HC.1.4: Inleiding parasitologie Flashcards
wat is een parasiet?
eukaryoten organismen die leven ten koste van hun gastheer.
wat is symbiose, commensalisme, parasitisme en mutualisme?
symbiose: met elkaar leven van verschillende soorten organismen
commensalisme: heeft voordeel, gastheer neutraal
parasitisme: ten kosten van gastheer
mutualisme: wederzijds voordeel
wat is het verschil tussen een parasiet en een bacterie/virus?
omdat parasieten eukaryote cellen zijn hebben ze een complexe cel structuur. ze hebben meerdere ontwikkelingsstadia in hun levenscyclus en meestal meerdere gastheren. ook hebben ze het grootste genoom
welke 3 hoofd groepen parasieten zijn er?
- ectoparasieten (vlooien, luizen, teken)
- parasitaire wormen (spoelwormen, mijnwormen)
- parasitaire protozoa (leishmania, plasmodium) deze zijn eencellig
wat is leishmaniasis?
wordt veroorzaakt door meerdere soorten leishmania soorten (>20) waardoor het diverse aandoening is. de parasieten worden overgebracht door vrouwelijke ‘zandvliegjes’. (zijn eig muggen).
wat is een vector?
altijd een e-vertebraat (ongewerveld dier), verantwoordelijk voor overdracht van de parasiet
Wat is de ontwikkelingscyclus van de Leishmaniasis parasiet dat plaatsvindt in de mens?
- bijt van zandvlieg
- parasieten migreren via speeksel van de zandvlieg in de huid
- Afweercellen herkennen de protozoa, en deze worden opgenomen door macrofagen, de parasiet komt terecht in het fagosoom. In de macrofaag veranderen de promastigoten in amastigoten. De parasiet remt de fusie van het fagosoom met het lysosoom.
- in de leukocyt kunnen ze zich reproduceren. uiteindelijk gaat de leukocyt door leishmaniasis kapot
- de parasiet kan in de huid blijven of zich verspreiden in het lichaam via macrofagen
Wat is de ontwikkelingscyclus van de Leishmaniasis parasiet dat plaatsvindt in de zandvlieg?
de parasiet kan ook naar andere gastheercellen als een andere zandvlieg het bloed opzuigt van een besmet persoon. de parasiet komt vrij in het maag-darmkanaal van de vlieg en transformeert naar een ander stadium (promastigoten). dit vermeerdert in de darm en gaat dan naar de speekselklier van het vliegje. de cyclus begint opnieuw
Welke twee soorten ontwikkelingscycli zijn er?
- Directe ontwikkelingscyclus: parasiet heeft 1 gastheer (bv spoelwormen)
- Indirecte ontwikkelingscyclus: parasiet heeft 2 of meer gastheren (bv Leishmania).
wat is de definitieve gastheer?
gastheer die de volwassen parasiet herbergt en waarin de geslachtelijke vermenigvuldiging plaatsvindt
Wat is een tussengastheer?
gastheer waar de asexuele of vegetatieve vermeerdering plaatsvindt.
wat is gastheerspecificiteit?
door een (soms vergaande) specialisatie ontstane gebondenheid van de parasiet aan een bepaalde gastheer.
welke 3 klinische vormen van Leishmaniasis zijn er?
- cutane
- mucocutane
- viscerale
wat is de pathogenese van viscerale Leismaniasis?
- parasiet blijft niet in de huid maar verspreid visceraal naar lymfeknopen, beenmerg, milt en lever
- repressie van aanmaak bloedcellen
- de incubatietijd is variabel
wat is prepatente periode?
is de tijdspanne tussen het infectiemoment en het moment dat de parasiet blijkt geeft van zijn aanwezigheid. incubatietijd is hierbij niet handig omdat er soms geen klinische symptomen ontstaan
welke 2 vormen van viscerale leishmaniasis zijn er?
- L. donovani (leidt zonder behandeling tot dood)
- L. infantum (opportunistische infectie)
wat zijn kenmerken in MA, LO en AO bij viscerale leishmaniasis?
- Anamnese: herkomst patiënt/reisanamnese, immuunstatus
- Symptomen: onregelmatige koorts, hepatosplenomegalie
- Laboratorium: pancytopenie, hyper IgG & IgM (geen eosinofilie)
- Bij mensen die erg immuun gecompromitteerd zijn: meestal geen hepatosplenomegalie en geen hyper IgG en IgM !!
Wat is de diagnostiek van viscerale leishmaniasis?
- Aantonen parasieten (via microscopie/ PCR) (hierbij wordt gekeken naar milt aspiratie > beenmerg punctie> bloed)
- Serologie ondersteund diagnose (aantonen van specifieke antilichamen in bloed)
wat is post kala aza dermal leishmaniasis?
kan optreden na viscerale. de parasieten zitten dan niet meer visceraal maar in de huid. ze lijden niet meer aan de ziekte maar kunnen het waarschijnlijk wel nog overdragen
Wat betekent Zoönose en wat betekend oppotunist?
Zoönose Infectie of ziekte van zoogdieren, waarbij de mens als gastheer kan optreden. Dieren vormen het reservoir, van waaruit de mens geïnfecteerd raakt.
Opportunist Een opportunistische parasiet kan zich bij afwezigheid van een adequate immuunrespons sterk vermenigvuldigen, waarbij het nageslacht in dezelfde gastheer blijft en zich eveneens gaat vermenigvuldigen.
wat is cutane leishmaniasis?
- ulcus met opgeworpen rand (pijnloos, langzaam groeiend, spontane genezing, veel variatie)
- behandeling is soort afhankelijk
- incubatietijd 2-8 weken tot jaren
wat is de diagnostiek van (muco)cutane leishmaniasis?
de parasieten zijn te vinden op de rand van de ulcus. PCR of een microscoop kunnen het aantonen
