buikpijn en pancreatitis

Question 1

Verschillende soorten buikpijn

Answer 1

Visceraal (doorgegeven door AZS, moeilijk lokaliseren), pariëtaal (doorgegeven door CZS, goed lokaliseren), referred, gegeneraliseerd (door hele buik), functionele (geen aanwijsbare oorzaak), lokale, constante/intermitterde pijn en koliekpijn

Question 2

Oorzaken buikpijn

Answer 2

Ontstekingen, obstructies, trauama, ischemie, zwellingen of functioneel

Question 3

Begeleidende symptomen bij buikpijn

Answer 3

Braken, koorts, stil liggen (bij peritoneale prikkeling), bewegingsdrang, transportpijn, uitstraling en houdingsafhankelijk

Question 4

Acute buik

Answer 4

Noodzaak om met spoed te verwijzen voor nadere diagnostiek en/of behandeling. Diagnose nog onzeker maar mogelijk levensbedreigende situatie.

Question 5

Symptomen acute pancreatitis

Answer 5

Pijn in epigastrio (uitstralend naar rug), tachycardie, koorts, hypotensie, tachypneu (tekenen van sepsis/shock), misselijkheid, braken en minimaal 3x verhoogd amylase en/of lipase

Question 6

Diagnose AP; minimaal 2/3 van criteria

Answer 6

• Typische pijn in bovenbuik
• Serum amylase of lipase ≥3x normaalwaarde
• Karakteristieke bevindingen op beeldvorming (CT of echo)

Question 7

Etiologie AP

Answer 7

Galstenen zijn belangrijkste oorzaak, alcohol kan ook rol spelen. Soms kan het worden veroorzaakt door endoscopisten (als je ERCT doet) en andere zeldzame oorzaken als: pancreas divisum, hypertriglyceridemie, medicatie, tumor, infectieus, trauma, shock en erfelijk (genmutatie).

Question 8

Biliaire AP

Answer 8

Kan komen door reflux van gal naar de pancreas. Biliaire AP ontstaat door kleine galstenen of sludge.

Question 9

Behandeling niet-biliaire pancreatitis

Answer 9

Klinische opname met: pijnstilling, vochttoediening, zuurstof toediening en NPO (voeding, nuchter houden door veel braken)

Question 10

Behandeling biliaire pancreatitis

Answer 10

Komt overeen met niet-biliair, alleen nu ERCP met sfincterotomie (galsteen weghalen)

Question 11

Voeding bij acute pancreatitis als orale voeding niet mogelijk

Answer 11

Zowel enterale nasogastrische als nasojejunale voeding

Question 12

Meest geschikte behandeling bij necrotiserende pancreatitis

Answer 12

Percutane drainage met antibiotica of endoscopische transmurale drainage met antibiotica.

Question 13

WON/walled of necrose

Answer 13

Goed omschreven gebied van necrose. Treedt op als late complicatie van acute pancreatitis, meestal 4 weken na eerste aanval. Je ziet lucht op de CT door gasvormende bacteriën.

Question 14

Behandeling necrotiscerende pancreatitis

Answer 14

Als steriel: afwachten en patiënt ondersteunen met sonde voeding en vocht infuus
Infectie: interventie en antibiotica. Chirurgische opties: VARD/peercutane drainage of endoscopische transgartische drainage en debridement (via echokopje op endoscoop necrotisch weefsel verwijderen)

Question 15

Verschil tussen interstitiële pancreatitis en necrotiserende pancreatitis op CT

Answer 15

Interstitieel: aankleuring pancreas, vetinfiltratie, heterogeen aspect en oedeem

Necrose: geen/partiële aankleuring, necrose parenchym en/of peripancreatisch weefsel en pas na 1 week goed te beoordelen

Question 16

Chronische pancreatitis

Answer 16

Chronische ontsteking met irreversibele fibrose en functieverlies (zowel exocrien als endocrien). Zeer invaliderende ziekte door: verminderde kwaliteit van leven, beperkt (sociaal) functioneren en beperkte behandelingsmogelijkheden

Question 17

Oorzaken chronische pancreatitis

Answer 17

Alcohol (60-70% van gevallen), idiopathisch (20-30%), obstructief (5-10%), genetische factoren (ong. 5%) en zeldzame oorzaken (auoimmuun, hyperlipidemie…)

Question 18

Klachten chronische pancreatitis

Answer 18

Recidiverende/persisterende pijn, misselijkheid, anorexie, diarree (steatorroe)m gewichtsverlies, moeheid, recidiverende pancreatitische aanvallen en complicaties.

Question 19

Complicaties chronische pancreatitis

Answer 19

Malabsorptie (p-elastase in feces verlaagd), diabetes mellitus, pseudocysten, obstructie galwegen, obstructie duodenum, fistel, portale hypertensie en pancreascarcinoom

Question 20

Diagnose chronische pancreatitis

Answer 20

Kan lastig zijn, want geen duidelijk omslagpunt, heterogene presentatie en diverse criteria en scoringssystemen
Over algemeen combi van: typische klinische klachten, morfologie (afwijkende beeldvorming) en pancreasfunctie

Question 21

Management chronische pancreatitis

Answer 21

Leefstijladviezen, medicatie (pijnstilling, pancreasenzymen), dieetaanpassingen, endoscopie, chirurgie en maatschappelijk/psychologisch

Question 22

Chirurgie mogelijkheden chronische pancreatitis

Answer 22

Drainage: Frey en pancreaticojejunostomie
Resectieprocedure: Beger, Frey, whipple, distale of totale pancreatectomie.