H11.1 Flashcards
Risicofactoren gastro-intestinale tumoren
- Leeftijd
- Geslacht: slokdarm- en darmkanker komt vaker voor bij mannen
- Leefstijl: roken en alcoholgebruik geeft verhoogd risico op slokdarmcarcinoom
- FA
- VG
- Symptomen
Algemene symptomen kwaadaardige tumoren
- Moeheid
- Gewichtsverlies (vergroot energieverbruik en verminderde eetlust)
- Pijn
Specifieke symptomen
- Obstructieklachten (afhankelijk van locatie)
- Bloedverlies
Symptomen slokdarmcarcinoom meest voorkomend
- Passageklachten (dysfagie) door vernauwd lumen
- Pijn (tussen schouderbladen)
- Gewichtsverlies
Minder voorkomende symptomen slokdarmcarcinoom
- Bloedbraken
- Melena
- Heesheid
- Hikklachten
Heesheid oorzaak
- Naast slokdarm loopt n. laryngeus recurrens
- Zenuw stuurt stembanden aan
- Stembanden kunnen uitvallen als slokdarmtumor doorgroeit in n. laryngeus recurrens
Hikken oorzaak
- Tumor kan middenrif prikkelen
- N. phrenicus
PVC ontstaat normaal uit…
Adenocarcinomen ontstaan bij…
Slokdarmweefsel
Barrett slokdarm
Proximale symptomen maagcarcinoom
- Dysfagie (passageklachten)
- Bloedverlies
- Gewichtsverlies
Niet-proximale symptomen maagcarcinoom
- Verminderde eetlust
- Snel vol gevoel
- Misselijkheid en braken
- Gewichtsverlies
- Pijn
Gevolg als tumor pylorus blokkeert
- Deels verteerd voedsel braken
- Bij slokdarmcarcinoom bestaat het braaksel voornamelijk uit onverteerde voedselresten
Symptomen CRC
- Grootste deel (70%) aan linkerkant (descendens, sigmoïdeum, rectum)
- 20% rechts (ascendens, caecum)
- 10% transversum
Veel voorkomend:
- Veranderd defecatiepatroon
- Bloedverlies
- Buikpijn
Minder voorkomend:
- Ileus (misselijkheid en braken)
- Gewichtsverlies
- Vermoeidheid
Waarom geven tumoren rechts later klachten?
- Ontlasting is nog dun
- Bloed is gemengd in ontlasting dus minder goed zichtbaar (melena)
- Bij links is bloed bij ontlasting beter te zien en ontstaan er eerder klachten (overloopdiarree)
Symptomen pancreascarcinoom
- Rugpijn (doorborend rug navel)
- Gewichtsverlies (verminderde vertering van voedingsstoffen waaronder vetten)
- Stille icterus
75% in kop
10% in staat
15% tussen kop en staart
Symptomen galwgcarcinoom
- Icterus
- Jeuk
- Pijn in bovenbuik
- Verminderde eetlust
- Gewichtsverlies
Wanneer maar 1 galweg aangedaan is, kan het zijn dat symptomen van icterus minimaal zijn
Tumoren tractus digestivus
- Zaaien uit naar lever, long en minder naar botten
- Hoe meer tumorload er is, des te meer energie dit van het lichaam vraagt
Algemene klachten metastasen
- Gewichtsverlies
- Vermoeidheid
- Pijn
Levermetastasen
- Normaal geen pijn
- Wel referred pain (uitstralingspijn)
Longmetastasen
- Kortademigheid
- Hemoptoë
- Pijn aan thorax (pleuritis carcinomatosa)
Botmetastasen
- Pijn
- Zenuwuitval
Eisen bevolkingsonderzoek
- Groot aantal mensen krijgen ziekte
- Groot aantal mensen overlijdt aan ziekte
- Vroege opsporing leidt tot verlaging incidentie en/of verlaging mortaliteit
Diagnostiek
- Bloedonderzoek
- Endoscopisch: gastro- en/of colonscoop of ERCP-scoop
- Radiologisch: endo-echo, CT-scan
- Nucleair: PET-CT, PET-scan
Diagnostiek oesophaguscarcinoom
- Gastroscopie met biopten
- Scoop via mond naar slokdarm en tot in maag
- In scoop zit een lampje voor licht (processor), camera, instrument opblazen, biopten nemen
- Stent plaatsen of poliepen weghalen kan ook
T-stadium oesophaguscarcinoom
- T1: mucosa/submucosa
- T2: muscularis propria (niet doorheen)
- T3: door muscularis propria heen
- T4: in andere organen (trachea, bronchus, aorta, pleura, diafragma)
N-stadium oesophaguscarcinoom
M-stadium oesophaguscarcinoom
N: endo-echo, PET-CT
M: PET-CT van thorax en abdomen
Diagnostiek maagcarcinoom
- Gastroscopie met biopten
- Slokdarm EN maag bekijken: cardia en angulus
Stadiëring maagcarcinoom
- CT thorax en abdomen
- PET-CT scan
Diagnostiek CRC
Colonoscopie met biopten
Behandeling coloncarcinoom
- Operatie
- Bij lymfekliermetastasen ook nog chemo
Stadiëring CRC
T en N postoperatief bepalen
M wordt voorafgaand aan operatie bepaald m.b.v. CT thorax/abdomen
Behandeling rectumcarcinoom
Neoadjuvante chemoradiotherapie met operatie
Stadiëring rectumcarcinoom
- T en N m.b.v. MRI
- M m.b.v. CT thorax/abdomen
Diagnostiek pancreascarcinoom
- CT
- Endo-echo met FNA/FNB
- Operatie (Whipple-operatie)
