botaanleg, remodeling en reparatie Flashcards
Enchondrale ossificatie:
- waarvan
- van waaruit groei
- in welke botten
Membraneuze/ desmale verbening:
- hoe werkt dit
- in welke botten
hoe groeit een pijpbeen in de lengte en breedte
Enchondrale ossificatie: mal van KB in de epifysairschijf, vooral bij lange pijpbeenderen
Membraneuze/ desmale verbening: osteoblasten die gelijk bot neerleggen, bij platte botten
Een pijpbeen groeit in de lengte enchondraal en in de breedte met desmale verbening
5 Bouwstenen bot
osteoblasten,
osteoclasten,
osteocyten
botmatrix
Ca kristallen (hydroxyapatiet)
Osteoblast:
- waaruit
- functie
- verschil actieve en inactieve blasten
Osteoblast: uit mesenchymale SC–> prod osteoid (= ongemineraliseerde botmatrix)
Actieve blasten zijn tot factor 5 groter: 1 kant paracytoplasma en andere kant kern
Osteoid:
- waaruit bestaat dit
- hoeveel % van botvolume en oppervlak is dit
- na hoe lang mineraliseert dit
- osteomalacie
ongemineraliseerde botmatrix,
2% botvolume en 20% botoppervlak uit collageen type 1 met botvormende proteïnes (osteonectine, -calcine en AF),
mineraliseert na 10dgn
Rechter plaatje: zwart is gemineraliseerd (hard) en roze ongemineraliseerd (zacht)
Osteomalacie: te veel osteoïd of osteoïd wat niet goed kan mineraliseren
Osteocalcine
- waaruit geprod
- wat doet het
- gevolg
Osteocalcine (uit blasten) in bot zorgen lokaal voor verhoging van aantrekking Ca- en fosfaat ionen–> mineraliseren kleine vesikeltjes–> vormen kristallen vast aan collageen type 1
radionucleotiden
tetracycline
metaal-geïnduceerde osteomalacie
Bij mineralisatie (hydroxy)apatiet ook inbouw:
- radionucleotiden (Tc),
- tetracycline (snelheod bot-opbouw meten: lijnen dag 1 en 10 op microscopie)
- en metaal-geïnduceerde osteomalacie (–> bot zwakker)
Osteocyt:
- waaruit ontstaan
- waar zit het
- functie
- hoe contact en O2
gematureerde osteoblast,
ingevangen in osteoid en later bot,
heeft een functie in mechanotransductie met uitgebreide contacten via canaliculi (hierdoor ook diffusie van O2)
Osteoclast:
- waaruit ontstaan
- functie en hoe doet het dit
- waar ligt het en waaraan vast
- collagenases: 2 en functie
uit monocytaire reeks (hematopoietische SC) voor resorptie van gemineraliseerd bot,
gelegen in resorptie (Howship) lacunae
en binden vast aan botweefsel met integrine–> afgesloten ruimte–> secretie H+ ionen –> hydroxyapatiet lost op
Ook collagenase (eiwitten) metaloproteïnases en carbacines–> collageen opgegeten
Resorptie met clasten is gekoppeld aan botformatie met blasten
RANK-L remmen
- naam middel
- functie
- bij wat doe je dit
calcitonine
- wat doet het en gevolg
PTH
- wat doet het en hoe
- wanneer wordt dit gemaakt
RANK-L rem (denosumab)–> clasten remmen, doe je bij: reusceltumor, osteoporose en kanker gerelateerde # (=fractuur)
Calcitonine: pakt direct aan op de clasten en remt ze–> minder bot resorptie
PTH: stimuleert clasten indirect door blasten te remmen–> verandering IL’s–> clasteen activatie
Te weinig Ca in bloed–> PTH stijgt–> blasten geremd en clasten gestimuleerd
corticaal bot
In corticaal bot heb je rondom de haverse kanalen ringvormige botvorming doordat clasten stukken uit de botcortex eten en blasten het weer neerleggen
m. paget
- wat zie je hierbij
- waarom zie je dit
M. Paget: irregulaire bottrabekels (mozaiek) door verstoorde en meer acti blasten en clasten
fractuur
- gevolg
- welke stoffen hierbij betrokken
Fractuur–> bloeding–. stolsel en factoren uit bloed stimuleren fibroblasten (rode spoelvormige cellen rondom ery’s) om in het hematoom te gaan groeien (<48u),
ook stoffen om stamcellen te differentieren tot blasten–> osteoid neerzetten,
ook chondroblasten–> kraakbeenmal voor enchondrale ossificatie
Crisa biopt: waaruit, wanneer
Jamshidi biopt: wanneer
exocochleatie: wanneer
Crisa biopt: uit heup, vooral bij hematologische maligniteit en soms bij metabole stoornissen
Jamshidi biopt: bottumor
exocochleatie: bottumor
waarom is bot hard
Bot is hard door hydroxyapatiet kristallen–> oplossen met mierenzuur of EDTA–> bot zacht–> makkelijk biopt doen
Dit gebruik je bij tumor verdenkingen want biopt is: snel, simpel en je kan immunohistochemie gebruiken
wanneer inbedden in plastic (2)
Inbedden in plastic (zonder ontkalking) bij hematologische (goed cel detail) of metabole botziekte (calcificatie bekijken)
Osteoom:
- goed of kwaadaardig
- wat zie je op histo
Osteosarcoom:
- wat voor matrix
- wat voor cellen
- wat zie je nog meer
- benigne of maligne
goedaardig:
histologisch lamellair bot (normaal) met donkere cyten (normaal)
onregelmatige osteoïde matrix,
grotere cellen met prominente en soms 2 nuclei,
ook kan je mitose vinden,
dit is een maligne tumor
enchondroom
- wat voor matrix
- wat zie je
- necrose en mitose?
chondrosarcoom
- wat voor matrix
- veel of weinig cellen
- wat voor kernen
- wat voor nucleoli
ewing sarcoom
- wat zie je
Enchondroom: mooie KB-matrix met kleine donkere chondrocyten, geen necrose of mitose
Chrondrosarcoom: grijs-blauwe matrix, is celrijk, veel grotere kernen en prominente nucleoli
Ewing sarcoom: geen matrix en dicht op elkaar gepakt celrijk beeld
