HC.1.1: Inleiding microbiologie en infectieziekten Flashcards
wat doet de arts-microbioloog?
ondersteuning van artsen en overige hulpverleners/medewerkers op gebied van infectieziekten
door wie wordt de behandeling en preventie van infectieziekten gedaan?
- huisarts
- GGD
- 2e/3e lijn: afhankelijk van ziektebeeld
- in overleg met arts-microbioloog
waar worden infectieziekten door veroorzaakt?
bacteriën, virussen, fungi (schimmel + gisten) en parasieten
wat zijn de kenmerken van bacteriën?
- prokaryoten (cellen zonder celkern)
- eencelligen
- dubbelstrengs, circulair DNA
- vaak ook plasmidaal (kleine ringetjes waarin extra genen liggen naast het chromosomale DNA) DNA
- celwand en celmembraan
wat zijn voorbeelden van bacteriële infecties?
- streptokokken faryngitis
- streptokokken pneumonie (vaak in 1 kwab)
- lues
- UWI (E. Coli)
wat zijn de kenmerken van virussen?
- voor vermeerdering afhankelijk van gastheercellen
- alleen DNA of alleen RNA
- enkelstrengs of dubbelstrengs
- omgeven door eiwitmantel
wat zijn voorbeelden van virale infecties?
- bovenste luchtweginfectie
- rubella (rode hond)
- hepatitis
- COVID-19
wat is het verschil tussen schimmel en gisten?
gist: eencellig
schimmel: meercellig, lange draden
wat zijn de kenmerken van fungi?
- eukaryoten
- unicellulair: gisten
- vertakkende draden: schimmels
- velen dimorf (afhankelijk van temperatuur of ze zich als gist of schimmel gedragen)
- voortplanting door sporen
wat zijn voorbeelden van gist/schimmelinfecties?
- zwemmers eczeem
- tinia
- schimmels kunnen in heel het lichaam voorkomen bij immuun gecompromiteerde mensen
wat zijn de kenmerken van parasieten?
- eukaryoten
- parasitaire levenswijze
- voor ontwikkeling geheel of ten dele afhankelijk van gastheer
wat zijn voorbeelden van parasitaire infecties?
- hoofdluis
- aarsmade (wormen in poep)
- malaria
- larven in wond
- lintwormen
je kan ze meestal met het oog waarnemen
Wordt je van alle bacteriën ziek?
Een groot deel van de bacteriën die je bij je draagt zijn niet pathogeen. Ook een deel is mogelijk pathogeen en een klein deel is altijd pathogeen.
Wat zijn commensale flora en hoe ziet die eruit in de keel, darm en huid?
De microbiota zijn in ons lichaam op verschillende plekken van andere samenstelling: dit noem je commensale flora. In de keel zitten heel veel streptokokken, op de huid veel staphylokokken, en in de darm anaerobe micro-organismen.
welke plekken van het lichaam zijn steriel?
- hersenliquor, hersenen
- binnenkant oog
- alles wat geen direct contact heeft met de buitenwereld
- bloed
- spier
wat is staphylococcus aureus?
Het is een bacterie en hij is rond. 25% heeft deze bacterie permanent op de huid zitten, als die daar zit zit die vooral op de neus, op de handen en andere plekken. Het is een belangrijke ziekteverwekker. Je hebt schade nodig van het lichaam (barrières) om er ziek van te worden. Je hebt niet altijd schade nodig om ergens ziek van te worden.
wanneer spreek je van een infectie?
- schade of veranderde fysiologie door interactie tussen gastheer en micro-organisme. hierna vindt er een interactie plaats en hierbij verandert de fysiologie
- klinisch/ subklinisch (zonder dat je het door hebt)
- keten ven gebeurtenissen = pathogenese van infectieziekte
waar is de pathogenese van infectieziekten afhankelijk van?
- besmettingsroute
- gastheer: genetische achtergrond, immuunstatus
- micro-organisme: virulentie / pathogeniciteit
wat is virulentie?
vermogen van een micro-organisme om schade/ziekte te veroorzaken (kwalitatief). Vaak uitgedrukt in aantal micro-organismen om ervoor te zorgen dat iemand ziek wordt.
wat zijn virulentiefactoren?
Eigenschappen (bijv. eiwitten, moleculen) waarmee een microorganisme de verdedigingsmechanismen van de gastheer kan ontlopen of teniet doen
wat is pathogeniciteit?
Vermogen van micro-organisme om schade/ziekte te veroorzaken (absoluut). (definitie wordt niet gevraagd maar primair en opportunistische pathogenen wel belangrijk)
welke soorten pathogeniciteit zijn er?
- Primair pathogenen
Bij besmetting regelmatig ziekteverschijnselen. Voorbeeld: Staphylococcus aureus bij een kapotte huid. - Opportunistische pathogenen (secundaire infecties)
Ziekte bij verminderde weerstand. Voorbeeld: schimmelinfectie bij neutropenie
