4b) Malaria Flashcards

1
Q

Co powoduje malarię?

A

Plasmodium falciparum
P. vivax
P. ovale
P. malariae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na jakie postaci zarodźców mogą działać leki?

A
  • postać krwinkowa (głównie w tej fazie są P. falciparum i P. malariae, więc dobrze jak leki działają na nią)
  • postać płciowa = gametocyty (tutaj leki zapobiegają namnażaniu się zarodźców w ciele komara)
  • postać wątrobowa
  • Hipnozoity P. vivax i P. ovale trzeba leczyć środkami aktywnymi wobec form tkankowych i krwinkowych
  • brak leków zwalczających sporozoity (pierwsze formy wstrzykiwane przez komara)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Chlorochina
Hydroksychlorochina

(na jakie formy zarodźca działają/mechanizm/kiedy stosować?)

A
  • formy krwinkowe
  • gametocyty - oprócz P. falciparum
  • ↓ polimeryzacji hemu w hemozoinę (hem wolny jest toksyczny -> wolne rodniki)
  • (+) PRYMACHINA (żeby zwalczyć formy tkankowe P. vivax i P. ovale)
  • stosowane w profilaktyce
  • ropień wątroby po amebach (gdy metronidazol nie)
  • RZS, łuszczyca ???, toczeń
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Chlorochina, Hydroksychlorochina - niepożądane

A

1) Zab. widzenia (dno oka)
2) ↑ QT
3) Fototoksycznmość
4) Hemoliza
5) Zatrzymanie krążenia (bo ↓ CTK po pozajelitowym podaniu)
6) Zaburzenia neuropsychiatryczne

*Nie stosować u osób z porfirią, łuszczycą ???, niewydolnością wątroby, (+) wywiadem neurologicznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Amodiachina

na jakie formy zarodźca działa/mechanizm/kiedy stosować/z czym łączyć

A

Podobnie jak CHLOROCHINA, tzn

  • formy krwinkowe
  • gametocyty - oprócz P. falciparum
  • ↓ polimeryzacji hemu w hemozoinę (hem wolny jest toksyczny -> wolne rodniki)
  • (+) ARTEZUNAT -> na P. falciparum opornego na CHLOROCHINĘ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Amodiachina - niepożądane

A
  • Zaburzenia hematologiczne (anemia aplastyczna, agranulocytoza)
  • wątroba
  • nie stosować w profilaktyce (bo b. toksyczna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Chinina

na jakie formy zarodźca działa/kiedy stosować/z czym łączyć

A
  • f. krwinkowa
  • gametocyty (bez P. falciparum)
  • Zakażenia P. falciparum (LEK Z WYBORU - doustnie; jesli ciężkie to pozajelitowo a potem zmienić na doustny)
  • może być u kobiet w ciąży

+ DOKSYCYKLINA/KLINDAMYCYNA (skrócenie czasu terapii)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Chinina - niepożądane

A

1) Cinchonismus (szum w uszach, gorszy słuch, zawroty i bóle głowy, wymioty)
2) Hemato (anemia hemolityczna)
3) Blackwater fever (hemoliza, gorączka, Hb w moczu, nefropatie)
4) Hipoglikemia (bo ↑ insuliny)
- może być u kobiet w ciąży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Meflochina

A
  • krwinkowe (tylko)

- stosowane na zarodźce oporne na CHLOROCHINĘ

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Meflochina - niepożądane

A

1) Drgawki, psychozy
2) Hemato (↑WBC, ↓PLT)
3) serduszko ;c (↓ HR, problemy z przewodzeniem)
4) wątroba (↑ aminotransferaz)

Rozdzielenie dawki tygodniowej na dwie (odstęp 6-8h) powoduje zmniejszenie skutków niepożądanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Prymachina (formy, mechanizm działania, z jakimi lekami jeszcze)

A
  • krwinkowe - słabo
  • gametocyty (pojedyncza dawka)
  • tkankowe (więc zwalcza też hipnozoity P. vivax i P. ovale)
  • ↓ działania łańcucha oddechowego
  • oporność - rzadko (wystarczy dać większą dawkę)

+ CHLOROCHINA (ostra malaria)
+ KLINDAMYCYNA (Pneumocystis jiroveci)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Prymachina - niepożądane

A

1) Hemato (hemoliza, granulocytopenia, anemia aplastyczna) !!!

Przechodzi przez łożysko, więc NIE u ciężarnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Atowakwon

A
  • krwinkowe P. falciparum
  • tkankowe P. falciparum
  • ↓ działania łańcucha oddechowego
  • ↑ oporność w monoterapii

(+) PROGUANIL = MALARONE

  • sam Atowakwon to alternatywa dla KOTRIMOKSAZOLU na Pneumocystis jiroveci
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Atowakwon - niepożadane

A

niespecyficzne (yay)

blablabla

  • ↑ aminotransferaz
  • bóle głowy
  • nud/wym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Halo-fantryna - wszystko

A
  • krwinkowe (tylko)
  • tylko w leczeniu (P. falciparum), nie w profilaktyce (bo toksyczna)
  • serce (zaburzenia rytmu, QTc)
  • ↑ aminotransferaz
  • wchłania się lepiej z pokarmem (uwaga na skoki stężenia-nie brać w trakcie jedzenia)

NIE w ciąży

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Lume-fantryna - wszystko

A
  • krwinkowe (tylko)

+ ARTEMETER = na P. falciparum i P. vivax

dobrze tolerowana <3
(ale NIE w ciąży)

17
Q

Artemizynina
Artezunat
Artemeter

dihydroksyartemizynina

A
  • krwinkowe
  • gametocyty (P. falciparum)

1) łączą się z globiną w wakuolach pasożyta; pod wpływem hemu tworzą wolne rodniki
2) ↓ ATPazy (↓ transport Ca do siateczki sarkoplazm.)
- na P. falciparum, gdy jest oporny na chininę (ataki, nie profilaktyka)

18
Q

Artemizynina
Artezunat
Artemeter

  • połączenia
A

Skuteczne w monoterapii, ale zaleca się w formie skojarzonej

Artezuant + MEFLOCHINA
Artemeter + LUMEFANTRYNA

+ AMODIACHINA
+ SULFADOKSYNA
+ PIRYMETAMINA

19
Q

Artemizynina
Artezunat
Artemeter

  • niepożądane
A
  • ↑ QTc
  • hemato (odwracalne)
  • Neurotoksyczne (ataksje, oczopląs, drżenia)

ale głównie u zwierząt (u ludzi rzadko)

20
Q

Pirymetamina

A

Inh. syntezy aktywnego folianu
- krwinkowa

  • P. falciparum, toksoplazmoza

+ SULFADOKSYNA = FANSIDAR

21
Q

Proguanil

A

Inh. syntezy aktywnego folianu
↓ fosforylacji oksydatywnej

  • krwinkowa
  • tkankowa (wątrobowa)

skojarzona forma: profilaktyka + leczenie
+ ATOWAKWON (Malarone)
+ CHLORCHINA

22
Q

Chloroproguanil

A

Inh. syntezy aktywnego folianu
↓ fosforylacji oksydatywnej

  • krwinkowa

+ DAPSON (badania na P. falciparum)

23
Q

Inh. syntezy aktywnego folianu

wymienić + niepożądane

A

1) Pirymetamina
2) Proguanil
3) Chloroproguanil

N:

  • owrzodzenia jamy ustnej
  • łysienie

MOŻNA w ciąży (konieczna supl. folianu)

24
Q

Antybiotyki

A

Tylko z lekami p-malarycznymi
P. falciparum - leczenie/profilaktyka

1) Tetracyklina (+chinina)
2) Doksycyklina (+ chinina) NIE w ciązy i dzieciom

3) Klindamycyna (gdy Doksacyklina nie: dzieci, ciężarne): krwinkowa
4) Azytromycyna: krwinkowa/ profilaktyka (tylko)

25
Q

Które leki działają na formę krwinkową? (12)

A

Wszystkie (Prymachina działa słabo)

1) Chlorochina/OH-Chlorochina
2) Amodiachina
3) Chinina
4) Meflochina
5) Prymachina (słabo)
6) Atowakwon
7) Halofantryna
8) Lumefantryna
9) Arte-
10) Pirymetamina
11) Proguanil
12) Chloroproguanil (?)

26
Q

Które leki na gametocyty? (5)

A
    • bez P. falciparum

1) * Chlorochina/OH-chlorochina
2) * Amodiachina
3) * Chinina

4) Prymachina
5) Arte (tylko na P.falciparum)

27
Q

Które leki na formy tkankowe? (3)

A

1) Prymachina
2) Atowakwon
3) Proguanil