HC 6.1 - Tolerantie en auto-immuniteit Flashcards
Wat is tolerantie?
Gecontroleerd niet reageren van lymfocyten op (auto)antigenen, waartegen potentieel een reactie kan plaatsvinden.
- antigeen specifiek
- gaat om verworven immuunsysteem
welke twee belangrijke mechanismen voor tolerantie inductie zijn er
- centrale tolerantie-inductie
- perifere tolerantie-inductie
Wat is de centrale tolerantie inductie?
- verwijderen van potentieel autoreactieve T-cellen (in de thymus) en B-cellen (in het beenmerg).
- vindt plaats in primaire lymfoïde organen op het moment dat de cellen aan het ontwikkelen en uitrijpen zijn
Wat is perifere tolerantie inductie?
Anergie of suppressie van verkeerde lymfocyten in de milt, lymfeklieren of MALT
- vindt plaats in de periferie
waaruit bestaat de centrale tolerantie
positieve (cortex) en negatieve selectie (medulla)
wat is positieve selectie
bij positieve selectie gaan de t-lymfocyten in apoptose als er geen interactie is tussen MHC en TCR of als er een te sterke interactie is.
wat is negatieve selectie
aan de T-cellen worden lichaamseigen antigenen op lichaamseigen HLA gepresenteerd door dendritische cellen.
als er interactie is gaan de t-cellen in apoptose door klonale deletie
Wanneer vindt anergie plaats?
T-cellen worden normaal gesproken gestimuleerd door 3 signalen:
- interactie tussen MHC en TCR.
- costimulatoire moleculen
- cytokines -> zorgen voor differentiatie
wanneer alleen het eerste signaal plaatsvindt gaat de cel in anergie
wat is klonale deviatie
dat autoreactieve T-cellen niet uitrijpen tot volwassen T-cellen met effectorfuncties, maar tot regulatoire T-cellen. deze cellen zorgen voor actieve supressie van autoreactieve B- of T-cellen in de periferie
hoe onderscheidt een regulatoire T-cel zich van andere T-cellen
door de expressie van een specifieke transcriptiefactor, FOXP3
Hoe zorgen regulatoire T-cellen voor suppressie?
- wegvangen van groeifactor IL-2 door hoogaffiene receptor CD25
- wegvangen van CD80/CD86 costimulatie door CTLA-4 (hogere affiniteit dan CD28) -> kan hierdoor niet binden aan CD28 waardoor de cel in anergie gaat
- productie suppresieve cytokinen (IL-10 en TGF-beta)
- productie van cytotoxisch granzym -> granzym is een stof die gaatjes maakt in de membraan waardoor ze gedood worden
Op welke manieren kan er doorbraak van tolerantie ontstaan?
- antigeen- en t-cel-onafhankelijke activatie van B-lymfocyten door bvb EBV -> polyklonale activatie
- antigeen-onafhankelijke activatie van T-cellen door bvb staphylococcus -> superantigen
- moleculaire mimicry: kruisreactie tussen het antigeen van een micro-organisme en een gelijkend autoantigeen
- bystander activatie: co-activatie van autoreactieve lymfocyten tijdens infectie
- vrijkomen van afgeschermde auto-antigenen: immune privileged sites doorbroken
- immuunstimulerende posttranslationele modificatie of haptenisatie
- verlies/ afwezigheid van T-cellen
wat houdt polyklonale activatie in
als EBV aan zijn receptor bindt op B-cellen, gaat de B-cel expanderen, omdat EBV de B-cel nodig heeft voor replicatie.
Hoe verloopt activatie door super antigenen?
Antigeen onafhankelijke activatie van T-lymfocyten door cross linking MHC en T-cel receptoren (bijvoorbeeld staphylococcus infectie)
Wat is moleculaire mimicry?
Kruisreactie tussen antigen van micro-organisme en gelijkend auto-antigeen. als er een infectie plaatsvindt met dit micro-organisme worden niet alleen B-cellen gericht tegen dit micro-organisme geactiveerd, maar ook autoreactieve B-cellen tegen lichaamseigen antigeen
wat is bystander activatie
een reguliere T-cel, die specifiek is voor een virus, wordt geactiveerd door een APC. deze T-cel gaat cytokinen produceren. in de buurt zijn er toevallig autoreactieve T-cellen aanwezig die misbruik maken van die cytokinen. -> worden ook geactiveerd.
welke lichaamsdelen zijn immune privileged sites en wat gebeurd er als deze doorbroken worden
ogen ( afgeschermd door retina-bloedbarriere) en hersenen (afgeschermd door hersen-bloedbarriere) en testis (afgeschermd door testis-bloedbarriere)
- als deze organen beschadigd raken komen er afgeschermde autoantigenen vrij, waartegen mogelijk auto-reactieve cellen aanwezig zijn.
wat is haptenisatie
binden van chemische stoffen waaronder geneesmiddelen aan eigen antigenen
wat gebeurdt er bij posttranslationele modificatie
een eigen antigeen kan worden veranderd waardoor het niet meer als eigen wordt herkend maar als lichaamsvreemd.