3) Przeciwgrzybicze

Question 1

Grzybice układowe (4)

Answer 1

1) Amfoterycyna B (G-B)
2) Flucytozyna (G-S)
3) azole
4) echinokandyny

Question 2

Grzybice powierzchniowe (6)

Answer 2

• inh. epoksydazy skwalenowej
• Gryzeofulwina
• Nystatyna
• Natamycyna
• Cyklopiroks
• Tawaborol
• niektóre azole (Itrakonazol)

Question 3

Amfoterycyna B (8)

Answer 3

• polienowy makrolid;
• G-bójczo
• bardzo szerokie spektrum
• łaczy się z ergosterolem; tworzy pory, wypływ jonów i białek

kiedy?

1) grzybice układowe (ciężkie)
2) czasem miejscowo (spojówka, staw)
3) leiszmanioza

• nierozpuszczalna w H2O: koloidalny roztwór do wstrzyknięć lub nowe liposomalne
• nie wchłania się z pp
• penetruje tkanki (bez OUN, czasem podawana do płynu m-r)
• NIE łączyć z azolami

Question 4

Amfoterycyny B - N natychmiastowe (5+3)

Answer 4

niemal u wszystkich

• gorączka
• skurcze
• nud/wym
• spadek CTK
• bóle głowy

Zmniejsza je:

• wolniejsze podawanie
• zmniejszenie dawki
• wcześniejszy Paracetamol i antagoniści H1

Question 5

Amfoterycyny B - N wolne (4)

Answer 5

1) nefrotoksyczność (↓ przez wlewy NaCl 0,9%)
- prawie u wszystkich
- kwasica cewkowa
- masywna utrata Mg2+, K+

2) hepatotoksyczność
3) anemia (↓ produkcji erytropoetyny)

4) Podanie do płynu M-Rdz: obj. zapalenia opon

Question 6

Amfoterycyna B - Postaci liposomalne (własności i przykłady)

Answer 6

• drogie
• zarezerwowane dla nietolerujących zwykłej postaci
• słabo na UM i OUN
• ↓ nefrotoksyczność i toksyczność natychmiastowa

Preparaty:

1) sfery (AmBisome)
2) dyski lipidowe (Amphotec)
3) “taśmy” lipidowe (Abelcet)

Question 7

Flucytozyna

Answer 7

G-statycznie

• syntetyczny analog pirymidyny;
• parmeaza cytozynowa: transport do kom. grzyba

Flucytozyna->Fluorouracyl->FdUMP + FUTP
= ↓DNA i ↓RNA
(kom. człowieka nie przekształcają)

+ AMFOTERYCYNA B

• kryptokokowe zapalenie płuc
• zapalenie wsierdzia (Candida)

Question 8

Flucytozyna - N

Answer 8

1) uszkodzenie szpiku (anemia, leukopenia, małopłytkowość)

2) uszkodzenie wątroby
3) skóra: osutka, nekroliza naskórka)

Question 9

Azole - leki (3+4)

Answer 9

“-konazole”

IMIDAZOLE:

• Keto-konazol
• Mi-konazol
• Klotrymazol

TRIAZOLE:

• Itra-konazol
• Flu-konazol
• Wory-konazol
• Poza-konazol

Question 10

Azole - charakterystyka, N

Answer 10

SZEROKIE spektrum

• ↓ P450 (CYP51: lanosterol -> ergosterol)
• TRIAZOLE: bardziej wybiórcze wobec grzybów
  ……………….
  N: łagodne
  1) ginekomastia; zab. metabolizmu hormonów (bo ↓ P450)

2) ↑ aminotransferaz
4) nefrotoksycznie - produkcja cyklodekstryn (Worykonazol, Itrakonazol)

Question 11

Ketokonazol (3)

Answer 11

Azol, Imidazol
U/miejscowo (szampon)

• P450: silnie
• pierwszy, obecnie wypierany

kiedy?
- p-łupieżowo

Question 12

Flukonazol

Answer 12

Azol, Triazol
U/Ż

• P450: słabo
• OUN: ok

kiedy?
- grzybice OUN (lek z wyboru)
………………………
- nie działa na Candida krusei, Aspergillus i Blastomyces

Question 13

Itrakonazol

Answer 13

Azol, Triazol
U/Ż

• P450: silnie
• słabsze wchłanianie
• aktywny na Aspergillus i Blastomyces
  ……………………..
  N: nefrotoksyczność przy podaniu Ż (cyklodekstryny)

Question 14

Worykonazol

Answer 14

Azol, Triazol
U/Ż

• P450: słabiej, ale na CYP3A4, 2C19 i 2C9
• wchłanianie: ok
• OUN: ok
• nie wydala się z moczem (= NIE na grzybice DM)
• działa na Candida krusei, Aspergillus

N:

1) nefrotoksyczność przy podaniu Ż (cyklodekstryny)
2) odwracalne zab. widzenia (barwy, ostrość, jasność)

Question 15

Pozakonazol

Answer 15

Azol, Triazol
U
- nowy, szerokie spektrum
- P450: ↓ CYP3A4

kiedy?
1) inwazyjne grzybice
2) neutropenia (profilaktyka)
3) po przeszczepie szpiku
.....
NIE łączyć z lekami wydłużającymi QT (bo ↓ CYP3A4):
- Chinidyna
- Cyzapryd
- Halofantryna

Question 16

Isawukonazol

Answer 16

Azol
U/Ż
- nowy, szerokie spektrum (też mukormykoza)
- P450: ↓ CYP3A4
- OUN: ok

↑ T1/2

Forma Ż NIE zawiera cyklodekstryn (!) - bezpieczny dla nerek

Question 17

Echinokandyny - wymienić leki

Answer 17

”- FUNGINY”

1) Kaspo-fungina
2) Mika-fungina
3) Anidula-fungina

Question 18

Echinokandyny charakterysyka

Answer 18

G-bójcze

• ↓ syntezę ściany
• pozajelitowo
• OUN i DM: słabo

kiedy? grzybice oporne

• Cadnida
• Aspergillus

niewydolność nerek: ok (bez korekcji dawki); nie są wydalane z moczem
…..
- nie działają na Cryptococcus neoformans

Question 19

Echinokandyny - N

Answer 19

rzadko
- można w NN (bo nie są wydalane z moczem)

1) Kaspofungina + CYKLOSPORYNA: hepatotoksyczność
2) Mikafungina: ↓ metabolizm Nifedypiny, Cyklosporyny, Syrolimusu
3) Anidulafungina: degranulacja mastocytów

Question 20

Inhibitory epoksydazy skwalenowej

Answer 20

1) Terbi-nafina
2) Bute-nafina

3) Nafty-fina
4) Tol-naftat

Question 21

Inh. epoksydazy skwalenowej charakterystyka

Answer 21

G-bójcze

• in vitro: szerokie spektrum
• praktyka: skóra i paznokcie
• ↓ epoksydazę skwalenową (↓ syntezy ergosterolu wcześniej niż azole)

Question 22

Terbinafina

Answer 22

Inh. epoksydazy skwalenowej

U
- grzybica paznokci (3 miesiące)

NIE działa na P450

Question 23

Butenafina
Naftyfina
Tolonaftat

Answer 23

Inh. epoksydazy skwalenowej

MIEJSCOWO
(doustnie całkowicie metabolizowana w wątrobie)

• żele/ lakiery do paznokci

Question 24

Gryzeofulwina

Answer 24

G-statycznie

• doustnie
• ↓ wrzeciono mitotyczne i mikrotubule

kiedy?
Grzybica skóry (2-6 tyg)
- kumuluje się w naskórku: ↓ nowych zakażeń
- wypierana przez Itrakonazol i Terbinafinę

NIE DZIAŁA na Candida

• nierozpuszczalna w H2O
• tłuste posiłki: ↑ wchłaniania

Question 25

Nystatyna

Natamycyna

Answer 25

Makrolidy
- doustnie (niewchłanialne); [zbyt toksyczne na pozajelitowo]

• łaczy się z ergosterolem, tworzy pory (jak Amfoterycyna)

kiedy?

1) Candida (głównie)
- miejscowo: skóra, błony śluzowe, dopochwowo; U w zakażeniach pp

2) pierwotniaki (średnio): Trichomonas vaginalis i Giardia lamblia

N: rzadko

• SJS
• alergie, nud/wym

Question 26

Cyklopiroks

Answer 26

1) ↑ wolnych rodników = uszkadza błonę
2) ↓ transport leucyny do kom
3) ↓ syntezę prostanoidów (p-zapalnie)

kiedy?
- kandydoza narządów moczowo-płciowych
(miejscowo na skórę i paznokcie, dopochwowo)

• słabe działanie p-bakteryjne (G+, G-, mykoplazmy)

Question 27

Tawaborol

Answer 27

↓ syntezę białek (inh. syntetazy leucylo-tRNA)

• miejscowo (paznokcie)

Question 28

Azole penetrujące do OUN

Answer 28

1) Flukonazol
2) Worykonazol
3) Isawukonazol

Question 29

Gryzeofulwina - N

Answer 29

1) teratogennie

2) Ch. posurowicza
3) wątroba, OUN
4) fotosensytyzacja

5) indukuje enzymy wątrobowe (↓ skutecznosć antykoncepcji i Warfaryny)

Question 30

Działające na Candida

Answer 30

1) Flucytozyna
2) Echinokandyny

3) Nystatyna (miejscowo)
4) Natamycyna (miejscowo)

5) Cyklopiroks (moczowo-płciowy)
6) Worykonazol