H11.3 Flashcards
Algemene informatie TNM-classificatie
- 15.000 nieuwe gevallen per jaar
- 5000 overlijden per jaar
- 90% zijn >50 jaar
- 25-30% zijn rectumcarcinoom
- 50% stadium 1/2
- Hoe lager stadium, hoe hogere overleving
Stadium 1
Stadium 2
Stadium 3
Stadium 4
T1-2 N0 M0 = 80-90%
T3-4 N0 M0 = 70-80%
Tx N1 M0 = 60-70%
Tx Nx M1 = 5%
T1
T2
T3
T4
Submucosa
Muscularis propria
Serosa
Ingroei ander orgaan
Specifieke klachten CRC
- Rectaal bloedverlies
- Loze aandrang (rectumcarcinoom)
- Wisselend defecatiepatroon niet specifiek voor rectumcarcinoom, wel voor CRC
- Buikpijn
- Vermoeidheid (ijzergebreksanemie)
- Onverklaarbare gewichtsdaling
Eerste stap verdenking CRC
Volledige colonoscopie (t/m caecum) met eventueel biopt
Tweede stap
Stageringsonderzoek met CT-scan van thorax/abdomen om metastasen op afstand uit te sluiten
Wanneer MRI bekken?
Bij rectumcarcinoom
Locatie metastasen CRC
- Lever
- Longen
- Buikvlies
Behandeling CRC
- Tumorstadium bepaalt behandelplan
- Resectie is enige behandeling voor curatie
- Bij metastasen op afstand geen curatie
Coloncarcinoom: chemo
Rectumcarcinoom: radiotherapie
Behandeling stadium 1-3
Operatie
Behandeling stadium 3 en ongunstig stadium 2
Adjuvant chemotherapie
Waarom altijd een groot stuk darm weghalen?
- Alle drainerende lymfeklieren moeten meegenomen worden
- = oncologische resectie
- In lymfeklieren kunnen micrometastasen zitten
- Door lymfeklieren te verwijderen wordt een lymfeklierrecidief voorkomen en kan het pN-stadium bepaald worden
Patiënten met positieve lymfeklieren krijgen adjuvante chemotherapie wat overlevingswinst kan geven!
Mogelijkheden voor resectie
- Hemicolectomie rechts: tumor in caecum of colon ascendens
- Colon transversum resectie: tumor in transversum
- Hemicolectomie links: tumor in colon descendens
- Sigmoïdresectie: tumor in sigmoïd (a. mesenterica inferior drainage meenemen)
Laparoscopische resectie + voor- en nadelen
Meerdere, kleinere littekens
Voordelen:
- Herstel na operatie sneller
- Cosmetiek beter
Nadelen:
- Duurder
- Niet bij elke patiënt mogelijk (adhesies, T4-tumoren)
Colectomie
- Duurt 1-3 uur
- Bloedverlies is 200cc
- Opnameduur bij ongecompliceerd beloop is 3-5 dagen
Complicaties colectomie
- Naadlekkage (10%)
- Wondinfectie (20%)
- Platzbauch (1.5%) -> hechtingen buikwand raken los
- Langdurige paralytische ileus/gastroparese (10-20%)
Waarom is resectie rectum lastiger?
- Minder ruimte voor ruime resectiemarges (door andere organen in omgeving)
- Vergroot kans irradicale resectie
- Lymfeklieren in mesorectum
- Waardoor relatief grote kans op lokaal recidief ook bij beperkte rectumcarcinomen
MRI van tevoren maken voor cTN stadium
Nooit adjuvante chemotherapie geven ongeacht tumorstadium
Operatie zonder voorbehandeling
- Lokaal: transanale endoscopische microchirurgie (TEM)
- Oncologische resectie: resectie tumor + lymfeklieren
Operatie met voorbehandeling
- Korte voorbehandeling met radiotherapie (5x5 Gy) met als doel voorkomen lokaal recidief
- Lange voorbehandeling: chemoradiotherapie (25x2.4 Gy + capecitabine) met als doel voorkomen lokaal recidief en kleiner maken van tumor waardoor de kans groter is op radicale resectie
Behandeling rectumcarcinomen tot mucose of in vroeg stadia (CIS en T1)
Lokale behandeling
Low anterior resection (LAR)
- Open of laparoscopisch voor mid-proximaal-distaal tumoren
- Tumor wordt verwijderd en 2 stukken darm worden aan elkaar gemaakt (anastomose)
- Kan lekken waardoor er dubbelloops ileostoma wordt gemaakt
- Zorgt ervoor dat er geen ontlasting langs anastomose komt
- Voorkomt naaldlek niet, voorkomt wel erge complicaties
Redenen eindstadig colostoma
- Distaal gelegen rectumcarcinoom: kans op incontinentieklachten 60%
- Preoperatieve fecale incontinentieklachten
- Comorbiditeit
- Abdominoperineale resectie (PAR)
- Exenteratie: rectum en andere organen in kleine bekken
Exenteratie man
- Blaas/prostaat/vesikels
- Rectum
Exenteratie vrouw
- Blaas
- Uterus/cervix/vagina
- Rectum
Oplossing als blaas is weggehaald
- Ileumconduit (Bricker)
- Colonconduit
Stuk van dunne of dikke darm met vaatstelsel en drainagegebied losgesneden. Geïsoleerde stuk darm wordt vervolgens aan de ureteren verbonden en gebruikt als stoma voor urine
Totale exenteraties
- Lange operaties (448 min)
- Veel bloedverlies (6.3L)
- Oudere patiënten (>70 jaar)
- Hogere mortaliteit (10%)
- Veel patiënten last van complicaties (67%)
- 5-jaarsoverleving van 60% (stadium 3)
- Hoge morbiditeit, maar bij goede selectie van patiënten een relatief hoge overleving
- Enige curatieve behandeling
