypoglycemie

Question 21

Dawn fenomeen

Answer 21

Vlak voor wakker worden stijgt cortisol concentratie in het lichaam. Doordat dat gebeurt is er iets meer insuline nodig. Dat is typisch te zien bij diabetes patiënten

Question 22

Somogyi effect

Answer 22

Gebeurt bij overbehandelde patiënten. Door te veel insuline spuiten ontstaat een te laag glucose gehalte in de nacht. Dan kan overregulatie ontstaan en zie je in de ochtend een hele hoge concentratie.

Question 23

Genezende behandeling type 1 DM

Answer 23

Veel is nog niet bewezen. Mogelijk kan stamcel of immuunmodulatie in begin van ziekte. Transplantatie kan ook optie zijn; nier-pancreas transplantatie, pancreastransplatatie, eilandjes van Langerhans transplantatie of onderbrengen B-cellen in immunologic shelter

Question 24

Geavanceerde diabetes technologie; insulinepomp wordt aangestuurd door sensor. 2 soorten

Answer 24

• Closed loop: glucose gemeten door sensor, pomp geeft insuline af en dan weer glucose meten. Naast insuline ook glucagon geven.
• Hybrid closed loop: werkt vooral s’nachts, wel bij eten zelf bolusinjectie insuline geven.