H10.3 Flashcards
Belangrijk bij borstsparende operatie
Altijd bestraling
Operatie van de borst
- Borstsparend: MST, chirurgie en bestraling
- Borstamputatie: ablatio of mastectomie, chirurgie
- Eventuele borstreconstructie voor esthetiek
Operatie van oksel
- Schildwachtklier procedure/poortwachtklier procedure/sentinel node (SN)
- Okselkliertoilet (OKT)/okselklierdissectie (OKD): alle okselklieren verwijderen
Gemodificeerd radicale mastectomie (GRM)
Borstamputatie + okselkliertoilet
MST niet mogelijk als
- Grote tumor in kleine borst
- In verleden bestraald op borst
- Meerdere kwadranten in borst tumor/CIS aanwezig is
Draadje of radioactieve bron (I125)
- Zit in een klein titaniumzaadje
- Wordt in tumor gebracht onder echobegeleiding
- Tijdens de operatie kan met een detector worden gemeten waar het zaadje en dus de tumor zit
- Preciezer lokaliseren
- Van het weefsel tijdens operatie scan maken om te zien of het zaadje ook daadwerkelijk verwijderd is en de marges om de tumor groot genoeg zijn
Voordeel radioactieve bron
Puntbron met halveringstijd van 60 dagen
T4-tumor
- Groeit in huid of thoraxwand
- Wordt neoadjuvant gestart met chemotherapie om tumor kleinere te maken om uiteindelijk een radicale resectie mogelijk te maken
Sentinel node procedure
- Radioactief materiaal en patent blauwe vloeistof in tumor spuiten en verplaatsen naar schildwachtklier
- Bij borstoperatie is schildwachtklier herkenbaar die wordt weggehaald om erachter te komen of de lymfeklieren aangetast zijn of niet
- Doel: stadiëring van oksel bij klinisch negatieve oksel
- Bij 20-25% is echo fout negatief
Okselklierdissectie
- Als blijkt dat lymfeklieren in oksel zijn aangedaan wordt deze operatief verwijderd
- Hoeft niet altijd, je kan ook bestralen of neoadjuvante systemische behandeling
Stageren oksel
- Sentinel node procedure
- Okselklierdissectie
Okselkliertoilet x opereren tot
- Vena axillaris (bovenzijde)
- M. latissmus dorsi (lateraal)
- M. pectoralis major (mediaal)
- M. subscapularis (bodem)
Daartussen wordt al het weefsel met lymfeklieren weggehaald
Problemen door verwijderen lymfeklieren in oksel
- Seroom
- Lymfoedeem arm
- Sensibiliteitsstoornissen
- Krachtsverlies
- Bewegingsbeperking schouder
Dus goed kijken of lymferesectie altijd nodig is. Soms kan je hem namelijk vervangen door radiotherapie
Adjuvante behandeling na chirurgie
- Gedaan als preventieve behandeling van mogelijke aanwezige microscopische uitzaaiingen
- Afhankelijk van tumorfactoren als TN-stadium, gradering, wel/geen lymfangioinvasie, receptorstatus van tumor
Systemische therapie
- Chemo
- Anti-hormonale therapie (als hormoonR+)
- Immunotherapie (als Her2Neu+)
Voordelen neoadjuvante chemo
- Hele lichaam wordt al voor operatie behandeld
- In de gaten houden of de tumor op de chemotherapie reageert (betere prognose)
- Tijd om te testen of de patiënt erfelijk is belast en chemo hierop aanpassen
Opties om borst te reconstrueren
- Oncoplastische chirurgie
- Prothese reconstructie met tissue expander
- Autoloog weefsel met prothese reconstructie met tissue expander
- Volledig autoloog weefsel (DIEP lap_
Aanvullende ingrepen
- Tepelreconstructie
- Tepelhoftatoeage
- Touch-up gereconstrueerde borst
- Symmetrische operatie contralateraal (aanpassing gezonde borst)
- Verfraaiing donorplaats vorm of litteken
Timing totale borstreconstructie
- Primaire reconstructie: borst in zelfde operatie als ablatie gereconstrueerd (preventief huidsparende amputaties en huidsparende amputaties). Niet nabehandelen met chemo
- Secundaire reconstructie: uitstellen tot enige tijd na amputatie
- Tertiaire reconstructie: tweede reconstructie, omdat eerste niet naar wens was
Voor- en nadelen directe reconstructie
Voordelen:
- Minder operaties nodig
- Cosmetisch resultaat is fraaiier
- Psychische voordelen
Nadelen:
- Snel beslissen
- Logistiek moeilijk te plannen
- Niet geschikt bij grote kans op radiotherapie
- Meer kans op complicaties
Indicaties oncoplastische chirurgie
- Asymmetrie
- Grote tumor in kleine borst
- Ptosis (hangende borst)
- Wens voor kleinere borst
- Niet in aanmerking voor latere plastische chirurgie
CI oncoplastische chirurgie
- T4 tumoren
- Hoge kans irradicale resectie
- Multicentrisch mammacarcinoom
- Microcalcificaties door hele mamma
- Inflammatoir carcinoom
Twee technieken
- Volume displacement: zonder toevoeging weefsel, mammaweefsel gebruikt om gat op te vullen, zelfde als bij borstverkleining
- Volume replacement: met toevoeging weefsel, perforator lappen (flank richting rug, vanuit onder borst of van rug)
Prothese reconstructie met tissue expander
- Na huidsparende receptor tissue expander plaatsen onder m. pectoralis major
- Eerst plaatsen
- Na 3 maanden definitief
- Steeds meer vocht spuiten om weefsel op te rekken
Voor- en nadelen prothese reconstructie met tissue expander
Voordelen:
- Relatief eenvoudig
- Korte operatieduur
- Geen extra littekens
- Geen desastreuze complicaties
Nadelen:
- 2 ingrepen nodig
- Voelt minder natuurlijk
- Kans op kapselcontractuur of malpositie
- Kan niet na radiotherapie
- Revisie nodig
Voor- en nadelen autoloog weefsel
Voordelen:
- Gemiddelde moeilijkheidsgraad
- Goed doorbloed weefsel
- Kan wel worden toegepast na radiotherapie aangezien rugspier niet bestraald is geweest
- Contour borst wordt natuurlijker door gebruik spier
- Geen desastreuze complicaties
Nadeel:
- Spier opofferen
- Tijdens operatie patiënt draaien
- Extra litteken
- Seroom
- 2 ingrepen
- Kans op kapselcontracttuur en prothese malpositie
DIEP lap reconstructie
- Buikweefsel inclusief a. perforator vrijmaken en in borst plaatsen
- Met CT vooraf kijken hoe bloedvaten lopen
- Voldoende buikvet hebben
Voor- en nadelen DIEP lap
Voordelen:
- Volledig lichaamseigen weefsel
- Zowel huid als weefsel toevoegen
- Natuurlijk aspect
- 1 ingreep
- Ook na radiotherapie
- Gelijk buikwandcorrectie
- Kan als tertiaire reconstructie toegepast worden
Nadelen:
- Relatief complexe operatie
- Operatie duurt lang
- Kans op grotere complicaties
- Verscheidende CI
- Nieuw litteken op buik
- Logistiek lastiger plannen op korte termijn
