H10.7

Question 1

Gegevens

Answer 1

• Metastasen worden vaak a.d.h.v. klachten ontdekt
• Screening op metastase heeft geen meerwaarde, aangezien het eerder detecteren van de metastasen niet tot langere overleving leidt
• Leidt wel tot ziekteverlies

Question 2

Waarop wordt wel gescreend?

Answer 2

Lokale metastasen, want kunnen nog steeds behandeld worden en kunnen behandelingswinst geven

Question 3

Klachten metastasen zijn afhankelijk van locatie

Answer 3

• Algemeen: moe, malaise
• Botmetastasen: pijn
• Longmetastasen: dyspnoe
• Huidmetastasen: bloeding, ontsteking
• Levermetastasen: slechte eetlust, vol gevoel
• Hersenmetastasen: hoofdpijn, insult

Question 4

Gegevens incidentie en prognose

Answer 4

• Als er geen nabehandeling gegeven wordt bij patiënten met mammacarcinoom, zal 50% een recidief krijgt
• Uiteindelijk recidiveert de ziekte bij 20-25% van alle patiënten met een mammacarcinoom binnen 10 jaar (3500)

Question 5

Overleving gemetastaseerd mammacarcinoom

Answer 5

• Gemiddelde overleving 2.5-3 jaar na stellen M+ diagnose
• 5-jaarsoverleving van 15 -> 23%
• 10-jaarsoverleving van 2 -> 10%

Question 6

Prognostische factoren

Answer 6

• Leeftijd: <35 jaar ongunstig, >70 jaar gunstig
• Histologie: metaplastische tumoren agressief en ongunstig, mucineuze tumoren gunstig
• Ziektevrije interval: >5jaar gunstig, <2 jaar
• Triple negatief mammacarcinoom: afwezigheid ER, PR, HER2-R is ongunstig
• ER
• Her2-receptor

Question 7

Doel behandeling op afstand gemetastaseerde ziekte

Answer 7

-Levensverlengend
- Kwaliteit van leven

Risico’s behandeling moeten lager zijn dan de te behalen winst

Question 8

Systemische behandelingen

Answer 8

• Chemo: allemaal
• Anti-hormonale therapie: HR+
• Anti-Her2 therapie: HER2+
• Botversterkende medicatie: allen met botmetastasen

Question 9

Lokale therapie

Answer 9

• Radiotherapie: allemaal
• Chirurgie: allemaal

Question 10

Palliatieve systemische behandeling bij gemetastaseerd mammacarcinoom

Answer 10

• Alle patiënten krijgen chemo
• Aanvulling met andere therapieën
• Anti-hormonale therapie altijd neoadjuvant

Question 11

Voordelen anti-hormonale therapie

Answer 11

• Effectiviteit is vergelijkbaar met chemo
• Werking houdt langer aan dan bij chemo
• Minder bijwerkingen

Question 12

Nadeel anti-hormonale therapie

Uitzondering

Answer 12

De steeds delende tumoren kunnen HR verliezen waardoor het dus altijd voor chemo gegeven wordt, omdat door de chemo de tumor ook HR kan verliezen

Viscerale crisis, dus iemand met uitgebreide levermetastasen en geelzucht of uitgebreide longmetastasen. Zij krijgen wel meteen chemo, want bij anti-hormonale therapie duurt het langer voordat het effect zichtbaar is

Question 13

Hormoongevoelige mammacarcinoom

Answer 13

Europa: >10% ER- of PR-positieve cellen

VS: >1% ER- of PR-positieve cellen

Hoe hoger percentage ER/PR, hoe groter de kans op effectiviteit van HTx

Question 14

Oestrogenen

Answer 14

• Oestrogenen hebben invloed op borstklierontwikkeling
• Oestrogenen worden premenopauzaal aangemaakt door eierstokken
• Postmenopauzaal maken de bijnieren oestrogenen m.b.v. aromatase (androgenen -> oestrogenen)
• Hersenen centrale rol in feedbackloop

Therapie werkt in op hormonale regelingen waarbij de oestrogeenspiegel wordt verlaagd

Question 15

Tamoxifen

Answer 15

• Anti-hormonaal middel
• Lijkt op oestrogeen
• Gaat op ER zitten en blokkeert deze voor oestrogeen
• Cel gaat niet meer in deling
• Als de cel lang genoeg niet deelt, apoptose

Actieve metaboliet is endoxifen en die spiegel moet hoog zijn

Question 16

LHRH-agonist

Answer 16

• GnRH bindt aan receptor op oppervlak hypofysecellen
• GnRH-receptor-complex de cel in migreren
• Productie LH en FSH
• Als GnRH loslaat, kan de receptor terug naar het oppervlak van de cel en opnieuw koppelen met GnRH

Question 17

Verschil GnRH-agonist en GnRH

Answer 17

• Koppeling aan receptor duurt langer voort
• Aantal receptoren op oppervlak neemt af
• Cel kan minder gestimuleerd worden door natuurlijk GnRH
• Minder LH en FSH productie

Question 18

Voorbeelden van resistentie

Answer 18

• Farmacologisch: medicijn bereikt kankercel niet door verminderde complicatie, comedicatie, poor metabolizer
• Veranderingen van tumorcellen: upregulatie van alternatieve pathways of verlies ER/PR receptor expressie (tot 30%)

Question 19

Bijwerkingen medicijn x klachten

Answer 19

• Algemeen: climacteriële klachten
• Selectieve ER modulator: veneuze trombose, uterus proliferatie (cave maligniteit)
• Aromataseremmers: gewrichtsklachten, haaruitval, botontkalking
• Progestativa: gewichtstoename, oedeem, trombose, acne, hoofdpijn
• GnRH-agonist: climacteriële klachten

Question 20

Bijwerkingen korte termijn chemo mammacarcinoom

Answer 20

• Misselijkheid, braken -> anti-emetica
• Haaruitval -> cold cap (M+)
• Beenmergremming -> GF voor WBC, bloedtransfusies
• Slijmvliestoxiciteit
• Menstruatiestoornissen (uitval eierstokken) -> GnRH-agonist
• Vermoeidheid -> lichamelijke activiteit

Question 21

Bijwerkingen chemo lange termijn mammacarcinoom

Answer 21

• Zenuwbaantoxiciteit (door taxanen)
• Huid- en nageltoxiciteit (door taxanen)
• Pompfunctiestoornis hart (door anthracyclines)
• Vochtretentie (door taxanen)

Question 22

Botversterkers

Answer 22

• Ondersteunende therapie
• Tumor produceert stoffen die osteoblasten remmen en osteoclasten stimuleren
• Bisfosfonaten doorbreken vicieuze cirkel van tumorgroei en beschermen bot

Question 23

Activatie osteoclasten verminderen en botafbraak voorkomen

Answer 23

RANK-ligand remmers