H6/7- hoofdpunten Flashcards
Wat is het verschil tussen lagere-orde stoornissen en hogere orde stoornissen?
Bij lagere orde noem je het vaak anopsie en zijn het primaire visuele stoornissen en bij hogere orde agnosie genoemd en zijn het stoornissen waarbij geen percept tot stand komt of hiermee niet geassocieerd kan worden
Wat is een lagere orde-stoornis?
Stoornissen die optreden vóór het niveau van figuur-achtergronddiscriminatie.
Ook wel elementaire visuele stoornissen / stoornissen in de primaire verwerking genoemd. Voorbeeld: Waarneming van kleur en beweging.
Wat is een hogere orde-stoornis?
Cognitieve visuele stoornissen die optreden in gebieden buiten de primaire visuele cortex. Voorbeeld: Herkennen van objecten.
Herkenningsproblemen kunnen niet worden toegeschreven aan verlaagde gezichtsscherpte, hemianopsie (deel van het gezichtsveld is wazig), lagere-ordestoornissen of geheugenproblemen!
Wat is een associatieve agnosie?
Percept komt wel tot stand, maar associëren met opgeslagen kennis over het object faalt. Voorwerp natekenen lukt wel, maar patiënt weet niet wat hij tekent.
Wat is een apperceptieve agnosie?
Percept zelf komt niet goed tot stand, voorwerp natekenen lukt niet
Wat is de ventrale route?
De route aan de onderkant, ‘wat’-route, dus de occipito-temporale route.
Wat doet de ventrale route?
Herkenning van objecten, verwerking van kleur, vorm en textuur.
Welke gebieden horen bij de ventrale route?
V1, V2 en V4, die leiden naar specifieke delen van de cortex
Wat is de dorsale route?
De occipito-pariëtale route: waar-route.
Waar houdt de dorsale route zich meer bezig?
Visueel-ruimtelijke verwerking, lokalisatie van objecten, aansturing van visueel gestuurde bewegingen
Welke gebieden horen bij de dorsale route?
V1,V2,V3 en V5 leiden naar andere specifieke hersendelen
Wat zijn de belangrijkste stoornissen bij beschadiging van V1?
Hemianopsie, kwadrantanopsie, scotoom
Wat zijn de belangrijkste stoornissen bij beschadiging van V4?
cerebrale achromatopsie: alles in fletse tinten of grijstinten, kleur wordt wel waargenomen maar niet verwerkt
prosopagnosie: onvermogen om bekende gezichten te herkennen (vaak ook verstoorde emotieherkenning)
Wat zijn de belangrijkste stoornissen bij beschadiging van V5?
akinetopsie: onvermogen om beweging te zien
Wat is hemianopsie/kwadrantanopsie
blindheid voor helft/kwart van gezichtsveld
scotoom
blindheid voor een klein deel van het gezichtsveld
Kenmerken van visuele vormagnosie
Is een apperceptieve agnosie: herkennen en kopiëren van eenvoudige visuele stimuli is gestoord
Kenmerken van ventrale simultaanagnosie/integratieve agnosie
onvermogen om onafhankelijke losstaande delen samen te voegen tot één geheel
Kenmerken van kleuragnosie
niet kunnen herkennen/benoemen en/of categoriseren van kleuren. Vaak ook objectkleurkennis aangetast dus weer niet dat een banaan geel is.
Helderheidsagnosie
niet kunnen herkennen van helderheid, niet zien of lampen aan of uit zijn
Objectagnosie
niet kunnen benoemen en ordenen van objecten, wel ordenen op basis van vorm, dus sinaasappel-tennisbal, maar niet sinaasappel-banaan
Optische afasie/objectanomie
niet kunnen benoemen van objecten, wel koppeling tussen percept en semantische kennis, want patiënten weten wel hoe ze uit moetenbeelden hoe je het object gebruikt.
pure alexie
normaal taalbegrip en schrijfvaardigheid, maar veel moeite met lezen. Er is een disconnectie tussen visuele cortex en de taalgebieden in de linkerhemisfeer
prosopagnosie
onvermogen om bekende gezichten te herkennen. meestal door bilaterale laesie van de occipitaal-temporale regio, maar kan ook door unilaterale laesie rechts. Kan zowel appercetief (zien niet dat het een gezicht is) als associatief (geen herkenning, maar wel zien dat het een gezicht is)
blindsight
(gedeeltelijke) gezichtsvelduitval, onbewust nemen ze toch visuele stimuli waar. Kan doordat subcorticale gebieden die betrokken zijn bij visuele verwerking info deels doorsturen naar hersengebieden betrokken bij hogere-orde visuele verwerking
Charles Bonnet Syndroom
visuele hallucinaties: afwijkende toevoer van info naar visuele cortex waardoor deze eigen leven gaat leiden. patiënten weten dat het niet echt is.
palinopsie
beelden die kort ervoor zijn gezien worden opnieuw ‘gezien’. Veel bij CVA-patiënten met beschadiging van visuele cortex. Vaak in combi met gezichtsvelduitval
syndroom van Anton/anosognosie
ontkennen van blindheid en verzinnen van een gedetailleerde visuele wereld, door bilaterale infarcten in primaire visuele gebieden
Wat is ruimtelijke cognitie?
bestaat uit meerdere domeinen: ruimtelijke waarneming, ruimtelijke aandacht, ruimtelijke representaties en ruimtelijk geheugen
dorsale simultaanagnosie
aandachtsprocesssen om van delen van een object een geheel te maken.
unilateraal neglect
aandachtsstoornis waarbij vertraagd of niet gereageerd wordt op stimuli aan de contralaterale zijde van hersenletsel (vooral na rechtszijdige laesies)
subtypen van neglect
Ruimtelijk vs. object neglect
perceptueel vs. motorisch neglect
persoonlijk vs. peripersoonlijk vs. extrapersoonlijk neglect
links/rechts vs. boven/onder neglect
ruimtelijk vs. object neglect
ruimte contralateraal aan letsel wordt genegeerd,
object: linkerzijde van objecten wordt genegeerd
perceptueel neglect
negeren van stimuli in linkerruimte, inferieure pariëtaalkwab beschadigd
motorisch neglect
voorkeur om intacte arm in rechterruimte te gebruiken, dorsolaterale prefrontale cortex beschadigd
persoonlijk neglect
deel van eigen lichaam wordt genegeerd
peripersoonlijk neglect
deel van ruimte binnen handbereik wordt genegeerd
extrapersoonlijk neglect
deel van ruimte buiten handbereik wordt genegeerd
links/rechts vs. boven/onder neglect
Vaak word alleen gelet op links/rechts, maar er is ook een verticale aandachtsbias: onderkant wordt vaak genegeerd (bij pakinson juist bovenkant genegeerd)
extinctie
herstellende neglectpatiënten kunnen een contralaterale stimulus wel opmerken, maar alleen als het de enige stimulus is. Testen door confrontatiemethode: concentreren op neus van onderzoeker terwijl deze handgebaren maakt.
constructieve apraxie
Bij natekenen wordt tekening gesimplificeert, bepaalde delen worden uitgebreid andere verkleind, tekent dichtbij of over het origineel
Waar is er een beschadiging bij constructieve apraxie en welk gevolg heeft dit?
posterieure pariëtale en/of occipitale cortex
linkerhemisfeer: symmetrische tekening, maar moeite met details
rechterhemisfeer: moeite met symmetrie, geen overzicht
Syndroom van Bálint-Holmes
patiënten hebben drie stoornissen: dorsale simultaanagnosie, oculomotorische apraxie, optische ataxie
Ze lijken blind omdat ze overal tegenaanlopen. Waarneming is chaotische opeenvolging van enkelvoudige objecten (één stimulus tegelijk verwerken)
optische ataxie
moeite met grijpen van objecten in perifere visuele veld
oculomotorische apraxie
problemen met vrijwillig sturen van oogbewegingen
Wat is beschadigd bij syndroom van Balint?
Bilaterale beschadiging van occipito-pariëtale gebied in dorsale route
