H8.2: Myelodysplastisch syndroom

Question 1

Aanvullend onderzoek

Answer 1

• Beenmerg onderzoek
• Flowcytometrie
• Cytogenetica

Question 2

Beenmerg onderzoek bij MDS

Answer 2

• Hypercellulair beenmerg
• Vormafwijkingen (dysplasie) in erytropoiese
• 9% myeloblasten

Question 3

Flowcytometrie x MDS

Answer 3

• 9% myeloïde blasten
• Licht afwijkend immunofenotype
• Geen afwijkingen bij monocytaire en granulocytaire uitrijping

Question 4

Cytogenetica x MDS

Answer 4

Monosomie 5 en 7

Question 5

MDS

Answer 5

• Klonale aandoening van de hematopoietische stam-/progenitorcellen
• Ineffectieve hematopoiese (te veel onrijpe cellen in beenmerg -> cytopenie)
• Neiging tot leukemische evolutie

Question 6

Cytopenie

Answer 6

• Anemie
• Neutropenie
• Trombocytopenie

Question 7

Incidentie MDS

Answer 7

• Oudere leeftijd
• Bijna niet bij <50 jaar
• Mannen vaker dan vrouwen
• 500 patiënten per jaar
• Stijgende incidentie, onderschatting
• Een van de meest voorkomende aandoeningen van het beenmerg

Question 8

Waarom is MDS kwaadaardig?

Answer 8

• Klonaal
• Slechte prognose

Question 9

Klinische presentatie MDS

Answer 9

• Asymptomatisch
• Symptomatisch

Symptomen zijn niet specifiek en kunnen ook veroorzaakt worden door andere aandoeningen (zowel maligne als niet-maligne): namelijk nutriëntendeficiënties (ijzer, B1, B9, B12)

Question 10

Symptomen anemie

Answer 10

• Vermoeidheid
• Kortademigheid

Question 11

Symptomen neutropenie

Answer 11

Terugkerende infecties

Question 12

Symptomen trombocytopenie

Answer 12

Verhoogde bloedingsneiging

Question 13

Vormen van MDS

Answer 13

• Primaire de novo MDS
• Secundaire therapiegerelateerde MDS

Question 14

De novo MDS

Answer 14

• Onbekende etiologie
• Mogelijk speelt expositie aan carcinogenen of erfelijke factoren een rol

Question 15

Secundaire MDS

Answer 15

• Ontstaan van MDS door een behandeling met chemo- of radiotherapie voor een andere maligniteit
• Alkylerende middelen
• Topoisomerase 2 remmers

Question 16

Mutaties

Answer 16

• In epigenetisch regulerende genen
• In splicing regulatoren

Question 17

Epigenetische regulerende genen x mutatie

Answer 17

• Genen die verantwoordelijk zijn voor epigenetische ordening van DNA
• Hypermethylatie waardoor transcriptiefactor niet kan vinden met CpG-eiland en tumorsuppressorgen inactief is

Question 18

Behandeling MDS

Answer 18

Curatie alleen met allogene SCT

Question 19

Supportive care

Answer 19

• Transfusie van erytrocyten/trombocyten (meestal met ijzerchelatietherapie om overschot te voorkomen)
• GF -> EPO/G-CSF
• Bij zeer laag/laag risico

Question 20

Immuunsuppressieve therapie

Answer 20

• Anti-thymocyt globuline
• Cyclosporine A
• Zeer laag/laag risico

Question 21

Intensieve chemotherapie

Answer 21

• AML-protocol
• Hoog/zeer hoog risico

Question 22

Ziektemodulerende middelen

Answer 22

• Azacitidine (hypomethylerend middel)
• Lenalidominde
• Hoog/zeer hoog

Question 23

Allogene SCT

Answer 23

• Ernstige bijwerkingen, niet >70 jaar
• Enige curatieve modaliteit
• Afhankelijk van: leeftijd, type MDS en klinische en prognostische factoren

Question 24

Karyotypen

Answer 24

• Heel goed: -Y, del(11q)
• Goed: geen, del(5q), del(12q), del(20q), dubbele del(5q)
• Intermediair: del(7q), trisomie 8, trisomie 9, ins(17q)
• Slecht: monosomie 7, inversie(3)/t(3q)/del(3q), combinatie monosomie 7 en del(7q), complex karyotype
• Heel slecht: 4 of meer afwijkingen

Question 25

Risicogroepen

Answer 25

• Zeer laag: <1.5, 8.8 jaar
• Laag: 1.5-3, 5.3 jaar
• Intermediair: 3-4.5, 3 jaar
• Hoog: 4.5-6, 1.6 jaar
• Zeer hoog: >6 jaar, 0.8 jaar