H9.1: Etiologie en epidemiologie longkanker Flashcards
1
Q
Overgrote deel van patiënten met longkanker heeft gerookt/rookt
A
- Bij inhaleren sigarettenrook komen carcinogene stoffen in lichaam
- Afhankelijk van genen kan iemand carcinogenen goed of slecht klaren
- Als je veel rookt of ongunstige genen hebt, kunnen carcinogenen niet goed klaren en ontstaan DNA-adducten die bij celdelingen tot fouten leiden
- Sommige mensen hebben genen die fouten goed kunnen repareren en reageren ook minder op chemo
- Als fouten niet opgeruimd worden, kunnen deze tot defecten leiden in genen die betrokken zijn bij kankerontwikkeling: RAS, MYC, p53, p16, RB
2
Q
Risicofactoren voor longkanker
A
- Niet-rokers: FA, meeroken, luchtvervuiling
- Voormalig rokers: leeftijd bij stoppen, emfyseem, afwezigheid hooikoorts, FA, luchtvervuiling
- Huidige rokers: PY, blootstelling aan asbest en stof, emfyseem, afwezigheid hooikoorts, FA
3
Q
Algemeen risico op longkanker
A
- Blootstelling aan tabaksrook
- Genetische vatbaarheid, COPD
- Levensstijl, dieet
4
Q
Bestanddelen sigaretten
A
- Nicotine: verslavend, 1 sigaret blijft 3 kwartier in bloed
- > 40 carcinogene bestanddelen
- Irriterende stoffen: inflammatoir
- CO: cardiovasculaire schade
5
Q
Lag time
A
Tijd tussen het beginnen met roken en het optreden van klachten
6
Q
Packyear
A
- Roken van 1 pakje sigaretten per dag, 1 jaar lang
- Berekenen door het aantal pakjes per dag * aantal jaar
- Duur van roken is belangrijker dan aantal sigaretten per dag
7
Q
Weetjes
A
- Gemiddeld 14 sigaretten per dag
- 25 miljard verkochte sigaretten per jaar
- 28% van de bevolking rookt
- > 30% lager opgeleiden
- 20% hoger opgeleiden
- 27% doet minimaal 1 stoppoging per jaar
8
Q
Relatieve risico
A
Risico van de blootgestelde roker t.o.v. gehele populatie op het krijgen van longkanker
RR voor actieve roker is >20
RR passieve roker 1.2
9
Q
Uitkomsten screening bevolking
A
- Risico van krijgen longkanker daalt significant na stoppen met roken
- Na 5 jaar al effect
- Verwijderen van blootstelling doet dus het RR exponentieel dalen
- RR zal nooit zo ver dalen naar het niveau van iemand die nog nooit heeft gerookt
10
Q
Primaire preventie
A
In hoge mate kosteneffectief
11
Q
Gek
A
Het eerste jaar na stoppen met roken zijn er meer patiënten die longkanker krijgen
12
Q
Slagingskans x stoppen
A
- Cold turkey: na 10 maanden is 7.3% nog gestopt
- Op advies dokter: na 12 maanden is 10.2% nog gestopt
- Nicotine vervangende middelen: na 12 maanden is 7-14% nog gestopt
- Medicatie: na 12 maanden is 33% nog gestopt
13
Q
Redenen om niet te stoppen
A
- Gewoonte
- Sociaal gedrag
- Gewichtstoename
14
Q
Waterpijp x nadelen
A
- Meer CO waardoor groter cardiovasculair risico
- Vergelijkbare hoeveelheid nicotine
- Dramatisch grotere hoeveelheid rook
15
Q
Vaping associated lung injury
A
- Vergelijkbare hoeveelheid nicotine, geen teer
- Jonge mensen
- Afschuwelijke longbeelden, meer inflammatoir en iets weg van pneumonitis
