H9 - hoofpunten Flashcards
Model van Levelt: verschillende stadia in relatie tot taalproductie
conceptialisator, formulator, articulator, monitor
mentale lexicon
mentaal woordenboek
lemma
representatie van de grammaticale eigenschappen van een woord
foneem
abstracte klankeenheden die woordvormen representeren
prosodisch
pauzes en toonhoogteverloop
Wat doet de conceptualisator in het model van Levelt?
kiest de te communiceren boodschap
Wat doet de formulator in het model van Levelt?
gebruikt de grammaticale eigenschappen van de door de pre-verbale boodschap geactiveerde woorden om een grammaticaal juiste reeks te vormen
Wat doet de articulator in het model van Levelt?
uit fonemen bestaande boodschap wordt vertaald naar bewegingsinstructies voor de spraakorganen
Wat doet de monitor in het model van Levelt?
controleert of de boodschap juist is uitgesproken en verwoord aan de hand van hoorbare spraak (uitwendige lus) en controleert eindproduct van de formulator (inwendige lus) voordat het naar de articulator gaat
Wat is het verschil tussen taalstoornissen en spraakstoornissen?
spraakstoornissen gaan over het feit dat je de spieren niet goed kunt aansturen
Twee spraakstoornissen
verbale dyspraxie en dysartrie
verbale dyspraxie
stoornis in de programmering van articulatiebewegingen, is op centraal niveau
dysartrie
spraakstoornissen die worden veroorzaakt door een gebrekkige controle over de articulatiespieren door schade aan zenuwstelsel, is op perifeer niveau
Welke beperkingen heeft de klassieke indeling van afasieën?
1 individuele verschillen zijn best groot tussen patiënten met dezelfde diagnose
2 patiënten met verschillende diagnoses hebben juist veel gemeen: alle onderzochte symptomen komen bij alle vormen voor.
Een alternatief is het model van Ellis en young (PALPA)
Afasie van Broca
V-, T+, N-, zinnen zijn vaak agrammaticaal (Jongen … loop … school)